Çizgi roman kapaklarında esinlenmeler, benzerlikler

abboritta

Süper Üye
12 Ara 2020
656
3,395
CXX.

Sw2uobih_o.jpg


http://www.cizgidiyari.com/forum/kaptan-swing/129954-fargo-jim.html
 
Son düzenleme:

abboritta

Süper Üye
12 Ara 2020
656
3,395
CXXVII.


Dikkat edelim, tali kapak başlıkları bile aynı...


5bfy5r1L_o.jpg
 
Son düzenleme:

abboritta

Süper Üye
12 Ara 2020
656
3,395
CXXXIV.

Ülkemizde sadece dört adet yayınlanmış bu güzel serinin devamı, forumumuzda balonlama şeklinde devam ettirilebilir mi?

Bir maceraya başlayıp bunun bitmeden bitirilmesi nedeniyle(Gringo'da olduğu gibi) Türkçe olarak bu maceraları okumadım, ama umarım okuma fırsatı bulabiliriz.


wzMFeQrX_o.jpg


Jerry Spring - Çizgi Roman Diyarı
 

HACILI

Onursal Üye
14 Kas 2012
2,475
9,431
Rahmetli Suat Yalaz bey,
Bilirsiniz Karaoğlan film çekimlerine ara verdiği sırada
ani bir kararla Paris'e gitmiş ve bir süre
Karaoğlan çizim ve yayımlarına orada devam etmişti.
O yıllara ait anılarının bir kısmını özellikle de
Fransız ressamların bazı çalışmalarında
aynen burada paylaşılan benzer kapak çalışmaları gibi
kopyalar yaptığını hatta birçok kapağın da film karelerinden
ya da afişlerinden kopya yaptığını
kendisine laf sokmaya çalışan
bazı yayınevi sahiplerinin suratlarına karşı tokat gibi patlattığını,
şu anda yılını ve sayısı hatırlayamadığım
Karaoğlan dergilerinde birkaç hafta devam eden
bir anı yazısı olarak paylaşmıştı
Söz konusu Karaoğlan dergilerini
arşivimden bulunca paylaşırım.
(O dergilerin çoğunuzun arşivinde olduğunu tahmin ediyorum.
Zira ben de onları Çizgi Diyarı sitemizden indirdim.)
Emekleri için katkı sağlayanlara teşekkürler.
DEĞERLİ DOSTLARIM,
Rahmetli Suat Yalaz üstadımızın sözünü ettiğim
Anı yazısı Karaoğlan Lal Kitap Yalaz Prodüksiyon Sayı 21 - Ötügen'in Üç Atlısı
isimli maceranın 93-94 ve 95. sayfalarında yer almaktadır.

LİNK :
 
Son düzenleme:

Mehmet Serdar Ateş

İyilik ekerseniz, iyilik çoğalır.
Onursal Üye
4 Ara 2009
1,004
3,474
Kütahya
Çok güzel örnekler vermişsiniz tebrik ederim.

Çizgi roman sanatı zor bir sanattır. Ben hiçbir zaman bu sanatta "esinlenmenin" olmasına karşı olmadım.
tabi ki esinlenme olacak.

Çizer kendinden bir şeyler katarak başka bir çizimden faydalanabilir. Fotoğraftan, doğadan, bir objeden faydalanabilir.

Ancak birebir "kopyalamanın" doğru olmadığını, kopyacılığın, yeteneği söndüreceğine, üretkenliği bitireceğine inanmaktayım.
 

abboritta

Süper Üye
12 Ara 2020
656
3,395
Sayın Hacılı arkadaşımızın hem bu konu başlığında hem de sayın caretta'nın paylaşımında açtığı bölümde aynı paylaşımı yazması nedeniyle bir iki şey yazmak isterim...

Baştan ifade etmek isterim, hatalı şekilde ifadelerimiz olursa bunları bilmekten ve fikir alışverişinden memnuniyet duyarım...

