Ljubow Popowa (1889-1924)
1910-1930 yılları arasında plastik sanatların hemen her dalı ve dizayn, dekorasyon gibi alanlarda öncü olmuş kadın sanatçılar ortaya çıkmıştı. 1917’de gerçekleşen Bolşevik İhtilali’nden sonra gündeme gelen önce Leninist daha sonra Lenin’in ölümünün ardından Stalinist komünizmin Rusya’ya yerleştiği görülür; yani Rus sosyalizminin içinde gelişmişlerdir. Fakat Rus sanatının tam öncüleri olarak şüphe yoktur ki Tatlin ve Maleviç daima gündeme getirilmiştir. Onun içindir ki Ruslar’ın sözünü etmeye çalışacağımız kadın sanatçıları popülizmden daha uzak durmayı başarmış, fakat aslan payını alması gereken sanatçılardır. Bunlar; Alexandra Exter, Ljubow Popowadır.Yirminci yüzyılın ilk on, onbir yılında bu Rus öncüler vurguladığımız devrimin etkisiyle değişime girdiler ve böylece optimist bir dünya görüşünden yana oldular. Hatta Rusya’da garip bir şeffaflaşma da gündeme geldi o günlerde. Özellikle bu şeffaflaşma içinde Stepanowa’nın tavırları dikkat çekiyordu. Hatta sözü edilen bu şeffaflaşmaya rağmen sanatçılar arasında parolalaşmalar devam ediyordu. Bu gibi durumlar hem erkek hem de kadın sanatçıları beraberce etkilemiştir. Tam bu sıralarda özellikle Avrupa’da Hollanda ve Fransa’da De Stiljl, Almanya’da Bauhaus, İtalya’da fütürizm, hatta bir yandan Dada dikkati çekiyordu. İşte bu önemli sanat hareketlenmelerinin karşısında, yazımızın konusu da olan kadın sanatçıları da içine alan bir Rus Kollektivizmi meydana gelmişti. Bu yapılaşmanın temelleri Rusya’da 1825 yılına kadar indirilebilir. Dile getirilen kolektif anlayış karşısında, özellikle 1917’deki devrimden sonra yeniden yapılaşmaya başlayan Rus sanatıyla tanışmaya başlayan Rus vatandaşları sanat ve ideolojiden aynı anda etkilenmeye başladılar. Çünkü sanat ve ideoloji karşılıklı olarak gelişmekteydi. özellikle Stalinci bir komünizme rağmen, sanatçılar kolektivizm çatısı altında aydınlık ve değişimci bir bakış açısını benimsemişlerdi. İşte böylesi bir ortam içerisinde özellikle 1910’dan itibaren Maleviç’i, Tatlin’i, Lissitzky’i, Rodtschenko’yu Stepanowa’yı, Popowa’yı dünya tanımaya başlıyordu. Kadınlı, erkekli bu sanatçılar değişimci ruhun Batı tarafından bilinen birer temsilcisi konumundaydı. Hatta bu sanatçılar Batı’nın öncü sanatçılarıyla da yakından ilgileniyorlardı. Tabiidir ki sayısal olarak büyük bir çoğunluk meydana getiren Batı öncüleri de işi politika ve siyaset ile beraber götürüyordu. Bütün bu gelişmelere karşın Rus proteleryası, söz konusu Rus öncü sanatına kendini iliştirmiyordu.Popowa, Tatlin’in atölyesinde “Kule” ve Maleviç’le birlikte yaptıkları geometrik formlu kompozisyon çalışmalarında farklı bir arkaplanı sorgular. Supramatizm’in yüksek stili radikal ve mutlak’a dayalı bir resim dilinden güç buluyordu. İşte kadın sanatçılardan Rosanowa ve Udalzowa’da bu vurgulananlardan etkilendi. Popowa,1917 devriminin yarattığı etkiyle öncü kadın ressamlar arasında ilerleme açısından ilk sırayı almaktaydı.
