Çizgi roman kapaklarında esinlenmeler, benzerlikler

[abboritta]

CXCI.

 

[abboritta]

CXCII.

 

[abboritta]

CXCIII.

Paylaşımları takip eden arkadaşlar benim gibi fark edeceklerdir. Hondo(isim Jicop gibi Fransız çizgi romanlarının etkisini yansıtmaktadır.) kapağındaki kovboy önceki paylaşımımdaki kovboya benzemektedir. O zaman dedim aynı derginin bir önceki veya bir sonraki sayısına bakayım, ve sonuç:

 

[abboritta]

CXCIV.

 

[abboritta]

CXCV.

 

[abboritta]

CXCVII.

 

[abboritta]

CXCVIII.

 

[abboritta]

CXCIX.

Film afişindeki aktör herhalde Kirk Douglas değil...

 

[abboritta]

CC.

Önceki bir yazımda Louisiana konusuna giriş olarak anlamlı olabilecek bilgilere yer vermiştim. Bu konuda İtalyan kapak resimleri ile bağlantılı bir iki şey yazmak isterim.

Öncelikli olarak Teks kapağına bakalım...Türkçe’ye Louisiana değil de Loisiana diye çevrilmiş Louisiana’dan sonra kullanılan bataklık için orjinal Tex’e bakalım... İsim nedir paludi, peki paludi nedir? Bataklık mı, tabi ki hayır...

Türkçe’ye geçen kelimelerde birçok sorunlar bulunmaktadır, mannequin kelimesi gibi. Bu kelimenin de aslına uygun kullanılması birçok şeyin anlaşılması açısından önem ifade etmektedir. Paludi kelimesinin çevirimi Fransızca asıllı olarak bayou olmalıdır, Louisiana ile bağlantılı olarak...

Buradaki temel detaylar ise dünyanın farklı yerlerinde maceralar yaşayan ve maceraları ile bize bilgiler aşılayan Zagor ile şekillenmektedir. Çünkü Zagor’un maceralarında konu alınan vaudou, ormanın içindeki büyü temelde bayou içindeki kültür ile ilgilidir(yerel kızılderili + Afrika’dan gelenlerce taşınmışlık), her ne kadar Brezilya’nın balta değmemiş ormanları ile bağlantı var denilse de...Zaten kızılderili, korsanlar ve büyü Louisiana içindeki genel bir kültürü temsil etmektedir ki Zagor’un hikaye bütünlüğü Louisiana ile anlamlıdır dersek yanlış söylemiş olmayız.

Tabi bizim kapaklarımızdan bu anlaşılmıyor, çünkü 2000’li yıllarda çıkmış Zagor kitapları dışında Zagor, Mister No, Mandrake, Kızılmaske... kapaklarındaki temel unsurlar şudur; fotoroman kapaklarındaki gibi merkeze odaklanma, detaylı çizimleri odaklandırarak önemsizleştirme, kahramanları sanki bir fotoğraf fon resmine ekleme(İtalya’da yeni yayınlanan kapaklardaki tekil Zagor arka planının sade renk olmasını hatırlatırcasına), çizimleri basitleştirme ve basit olan asıl kapakları aynen tekrarlama, kahramanın yanına konu ile ilgili veya ilgisiz detaylar ekleyerek kapağı kalabalıklaştırma...

Örneklere geçelim,
a. Bu örnekteki betimleme Tom Braks dahil bazı kapaklarda kullanıldığını daha önce belirtmiştik...Hazır yapılmışken bunu bir Zagor kapağına da ekleme ihmal edilmemiştir.

b. Alıntı kökenli bu örnekte İtalyan çizer Tarzan kapağından etkilenerek çizim yapmıştır. Türkiye’deki Zagor çiziminde ise diğer tüm detaylar önemsizleştirilerek denize vuran bir dolunay arka planında Zagor bağırtılmıştır. Tabi bunun nedeni bu arka planın başka kapaklarda da kullanılması ile ilgilidir.

Not: Tarzan kapağındaki panter, Türkiye'de yayınlanmış bir Zagor kapağında pumalaştırılmıştır. Daha önceki paylaşımlarıma bakılabilir.