Çizgi roman kapak resimleri özellikle 70’li yıllarda filmlerden esinlenilerek yapılmıştır. Türk çizgi roman kapak resimlerinin çizilmesinde etkileri olan bu filmler Amerikan, İtalyan ve Alman kökenli idi.

Bu yıllarda Türk kapak resimlerine dair kaynaklar ise Amerikan kökenli olacak şekilde Alman ve İtalyan etkisi ile şekillenmiştir. Özellikle belli film kareleri veya lobi kartlarının Alman çizgi romanlarında yer almış olması, çizgi roman kapaklarının konu ile bağlantısız şekilde çizilmelerine neden olmuştur.

Bu durum özellikle 80’li yıllara kadar devam etmiş, bu tarihten sonra özgün olarak tanımlanabilecek kapaklar içerik ile ilgili olarak hazırlanmıştır(İtalyan çizgi roman kapaklarının aynen tekrar edilmesi dışında). Ancak yetmişli yıllardan kalma önemli bir unsur bulunmaktaydı, şiddet ve seks birlikteliğinin kapaklara işlenmesi.

High Plains Drifter filminin başlarındaki gibi o dönemlerde çizgi roman kapaklarında görülen ilk şey kahramandır, güç simgesi ve buna itaat eden seks simgesi olarak anlam taşıdığı düşünülebilecek bir kadın da hemen kahramanın yanında betimlenmiştir. Bu durumun Türk kapak resimlerinde bir geleneğe dönüşümü yine Alman + İtalyan etkisinden kaynaklanmaktaydı.

O dönemlerde yayınlanmış Kara Murat gibi Türk kahramanlığının kahramanlaştırıldığı çizgi roman kapak resimlerine bakalım, bugün bir markette satılmayacak kadar müstehcen bir çizimin kapakta yer alması western, western ise Alman + İtalyan etkisinden kaynaklanmaktadır demek herhalde demek yanlış değildir, ancak ilginç olan Tommiks, Teks ve Teksas’tan daha fazla müstehcen sayılacak kapak resimlerinin Türk kökenli çizgi romanlarda yer almış olmasıdır. Tabi ki bunun nedeni olarak 70’li yılların filmleri kaynak gösterilecektir, ancak yine o dönemlerde yayınlanmış Alman + İtalyan çizgi roman kapaklarına bakmak daha mantıklı sonuçlara ulaşmamıza neden olacaktır.

Örneğin bir Süper Teks kapağında üç kovboyun önünde göğüsleri belirgin ve neredeyse açık ve bacakları ileri derecede açık bir kadın betimlenmiştir. Neden? Üç kocalı Jennifer mı bu? Aslında hayır, çizer tutmuş bu üç kovboyu bir Alman kapak resminden almış orada göğüslerini tutan kadının yerine başka bir kapaktaki ifade edilen kadının resmini koymuştur. Köle olarak anlamlı olabilecek bu betimleme Teks’te anlamsızdır. Peki, bu kadın kimdir dersek o zaman başka Alman kapaklarına bakacağız ve bunun bir Alman kökenli aktristten esinlenilerek betimlendiği anlaşılmaktadır. Peki, bu betimleme yerine misal üç aktörümüz ve bir aktristimiz betimlenemez miydi? Hani sadece yüzleri bile yeterlidir ama bu yapılmamıştır. Buna karşılık özellikle bir sayıda bir ilkokul çocuğunun çizeceği kalitede bir resim yapılmıştır veya şiddet içerikli kafasına saplanmış şekilde baltanın betimlendiği bir kızılderili betimlenmiştir.


GYRUa37c_o.jpg

Türkiye’de oval kapak dönemi ne zaman ve neden başlamıştı?

