SİPRU
(Spirou et Fantasio)
Tiplemenin yaratıcısı olan Fransız çizer Rob(ert) Vel(ter) tarafından ilk kez haftalık Spirou dergisinin 21 Nisan 1938 tarihli sayfalarında yayınlanmak üzere tasarladığı Spirou/Sipru adlı çizgiroman karakteri, ortalıktaki işleri yapması için genç bir hizmetli arayan Moustic Hotel'in yöneticisinin talebi üzerine ortaya çıkmıştır. Bu amaçla genç bir erkek çocuğunun siluetinin taslağını hazırlarken oluşan tesadüfi bir aksilik eseri eskizin üstüne su dökülmüş ve olan olmuştur. Çizgi karakter canlanmıştır, böylece altın sarısı iri düğmelerle süslü kırmızı kostümüyle Spirou ortaya çıkmıştır.
Sonraki yıllarda tam anlamıyla bir fenomene dönüşecek olan Spirou karakteri, ilk maceralarında yanından ayrılmayan Spip isimli bir sincaba sahiptir. İlk maceralar ilgi görmesine karşı rutin bir konu işleyişine hapsolmuş gibidir, ancak yine de karikatürize çizgisine denk düşen mizahi öğeler oldukça eğlendiricidir. Spirou çizgiromanı yayına başladıktan yaklaşık iki sene sonra bitme noktasına gelmiştir, zira yaratıcısı Rob Vel'in işgal altındaki Paris'den alınıp baskıcı Nazi rejiminin bir uygulamasına maruz kalarak hapsedilmesi söz konusuydu. Gerçekten de tam bir sene boyunca Almanya'da hapis yatan çizer, ülkesine ve çalışmalarına geri dönünceye değin ressam arkadaşı Jijé seriyi onun adına çizmeye devam etmiştir. 1943 yılındaysa Rob Vel, küçük otel uşağının maceralarının telifini, yayınlandığı dergi olan Spirou'nun da sahibi olan Dupuis yayınlarına satar ve seriyi bırakır. Böylece Jijé, Spirou karakterini yeniden ele almış, ve ilk olarak seriye hareket kazandırmak amacıyla, kendisiyle çok övünen ve duyduğu herşeye itiraz eden bir tipleme olan Fantasio'yu yaratmıştır.
İnkılâp Kitabevi tarafından basılan büyük boy bir Sipru cildi.
1946 yılında 'Prefabrike Ev' isimli bölümle beraber Jijé, başlığa ondan sonra 23 yıldan fazla emek verecek ve varolan tüm karakterlere kalıcı özellikler kazandıracak olan André Franquin'e fırçasını devretmiştir. Franquin, 1950 yılındaki bir Spirou macerasında hiç bitmeyen nutuklar çeken bir belediye başkanının ve sürekli buluşlar yapan garip ve çok zeki bir bilgin olan Champignac Kontu'nun yaşadığı Champignac şehrini ve halkını seriye eklemiştir. Bu birbirinden sevimli ve eğlenceli karakterleriyle bu küçük kent daha sonraki sayısız Spirou sayfasında gözüküp, seriye dinamizm kazandıracaktır.
Çizgiromanın 1951 yılındaki 'Spirou veMirasçılar''adlı bölümdeyse bu kez, hayali ülke Palombie'ye yolculuk ve gerçekte varolmayan bir hayvan olan Marsupilami'nin keşfi konu alınmıştır. Daha sonra da kuzen Zantafio, sevimli Seccotine ve 1960'da da geleceğin dünyası Zorglub'u yazar Greg'in işbirliğiyle başlığın karakterizasyonuna eklemiştir. Franquin, ayrıca senaryo için Rosy ve Greg'den, çizimlerde ise kendisine aistanlık yapması için Will, Roba ve Jidehem'den ara sıra yardım almıştır. 1969 yılında Franquin yerini, karaktere daha farklı bir hava katacak olan Jean-Claude Fournier'e bırakmıştır. Onun on senelik çabalarından sonra başlık ilginç bir gelişmeye daha sahne olmuş ve iki ayrı ekip tarafından maceraları hazırlanır olmuştur.
(Soldan sağa): Bilge Şakrak'ın yayınladığı 1968 ve 1971 Sipru serileri ve Şilliler Yayınevinden çıkan cildin kapağı.