Not: Zagor kapak resmi resmi ülkemizde yayınlanmış farklı Süper Tarzan kapaklarında orijinale uygun şekilde kullanılmıştır(250 Kuruşluk seride sayı no: 7, Tanibar Zindanları - sayı no: 20).

c. Bu örnek taa Afrika’nın güneyinden geliyor. Bu kapaktaki bayan bir Alman çizere ilham olmuş ve böylece Türkiye’de yayınlanmış bazı kapaklarda bu betimleme kullanılmıştır ki daha önce bu resimler paylaşılmıştı. Kaldı ki Türkiye’de yayınlanmış zoomlanmış Zagor, Capitan Volki, Mister No, Kızılmaske kapakları için bu tür fotoroman kapaklarına bakmak çizimlerin kökenleri açısından ipuçları verebilir.

d. Bu örnekte çizer Zagor’un orjinal kapağına üstün körü bağlı kalmış ancak daha çok sağdaki kapağa uygun çizim yapmıştır. Neden?

Louisiana Asileri isimli maceranın kapağı Türkiye’deki Zagor’da ‘’ Mutlu Rastlantı ‘’ isimli macerada kullanılmıştır. Zagor kapaklarındaki bir klasik olarak Zagor’a odaklanılmış ve alttaki asinin sadece şapkası kalmıştır.

Buradaki detay şudur, eğer biz çeviride bataklık kelimesini kullanırsak, birçok şey anlamsız kalır ama bayou kelimesini kullanırsak, o zaman bayou ile ilgili pirogue isimli taşıta binmiş Zagor gibi Louisina tarihi ile bağlantılı ‘’ asilerin ‘’ kimler oldukları açıklık kazanır. Örneğin Zagor maceralarına konu olan bir çok konu Louisiana’daki Fransız seyyahların yazılarından, subay - asker anlatımlarından, günlüklerinden esinlenilerek aktarılmıştır.

Peki, bu çok mu önemli. Aslında evet, çünkü asolan bir kültürü, tarihi öğrenmekse bunu orjinal şekliyle öğrenmek önemlidir. Yoksa birçok şey havada kalır.

Örneğin bayou aslında insanın içindeki gizemleri temsil etmektedir. Timsahlar, kaçakçılar gibi birçok detay kapalı kalmış bayou ile anlamlıdır.

Bu maceranın telif hakları sorunu halledilirse forumumuzda çevrilerek yayınlanmasını dilerim...Çizimlerin kalitesi hayranlık verici...​

Ancak Türkiye’deki kapaklar bayou ile ilgisizdir ve daha çok Milliyet Çocuk’ta çizimi yapılmış ithal çizimlerin tekrarı şeklindedir.

Son olarak olmasını ümit ettiğimden hazırladığım bir kapağı sizlerle paylaşmak isterim. 70’li yılların renk basılmış Zagor kapaklarından çok daha çok sade ve konu ile anlamlılığa dayalı bu kapaktaki her detay farklı Zagor çizimlerinden ve kapaklarından alınmıştır.

Ek:
Müziğin ışığı jazz’ın memleketi olan New Orleans’ın Vudu Kraliçesi denilen Marie Laveau ile ilgili makale(Fransızca) ve bu makalede dikkat edelim mezartaşları genel Fransız Kültürü’nü temsil etmektedir ki bu ikinci makalenin(İngilizce) çerçevesini oluşturmuştur:
1 -

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

2 -

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

İfade edilen maceraya dair forumumuzdaki arkadaşlarımızın emeklerine dair linkler:

1 -http://www.cizgidiyari.com/forum/zagor-bonelli/32856-zagor-nr-102-italian.html

2 -http://www.cizgidiyari.com/forum/yaslikurt/111364-zagor-renkli-maceralar-koleksiyonu-no-041-agustos-2017-a.html

3 -
http://www.cizgidiyari.com/forum/yaslikurt/111659-zagor-renkli-maceralar-koleksiyonu-no-042-agustos-2017-a.html

4 -
http://www.cizgidiyari.com/forum/huge/147788-renkli-zagor-102-a.html

 

[abboritta]

Ringoların sonu amaçlı mıdır bilinmez, Hollywood’un Holivud, western kelimesinin vestern ve belki de CIA’nin ciya diye bilindiği döneme ait Soni Ringo öncesinde 70’li yıllarda Suat Yalaz’ın Sony serisi ile ilgili daha önce bilgi aktarılmıştır.

Kapaklarında Kirk Douglas gibi farklı aktörlerin betimlendiği Sony serisinin kapaklarından ilk sayı bir Süper Teks kapağında, on birinci sayıdaki kızılderili Tom Braks kuruşluk seride 55’nci sayıda kullanılmıştır.

Les aventures de Sony Ringo İtalyan kadrosundan cep formatında yayınlanması, tarihi olarak tanımlanan çizgi romanların aventures çerçevesi hakkında bilgi vericidir.