1910-1930 yılları arasında plastik sanatların hemen her dalı ve dizayn, dekorasyon gibi alanlarda öncü olmuş kadın sanatçılar ortaya çıkmıştı. 1917’de gerçekleşen Bolşevik İhtilali’nden sonra gündeme gelen önce Leninist daha sonra Lenin’in ölümünün ardından Stalinist komünizmin Rusya’ya yerleştiği görülür; yani Rus sosyalizminin içinde gelişmişlerdir. Fakat Rus sanatının tam öncüleri olarak şüphe yoktur ki Tatlin ve Maleviç daima gündeme getirilmiştir. Onun içindir ki Ruslar’ın sözünü etmeye çalışacağımız kadın sanatçıları popülizmden daha uzak durmayı başarmış, fakat aslan payını alması gereken sanatçılardır. Bunlar; Alexandra Exter, Ljubow Popowadır.Yirminci yüzyılın ilk on, onbir yılında bu Rus öncüler vurguladığımız devrimin etkisiyle değişime girdiler ve böylece optimist bir dünya görüşünden yana oldular. Hatta Rusya’da garip bir şeffaflaşma da gündeme geldi o günlerde. Özellikle bu şeffaflaşma içinde Stepanowa’nın tavırları dikkat çekiyordu. Hatta sözü edilen bu şeffaflaşmaya rağmen sanatçılar arasında parolalaşmalar devam ediyordu. Bu gibi durumlar hem erkek hem de kadın sanatçıları beraberce etkilemiştir. Tam bu sıralarda özellikle Avrupa’da Hollanda ve Fransa’da De Stiljl, Almanya’da Bauhaus, İtalya’da fütürizm, hatta bir yandan Dada dikkati çekiyordu. İşte bu önemli sanat hareketlenmelerinin karşısında, yazımızın konusu da olan kadın sanatçıları da içine alan bir Rus Kollektivizmi meydana gelmişti. Bu yapılaşmanın temelleri Rusya’da 1825 yılına kadar indirilebilir. Dile getirilen kolektif anlayış karşısında, özellikle 1917’deki devrimden sonra yeniden yapılaşmaya başlayan Rus sanatıyla tanışmaya başlayan Rus vatandaşları sanat ve ideolojiden aynı anda etkilenmeye başladılar. Çünkü sanat ve ideoloji karşılıklı olarak gelişmekteydi. özellikle Stalinci bir komünizme rağmen, sanatçılar kolektivizm çatısı altında aydınlık ve değişimci bir bakış açısını benimsemişlerdi. İşte böylesi bir ortam içerisinde özellikle 1910’dan itibaren Maleviç’i, Tatlin’i, Lissitzky’i, Rodtschenko’yu Stepanowa’yı, Popowa’yı dünya tanımaya başlıyordu. Kadınlı, erkekli bu sanatçılar değişimci ruhun Batı tarafından bilinen birer temsilcisi konumundaydı. Hatta bu sanatçılar Batı’nın öncü sanatçılarıyla da yakından ilgileniyorlardı. Tabiidir ki sayısal olarak büyük bir çoğunluk meydana getiren Batı öncüleri de işi politika ve siyaset ile beraber götürüyordu. Bütün bu gelişmelere karşın Rus proteleryası, söz konusu Rus öncü sanatına kendini iliştirmiyordu.Popowa, Tatlin’in atölyesinde “Kule” ve Maleviç’le birlikte yaptıkları geometrik formlu kompozisyon çalışmalarında farklı bir arkaplanı sorgular. Supramatizm’in yüksek stili radikal ve mutlak’a dayalı bir resim dilinden güç buluyordu. İşte kadın sanatçılardan Rosanowa ve Udalzowa’da bu vurgulananlardan etkilendi. Popowa,1917 devriminin yarattığı etkiyle öncü kadın ressamlar arasında ilerleme açısından ilk sırayı almaktaydı.