Kadın ve erkeğin metalaştırılmasına dair betimlemeler gibi kapaklar konusundaki bir diğer unsur ise çizilen aktörlerdir. Üstatlar kusura bakmasınlar ama gördüğüm kadarıyla hiçbir Türk aktrist veya aktör kapaklarda yer almamıştır. Bildiğim kadarıyla en fazla betimlenmiş isim Cüneyt Arkın’dır ki o da bir elin parmaklarını geçmez, Yılmaz Güney bir Tom Braks’ta betimlenmişti ve buna benzer çok kısıtlı sayıda kapak vardır; ancak Steve Holland gibi çizim yapmaya uygun karizmatik Ekrem Bora kapaklarda yer almamıştır(İzzet Günay için söylenenler bana göre bir söylentidir.). Aktristlerde ise ben kimseyi göremedim, yani Hale Soygazi veya Müjde Ar gibi bir güzeller varken kapaklarda yer almamışlardır, Ses dergisine rağmen...

Kemalettin Tuğcu’nun kitap kapak resimlerindeki Anadolu köylülerinin kovboy çizimlerinden esinlenilerek yapılmış olmasına karşılık gördüğüm kadarıyla Ömer Muz’un çizimleri özgün olarak tanımlanabilecek işlerdendir. Tabi kendisinin de ifade ettiği gibi bir ekip işi olması gereken bir işi siz bir kişiye bırakırsanız, bu bizim eleştiri yaparken yapacaklarımızı sınırlamaktadır. Kaldı ki yayınevlerinin bu işi sanattan daha çok kâr amaçlı değerlendirmeleri, bu duruma dair temel sorunlarındadır. Aynı günümüzde popüler olması nedeniyle Vikingler isimli diziden sonra Vikingler isimli kitapların Türkiye’de yayınlanması veya benzer nitelikte sözde Türk dizileri türemesi gibi. Tabi hemen deliller vardı denilecektir ancak o deliler neden bu kadar Floki’nin izinden giden Vikingoslara benzemektedir?


6i3hQBER_o.jpg


Süper Teks ve Bonanza örnekleri şimdilik verilmeyecektir.

‘’ birçok kapağın da film karelerinden ya da afişlerinden kopya ‘’ yapılması sadece Türk çizerlere özgün değildi, ama burada önemli iki önemli konu var. Birincisi bunu mümkün oldukça özgünleştirmek yapılacak eleştirileri önemsizleştirebilir. Hani telif hakkını tanımamaktan kaynaklı telif hakkını tanıyanların solu sağ, sağı sol yapmalarının bile kopya edilmesinin savunulacak bir tarafı yoktur. İkincisi bahsi geçen yazıyı Sayın Hacılı’nın tavsiyesi ile okudum, yazı bana bir anıdan çok masallaştırılmış bir yumak gibi göründü. Buna döneceğiz, ama yazıyı okurken bir şey aklıma geldi; rahmetli Suat Bey’in Türkiye’deki bazı çizimlerinin aksine özellikle Fransa’da yayınlanmış özgün nitelikteki Sony kapak resimleri bulunmasına rağmen hangi Fransız yayınevi sahiplerinin kendisini eleştirdiği konuyu farklı bir boyuta çekebilir. Çünkü dikkat edelim, kendisi bunu Türk okurları ile paylaşmış hani Der Rebbe Elimelech’in Türkçe okunduğu ve aranjman kelimesini öğrenmemize neden olmuş dönemlerin(Aranjmanlar kraliçesi Ajda Pekkan’nın adının duyulmaya başladığı zamanlarda) etkisini taşıyarak...

Öncelikli olarak Suat Bey’e bir Fransız Bay Yalaz demiş(Bahsedilen Larausse Larousse’a bağlı La decouverte du monde’dir), ama bunun Türk okuyucusuna aktarımı Mösyö(Monsieur) YALAZ şeklinde olmuştur. Hani Fransa’da bir Monsieur yazılır Mösyö okunur dedik ve tek kelime Almancam yok, Almanlar Türkçe öğrenmek zorunda kaldı diyenlerden değiliz herhalde. L'Histoire de France’deki ifadelerin doğruluğu sorgulanabilir hatta mail ile haberleşme yapılabilir, ama ‘’ ENRIC SIO denen İtalyan öyle bir ineklemiş ki ‘’ yazılırken Enric Sió i Guardiola’nın İspanyol olduğu önemsenmemiştir.

