Yukarıdakiler, Aşağıdakiler (Upstairs, Downstairs) Dizisi..

[scanfan]

Yukarıdakiler, Aşağıdakiler (TV Dizisi)
"Upstairs, Downstairs"
İngiltere ITV (1971-1975) 68 Bölüm
Türkiye TRT (25 Haziran 1979-17 Aralık 1979) 26 bölüm

​

Türkiye'de sadece tek kanallı ve siyah beyaz yayın yapan TRT televizyonu varken "Yukarıdakiler Aşağıdakiler" adlı bir İngiliz dizisi yayına girdi. Dizinin ilk bölümü 25 Haziran 1979'da yayına verildi. İngiliz dizileri genelde ağır tempolu ve bilinen anlamda aksiyondan yoksun olduğundan, bu da benzerleri gibi saat 22'den sonra yayınlanıyordu. Bir de yayın günü, ilk iş günü olan Pazartesi olunca çokları uykuyu diziye tercih ediyordu. Buna rağmen dizi oldukça tutuldu. Orijinali İngiltere'de 1971-1975 yılları arasında 60'şar dakikalık 68 bölüm halinde (5 seriye ayrılmış olarak) gösterilen dizinin Türkiye'deki yayınına 17 Aralık 1979 tarihinde son verildi, dizinin henüz yarısına bile gelinmemişti (sadece 26 bölümü gösterildi). Oysa dizi dünyada 70 ülkede gösterildi ve 1 milyardan fazla seyirciye ulaştı. TRT ise diziyi çok önceden satın almış olmasına rağmen uzun süre gösterime sunmayıp depolarında bekletmiş. Bundan haberdar olan magazin basını dizinin şöhretinden yararlanarak henüz yayınlanmayan dizinin sonradan yazılan romanını tefrika etmeye başlamıştı. İngiltere'deki orijinal yayınından tam 8 yıl sonra diziyi yayınlayan TRT nedendir bilinmez daha yarısına gelmeden diziyi sonlandırdı. Bu arada orijinalinin renkli olduğunu da not edelim (ilk sezonun bazı bölümleri siyah-beyaz çekilmiş)

Oyunculardan uşak rolündeki "Gordon Jackson" hepimizin tanıdığı bir sima, onu rol aldığı birçok savaş filminden (mesela "Büyük Firar" adlı esir kamplı film) hatırlarız. Bu arada diziyi izlerken İngiltere'de uşaklığın önemli bir "müessese" olduğunu da göz önünde tutmak gerekir. İyi eğitimli, görgülü ve vasıflı uşakların toplumda iyi bir yeri vardı(r) ve kazançları da yabana atılmayacak miktarlardadır. Eskiden uşaklar aristokrat zenginlerin yanında yetişirken, şimdilerde uşaklık okullarından yetişiyorlar, uşaklık eğitimi veren enstitüler var.

Orijinal adı "Upstairs, Downstairs" olan bu drama dizisinin konusu 20. yüzyılın başlarında İngiltere'de geçiyordu. Londra'daki bir konağın üst katlarında yaşayan zengin aristokrat Bellamy ailesi ile aynı konağın en alt katında yaşayan ve onlara hizmet eden uşaklarla hizmetçilerin yaşantıları anlatılıyordu. İki sınıf arasındaki ilişkiler, tezatlar gösterilirken belki seyircinin günümüz dünyasıyla benzeşimler, kıyaslamalar yapması da amaçlanıyordu. Dizideki olaylar 1903 ilâ 1930 yılları arasında geçiyordu. Bu çok ödülü dizi bir edebiyat uyarlaması gibi dursa da edebiyat uyarlaması değildi, ancak sonradan romanları da yazıldı. 2010'da yeni bir TV dizisi daha yapıldı, olaylar önceki dizinin kaldığı yerden (yani 1936 yılından itibaren) devam ediyordu, bu kez dizi sadece 9 bölüm sürdü. Her iki dizinin de DVD setleri hazırlandı ve onlar da iyi sattılar.