Buna göre Western’de vuruşma kahramanlığı tarihi bir formatta, biraz daha İtalyan vari şekle sokulmuştur. Örneğin Kızılmaske’nin Şeytanı’ndan önce Western Kültürüne dayalı olarak Western filmlerinin etkisi ile Alman çoban itlerinin Rin Tin Tin(Western Kültürünü karikatürize ederek eleştirel bir formatla yayınlanan Lucky Luke’daki itin adı Rantanplan aslında itin pireli bir it olacağı, kahramanlara yandaşlıkta anlamlı Çiko gibi yoldaşlıkta anlamsız olabileceklerini tanımlamaktaydı), Meraklı İt Ace, atıl demeden atılan Buffalo Bill’in iti İmparator...Amerika’daki göçmenlere yol gösteren Tipi’deki kurt gibi kovboyların yarenleri kurtların yerine oynayan rol itleridir ve Tarkan’daki itin rolü kapması kurt formatında olma bir western geleneği ile ilgiliydi. Benzer şekilde Sony Ringo, Soni Ringolaştırıldığında western kültürüne dayalı spaghetti western kültürü, Conan vari Karaoğlan’a içeriksel veri sağlanmıştır ki hem kapakta hem de içerikte westernin kahramanımız olarak tanıtılan Karaoğlana gelişi bu şekilde mümkün olmuştur.

Bu çerçevede beğendiğim Les aventures de Sony Ringo kapaklarına bir daha bakmak istedim. Kapakları şekillendirmede alıntılamada ise dikkatimizi birkaç detay çekti. Buna göre Fransa’da yayınlanmış Sony’nin 12’nci sayısındaki kapaktaki esinlenmede zoomlama tekniği ile merkeze odaklanılmış, orjinallik için kızılderilinin saçı kesilmiş, esmerleştirilen kahramanın yüzü yana yatırılmış ve sağ eline bir hafif savunma silahı sıkıştırılmış ama en önemlisi arka plan...Arka plandaki otlakta geçen kavga Sony’de bir kavgalaştırımış sahneye taşınmış ve yetmemiş, kovboy atlaştırılarak atlaşan kovboya zoom yapılmış. Goodfather esintili(!) at kafası düşüncesinin ilk izleri herhalde bu şekilde anlamlı haldedir dersek yanlış olmaz. Tabi orjinal kapaktaki betimleme de aslında bir esinlenmeden kaynaklı çizilmiştir, ancak Sony’deki at kafası gibi olması için oldurulmuşluk orijinalde yoktur.

İkinci tespitimiz, aynı yayının farklı bir sayısından...İki resim arasındaki farkı bulun şeklinde serisi yapılabilecek örnekler silsilesinden bir unsur olan bu örnekte, her iki kapakta fotoroman ile farklı iki kare birleştirilmiş görünmektedir. Kovboylardan eli açık olan Sony’deki betimleme daha çok Türk çizgi roman kapaklarına etkisi ile hatırladığımız Rudolf Sieber-Lonati’nin eserlerini hatırlatırcasına, yandan sarkık bıyıklıdır. Damarlar neden şişmiş belli değil, herhalde damar bile çizimde yer almıştır denmesi için ancak kahramanın kafası mücadele halinden uzak bir şekilde iliştirilmiş gibi(Bu detaya özellikle Türkiye’de çizilmiş çizgi roman kapaklarında rastlıyoruz. Örneğin orjinal Mister No kapağında Jerry içinde bulunduğu sahnenin etkisi ile şaşırmış haldedir, ama konu ile alakasız Türkiye’de çizilmiş versiyonda şaşkınlıktan eser yok, duygu yok...Erkek dediğin duygularını göstermez mi diyelim...). Kafa ile vücut farkına dikkat edelim...

Üçüncü tespitimiz, aynı yayının yine farklı bir sayısından...Bu örnekte Sony kapağı üç bölümlüdür, daha önce tanıttığım Teks kapağındaki koşuşturan kovboy(yine kafa ile vücut uyumsuzluğu) önünde yandan duruşlu şekilde betimlenmiş bir kovboy önünde yerde yatan kovboy yine saçı farklılaştırılarak betimlenmiştir. Pekos Bill’deki gibi herhangi bir detaylı çizim yoktur.

Detay:

Bu kapak resmi ise birkaç detay barındırmaktadır. Buna göre Vietnam günlerinden hatırlanan Jane Fonda’nın ünlenmiş western filmindeki duruşu Playcolt kapağındaki Edy Williams’ın(Türk çizgi roman kapaklarındaki çiçeğim olmadan asla şeklinde betimlenen model – aktristlere dair temel diyebiliriz.) betimlemesinin yüzüyle birleştirilmiş, Alain Delon’da kovboylaştrılmıştır. Edy Williams’ın çıplaklığı ise taşra kızı rodeo şortu ile sansürlenmiştir ki bana göre asıl neden Rodeo isimli çizgi romanının üçüncü sayısıdır. Peki neden?