Özgürlüğüne düşkünlüğünü milletine armağan eden Sayın Yalaz çizimleri aktörlere benzediği için eleştirmekle kalmamış, zoomlama yaparak çizim yapılmasını da eleştirmiştir(Güçlülük imgesini kullanarak bunu yapanların zayıf olduğunu belirtmiş Yalaz’ın bu son ifadesini temel alırsak o zaman Yücel Köksal zayıf bir ressamdır...). Bununla da kalınmamış Osmanlı tokadını sözleri ile indirmiş Fransa’da Fransızlara. Vay be diyorum...


e7GiaL58_o.jpg

fQBRGYnZ_o.jpg

SKRGYvHq_o.jpg

5BV5ko8b_o.jpg

QHQkPC5o_o.jpg




Sayın Yalaz tarafından ‘’ yürütülmüş ‘’ olarak tanımlanmış ve Karaoğlan çizimlerinde Kartal Tibet kullanılmadığından(veya James Coburn'u Sony'de betimlemek) Kirk Douglas’ın oynadığı Ulysses isimli film dikkate alınmadan eleştirilmiş Enric Sió i Guardiola’nun çizimleri aşağıda yer almaktadır...Not, yazıda değinilmiş Türklerin Haçlı orduları ile savaşmaları ile ilgili bir seri yayınlanmamıştır, belki de böyle bir şey hiç yoktu. Ayrıca hadi Kirk Douglas'ı anladık da Sophia Loren'ın hangi pozunun bu çizimlerde(İspanyol+Fransız) yayınlandığını merak ediyoruz, biz bulamadık...
DReOsuZA_o.jpg


Bizim tek bulabildiğimiz Veruschka von Lehndorff'in betimlenmesidir. Veruschka von Lehndorff ile Sophia Loren'i benzeştiremeyeceği aşikardır, özellikle üst bölüm açısından. Ancak belirtmek gerekir ki, rahmetli Suat Bey'in ifadeleri ve Sayın Hacılı'nın önerisi ile öğrendiğim çizer gerçekten kaliteli işler yapmış.


HGadGsPr_o.jpg


gA3ohb5N_o.jpg

Kirk Douglas'ın değil de İyi Kötü Çirkin kadrosunun farklılaştırılmış betimlemesinde Lee Van Cleef'in betimlenmesi Sartana'da rolünün İtalyanlaştırılması ile ilgili olabilir mi?

70’li yıllarda Bill Kid veya Tom Reks gibi özgün çalışmalar yapılmasını unutturan dönemden sonra, Alaska ile Türk okuyucu hem dizi tadında bir seri ile tanışmıştır ve bana göre çizgi romanla hiç ilgisi olmayan kişileri bile etkileyebilecek kadar özgünlük açısından anlamlı bir süreç başlamıştır. Çünkü Alaska temelde Alman western zihniyetinin sanatlaştırılmasıydı ve bu aslında bize en yakın olabilecek şeydi. Yani kovboyların veya Phantom’un kurtları değil de atılan kurdun olmadığı veya amazonlarda Afrika’da dolaşan bir Super kahraman veya ait olunan kültürdeki kahramanlık olan eşkiyalığa aykırılıkta anlamlı kahraman Amerika zihniyetinden farklı olarak(çizgi romanlara karşı ön yargının en önemli sebebi) realiteden şekillenen Ken Parker, Nathan Drake(?) veya Mister No’nun insansı kahramanlığını güncel hayatla bağlantılı haline getirerek; eğlence düşkünlüğünde anlamlı hayali kültürün değil de gerçekçi Amerikan kültürünün popülerliğini sağlamıştır. Yani Alman Kommissar X kapak resimleri ile çizilen Volkan veya Gordon’un tekrarı Gök Ali veya Borax(Bir Tommiks kapak resmi ile iki Teksas kapağı bu karakterin kökenini işaret ediyor olabilir.) her ne kadar Türk olarak tanımlasalar da popüler olanın tekrarlarıydı, ama Alaska ile özgün olmanın isim değiştirmek olmadığı daha iyi anlaşılmış ve Türk çizgi romanları farklılaşmaya başlamıştır. Bu duruma neden olan temel unsur sanatın sanat olarak kabul edilmesiydi ve çizerler daha rahat bir ortamda çalışma imkanı bulmuşlardır, ama tabi ki eskiye göre.