Not: Görüldüğü gibi TV'de 7 Gün yazarının verdiği bazı bilgiler eksik ve yanlış. "Dizi dört bölüm 52 filmden oluşuyor" demiş, oysa 5 bölüm 68 film olacak. "Yapımcılar diziyi 1920'lerde sona erdirdi" yazmış, oysa 1930'lara kadar gelindi. Milliyet yazarı da, "30 ülkede 300 milyon seyirci" demiş, haklıdır o tarihte öyle olabilir, oysa dizi nihai olarak 70 ülkede 1 milyarın üzerinde seyirciye ulaştı.
​

​

 

[ertuga]

Ayrıntılı bilgiler için teşekkürler. Ben yıllar sonra diziyi trt 3 açıldığında yeniden yayınlamıştı (1990-1991 gibi) o zamanlar biraz izlemişliğim var.

Özlem duyan varsa aynı tadı verebilecek olan ve yakın dönemde biten Downton Abbey adlı diziyi şiddetle öneririm.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

Hatta ilk bölümlerde bizleri ilgilendiren bir olay da var. Ne kadar doğru bilmem.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

 

[Baltimora]

İsmini bir çok kez duyduğum lakin yaşım itibarı ile hatırlayamadığım bir dizi. Bu çok detaylı paylaşımınız için teşekkür ederim sevgili Scanfan..

 

[melih_]

Bu diziyi yaş itibariyle bende hatırlamasam da sonraki yıllarda sanki yayınlanmış gibiydi. (Belki özel tvlerde yayınlanmış olabilir).
BBC özellikle Dünya klasiklerini dizi şeklinde çekimde büyük bir başarı gösteriyordu ve yaptıkları diziler tüm dünyada geniş kitlelerce seyrediliyordu. Ben de çok severdim ve hala özlerim bu tür dizileri.

 

[geurimja]

Gönül isterdi bu eski versiyonunu izleyebilseydik ama görece yeni bir versiyonunu da yapmışlar ona ulaşmak mümkün.

 

[karlıova]

Çok güzel bir tanıtım yazısı, teşekkürler @scanfan dostum. Diziyi hayal-meyal hatırlıyorum. Tüm bölümleri izlemesem de, arada bakar ve ağır tempolu dizi olduğu için konuyu yakalardım. O dönemde Türkiye oldukça karışık, ekonomisi dışa pek açık değil, margarin-tüp kuyruklarında beklemişiz, yabancı sigaralar karaborsa veya tombalacıda. Velhasıl 1980 darbesine giden günler. TV ortalama Türk ailesinin en büyük eğlencesi. Biz de İngiliz asillerin bu hayat tarzına gıpta ile bakardık.

Yukarıdakiler-aşağıdakiler aslında bizde çok popüler olan soap opera tarzının o yıllardaki öncülerinden. Bir yıl sonra Dallas yayınlanmaya başladı ve olay oldu. Peşinden Şahin tepesi, Flamingo yolu vs. Türk izleyicisi daha tempolu Amerikan dizilerine kaydı. O yıllardan Kökler dizisi, Nick Nolte'li Zengin ve yoksul, Kaçak Dr. Richard Kimble, Shogun ve yıldızı Richard Chamberlain TV'nin izleyicilerin gönlünde tahtını pekiştiren kaliteli yapımlardı.

Kupürlerde Türkiye'de yayınlanmayan bölümler de anlatılmış. Bir göz attım, işlenen temalar arasında I. dünya savaşı, Titanik'in batışı, İspanyol gribi salgını, ekonomik değişimle asilzade sınıfının giderek gözden düşmesi, bir asilzade ile hizmetli sınıfından biri arasında yaşanan aşk, tamamı son yılların benzer konulu dizisi Downton Abbey'de de var.

Günümüz izleyicisi açısından Downton Abbey izlemesi daha kolay olan kaliteli bir yapım.