Spirou çizgiromanının geleneksel yapısını korumaya çalıştıkları halde fazla rağbet görmeyen Raoul Cauvin ve Nic Broca ilk ekibi meydana getirirken, diğer taraftan ise gelişen çağa ayak uydurmayı birinci amaçları olarak saptayan Philippe Tome ve Janry'nin oluşturduğu diğer ikili de gündemdedir. Spirou ve Fantasio'nun maceraları günümüzde de devam etmekte olup, geçmişte yaratılan karakterlerden vazgeçilmeden ve sürekli yenileri eklenerek zenginleşmektedir. Sadece Franquin'in yarattığı ve 1988 yılından itibaren kendi özel başlığı ve albümleriyle bağımsız maceralar yaşayacak olan Marsupilami istisnai bir durum teşkil etmektedir.
Spirou karakterinin değişen çizerleriyle birlikte zaman içinde geçirdiği evrim.
Spirou ve Fantasio'nun maceraları ülkemizde de özel albüm maceraları halinde yayınlanmıştır. İlk kez Bilge Şakrak tarafından 1959 yılında ve sekiz sene sonra, 1967 yılı sonunda kendi adına çıkarılan küçük boy bir seride gözükmüştür. Bunları ilk sayısı 9 Mart 1971 tarihinde küçük boy haftalık fasikül olarak basılan bir diğer Sipru serisi izlemiş, ertesi yıl Şilliler Yayınevi'nden cildi bir başka serisi de kervana katılmıştır. 1973 yılında ise Doğan Kardeş dergisinde Sipru adıyla çıkmış ve daha sonraki yıllarda sayısız dergide dolgu çizgiromanı olarak yayınlanmıştır. Ancak Sipru'yu orijinaline sadık kalarak yayınlayanlar haricinde, ilk kez kendi başlığına sahip bir dergi olarak Alfa Yayınları tarafından 1980 yılı başında basılmıştır. Bu dergi çok uzun ömürlü olmamakla birlikte 1990'ların ortasında Milliyet Gazetesi tarafından bazı Sipru maceraları büyük ve küçük boylar halinde saman kağıda basılı olarak ilave formatında okuyucuya sunulmuştur.
Sipru'nun Milliyet Gazetesi ilavesi ve Alfa Yayınevi sayısı.
Ancak 1994 yılında İnkılâp Yayınları tarafından basılmaya başlanan maceralar, kaligrafilerini Ferdi Sayışman'ın yaptığı ve Tome ile Janry tarafından hazırlanmış albümler Türkiye'de yayınlanan en gözde en kaliteli Sipru baskıları olmuştur.
(Spirou et Fantasio)
Tiplemenin yaratıcısı olan Fransız çizer Rob(ert) Vel(ter) tarafından ilk kez haftalık Spirou dergisinin 21 Nisan 1938 tarihli sayfalarında yayınlanmak üzere tasarladığı Spirou/Sipru adlı çizgiroman karakteri, ortalıktaki işleri yapması için genç bir hizmetli arayan Moustic Hotel'in yöneticisinin talebi üzerine ortaya çıkmıştır. Bu amaçla genç bir erkek çocuğunun siluetinin taslağını hazırlarken oluşan tesadüfi bir aksilik eseri eskizin üstüne su dökülmüş ve olan olmuştur. Çizgi karakter canlanmıştır, böylece altın sarısı iri düğmelerle süslü kırmızı kostümüyle Spirou ortaya çıkmıştır.
Sonraki yıllarda tam anlamıyla bir fenomene dönüşecek olan Spirou karakteri, ilk maceralarında yanından ayrılmayan Spip isimli bir sincaba sahiptir. İlk maceralar ilgi görmesine karşı rutin bir konu işleyişine hapsolmuş gibidir, ancak yine de karikatürize çizgisine denk düşen mizahi öğeler oldukça eğlendiricidir. Spirou çizgiromanı yayına başladıktan yaklaşık iki sene sonra bitme noktasına gelmiştir, zira yaratıcısı Rob Vel'in işgal altındaki Paris'den alınıp baskıcı Nazi rejiminin bir uygulamasına maruz kalarak hapsedilmesi söz konusuydu. Gerçekten de tam bir sene boyunca Almanya'da hapis yatan çizer, ülkesine ve çalışmalarına geri dönünceye değin ressam arkadaşı Jijé seriyi onun adına çizmeye devam etmiştir. 1943 yılındaysa Rob Vel, küçük otel uşağının maceralarının telifini, yayınlandığı dergi olan Spirou'nun da sahibi olan Dupuis yayınlarına satar ve seriyi bırakır. Böylece Jijé, Spirou karakterini yeniden ele almış, ve ilk olarak seriye hareket kazandırmak amacıyla, kendisiyle çok övünen ve duyduğu herşeye itiraz eden bir tipleme olan Fantasio'yu yaratmıştır.