Son olarak özellikle beğendiğim ama bir türlü bulamadığım bir kapağı sizlerle paylaşmak isterim. Tabi ki bu da esinlenmelerden kaynaklanıyordu ve bunları Alman kapak resimlerinden kolaylıkla bulabiliriz, ama renk kombinasyonu ve çizimlerin yerleştirilmesi bu kapağı benim gözümde özel bir yere koymaktadır.


ekEtBF1J_o.jpg
 
Son düzenleme:

HACILI

Onursal Üye
14 Kas 2012
2,475
9,431
abboritta üstat benim o konuyu paylaşma nedenim
sadece bu esinlenmeler konusunda
rahmetli Suat Yalaz beyefendinin düşüncelerini ortaya koymaktı.
Siz değerli dostların yanında benim bu konuda
ahkam kesmem asla ve asla haddim olamaz.
Amman diyeyim yanlış anlaşılmayayım.
Emeklerinizi ve güzel değerlendirmelerinizi
hassasiyet ve ilgi ile takip edenlerdenim.
kolaylıklar diliyorum.
Selam, sevgi ve saygıyla abboritta üstadım.
 

abboritta

Süper Üye
12 Ara 2020
656
3,395
abboritta üstat benim o konuyu paylaşma nedenim
sadece bu esinlenmeler konusunda
rahmetli Suat Yalaz beyefendinin düşüncelerini ortaya koymaktı.
Siz değerli dostların yanında benim bu konuda
ahkam kesmem asla ve asla haddim olamaz.
Amman diyeyim yanlış anlaşılmayayım.
Emeklerinizi ve güzel değerlendirmelerinizi
hassasiyet ve ilgi ile takip edenlerdenim.
kolaylıklar diliyorum.
Selam, sevgi ve saygıyla abboritta üstadım.

Hocam ben yanlış anlaşılmaktan veya yanlış yazmaktan, sizse yanlış anlaşılmaktan veya yanlış yazmaktan çekiniyorsunuz. Ben sadece birkaç şey karaladım ve yazılanlarda siz sadece bize yol gösterensiniz. Üstadı eleştirmek haddime değil, çünkü bu işin içindeydi ama birkaç şey yazmasaydık olmazdı. Özellikle Ömer dostumuzun sözlerinden sonra...

Bu kapak resimlerini araştırırken düşündüklerimi de aktardım...
 

abboritta

Süper Üye
12 Ara 2020
656
3,395
CXLVI.

Sayın Hacılı için...


GlyyyfVC_o.jpg


Not: Bu kapak resmi aslında bir Tom Braks kapağı ve farklı hikaye kapaklarında görüldüğü gibi bir Amerikan dergi kapağı kökenlidir, ancak bu iki kapak resminin daha özgün nitelikte olduğu kabul edilebilir.
 
Son düzenleme:

abboritta

Süper Üye
12 Ara 2020
656
3,395
CXLVIII.

Lee van Cleef'in Geronimo'da veya Teks'te kapak resmi olması gibi James Dean'de unutulmaz arasındadır...


bAQGXhU4_o.jpg
 

abboritta

Süper Üye
12 Ara 2020
656
3,395
CLIV.

Venüs kızımızın(!) betimlendiği kapak resimlerinde Frank Frazetta'nın etkisi barizdir.

Bu8aTGyz_o.jpg
 
Üst