İnkılâp Kitabevi tarafından basılan büyük boy bir Sipru cildi.
1946 yılında 'Prefabrike Ev' isimli bölümle beraber Jijé, başlığa ondan sonra 23 yıldan fazla emek verecek ve varolan tüm karakterlere kalıcı özellikler kazandıracak olan André Franquin'e fırçasını devretmiştir. Franquin, 1950 yılındaki bir Spirou macerasında hiç bitmeyen nutuklar çeken bir belediye başkanının ve sürekli buluşlar yapan garip ve çok zeki bir bilgin olan Champignac Kontu'nun yaşadığı Champignac şehrini ve halkını seriye eklemiştir. Bu birbirinden sevimli ve eğlenceli karakterleriyle bu küçük kent daha sonraki sayısız Spirou sayfasında gözüküp, seriye dinamizm kazandıracaktır.
Çizgiromanın 1951 yılındaki 'Spirou veMirasçılar''adlı bölümdeyse bu kez, hayali ülke Palombie'ye yolculuk ve gerçekte varolmayan bir hayvan olan Marsupilami'nin keşfi konu alınmıştır. Daha sonra da kuzen Zantafio, sevimli Seccotine ve 1960'da da geleceğin dünyası Zorglub'u yazar Greg'in işbirliğiyle başlığın karakterizasyonuna eklemiştir. Franquin, ayrıca senaryo için Rosy ve Greg'den, çizimlerde ise kendisine aistanlık yapması için Will, Roba ve Jidehem'den ara sıra yardım almıştır. 1969 yılında Franquin yerini, karaktere daha farklı bir hava katacak olan Jean-Claude Fournier'e bırakmıştır. Onun on senelik çabalarından sonra başlık ilginç bir gelişmeye daha sahne olmuş ve iki ayrı ekip tarafından maceraları hazırlanır olmuştur.
(Soldan sağa): Bilge Şakrak'ın yayınladığı 1968 ve 1971 Sipru serileri ve Şilliler Yayınevinden çıkan cildin kapağı.
Spirou çizgiromanının geleneksel yapısını korumaya çalıştıkları halde fazla rağbet görmeyen Raoul Cauvin ve Nic Broca ilk ekibi meydana getirirken, diğer taraftan ise gelişen çağa ayak uydurmayı birinci amaçları olarak saptayan Philippe Tome ve Janry'nin oluşturduğu diğer ikili de gündemdedir. Spirou ve Fantasio'nun maceraları günümüzde de devam etmekte olup, geçmişte yaratılan karakterlerden vazgeçilmeden ve sürekli yenileri eklenerek zenginleşmektedir. Sadece Franquin'in yarattığı ve 1988 yılından itibaren kendi özel başlığı ve albümleriyle bağımsız maceralar yaşayacak olan Marsupilami istisnai bir durum teşkil etmektedir.
Spirou karakterinin değişen çizerleriyle birlikte zaman içinde geçirdiği evrim.
Spirou ve Fantasio'nun maceraları ülkemizde de özel albüm maceraları halinde yayınlanmıştır. İlk kez Bilge Şakrak tarafından 1959 yılında ve sekiz sene sonra, 1967 yılı sonunda kendi adına çıkarılan küçük boy bir seride gözükmüştür. Bunları ilk sayısı 9 Mart 1971 tarihinde küçük boy haftalık fasikül olarak basılan bir diğer Sipru serisi izlemiş, ertesi yıl Şilliler Yayınevi'nden cildi bir başka serisi de kervana katılmıştır. 1973 yılında ise Doğan Kardeş dergisinde Sipru adıyla çıkmış ve daha sonraki yıllarda sayısız dergide dolgu çizgiromanı olarak yayınlanmıştır. Ancak Sipru'yu orijinaline sadık kalarak yayınlayanlar haricinde, ilk kez kendi başlığına sahip bir dergi olarak Alfa Yayınları tarafından 1980 yılı başında basılmıştır. Bu dergi çok uzun ömürlü olmamakla birlikte 1990'ların ortasında Milliyet Gazetesi tarafından bazı Sipru maceraları büyük ve küçük boylar halinde saman kağıda basılı olarak ilave formatında okuyucuya sunulmuştur.
Sipru'nun Milliyet Gazetesi ilavesi ve Alfa Yayınevi sayısı.
Ancak 1994 yılında İnkılâp Yayınları tarafından basılmaya başlanan maceralar, kaligrafilerini Ferdi Sayışman'ın yaptığı ve Tome ile Janry tarafından hazırlanmış albümler Türkiye'de yayınlanan en gözde en kaliteli Sipru baskıları olmuştur.