Bildiğimiz gibi 70’li yıllar İtalyan kökenli seks filmlerinin ‘’ kardeşlerce ‘’ çekildiği(porno – erotik filmi çeken Yeşilçamcı erkekler bu filmlerdeki kadınları kardeşlerimiz olarak nitelendiriyordu, hani insan kardeşine ay papi yapar mı bilinmez...), çıplaklığın veya teşhirciliğin kazanç kapısı olarak görüldüğü yıllardı. Bu dönemde sinema ve çizgi roman aynı şekilde Amerikan Kültürü temelindeki İtalyan kökenlilikle şekillenmiştir. Örneğin Hababam taburu isimli film bir İtalyan çizgi roman serisinden hareketle çekilebilmiştir(ve bu yüzden anlamsızdır, alaydan ibaret bir ülke nedir...) veya Türk kahramanlık çizgi romanları ise İtalyan çizgi romanlarındaki çıplaklığı(burjuva eleştirisi Türk çiziminde Bizans’a karşıtlıkla anlamlı tutulmuştur.) Conan’daki çıplaklıkla farklılaştıran içerik ve kapakları ile raflarda yer almıştır.

Arabesque kültüründeki önceki bu dönemde Suat Yalaz’ın çizimlerindeki kahramanlık modellemesi, erotik ve hatta hentai çizimlerine varabilecek kadar ileri gitmeden hem kovboy hem çıplaklık açısından önem taşımıştır.

Suat Bey Fransız çizgi romanları değil de Fransa’da yayınlanmış çizgi roman kapaklarından ve içeriklerinden etkilenerek çizim yapmıştır(Ringo 11 – Carabina Slim). Yaptığı çizimlerin seks her zaman para edere dönüştüğü dönemlerde ise Rambo zencileştirilip Africa Love(oldukça kötü çizilmiş kapakları ile bilinen) – Sex Negro kapakları hazırlanmış ve içerik(!) ise negrolaştırılmıştır(Bisküvi değil, yanlış olmasın).

Hani kesin olarak göremedik ama söylentilere göre Suat Bey takma isimle Chacal, Lady Sex gibi erotik çizgi romanlara imza atarak, western kökenli tarihi çizgi romanların erotik içeriklerini 70’li yıllar çerçevesinde anlamlı tutmuştur. Hani Edy Williams’ın çıplaklığı gibi ilgili dönemin çıplaklığından da etkilenerek öyle çizimler yapmıştır ki Suat Bey kadın vücuduna dair tüm detaylara yer vermiştir, kılların karın alt bölgesinde görülmesi gibi.

Ahtapotla mücadele eden sarışın Rahan değil de Karaoğlan Tarkan’nın kahramanlığının alternatifi Axa gibi(Conan – Red Sonja veya Tarzan - Rulah) gibi bir kahraman Türk çizgi romanlarında görülmemiştir. Bu nedenle erotik olarak çizilecek modeller İtalyan kökenli olmuştur, Türk kahramanlık çizimleri için. Haliyle burada yer veremeyeceğiz Suat Bey’in hazırdığı bu tür kapaklarda anakondanın - yılanın yer alması da yine İtalyan müstehcen çizgi roman kapaklarıyla anlamlıdır.

Jacula çizimlerini sert Alman çizimleri ile birleştirince özgünlük geliştirdiği düşünülebilecek Suat Bey, çıplak ölü gelinleri zombiler arasında canlandırırken yine İtalyan esintisinde kalmıştır. Dolayısıyla aynı serideki her çizim Suat Bey’e ait değildir. Bunun önemli göstergeleri aynı seride yayınlanmış kapakların çizim kalitesi ve bu çizimlerin başka kapaklarda yer alıp almamasıdır.

Türk çizerlerin çizim tekniklerine, taktiklerine yer verilmiş, yer verilecektir. Bunların arasında kapağa doğru dönük darbe yemiş insan betimlemesi, Kommissar X’ten önce Fransız western kapakları kökenli olacak şekilde Türk çizerlere örnek oluşturmuştur, ama erotik bir kapakta western de olsun diye bir aktörün misal Rik Van Nutter’in yüzünün betimlenmesi gibi bir başarıyı ilk defa gördüm, ancak bu başarı Türk arkadaşlarımızın(başka forumlarda paylaşım yapan arkadaşlar) düşüncelerinin aksine bir Fransız arkadaşa ait yani Suat Bey’e ait değil bu kapak. Aaa pardon, takma isim faktörü vardı değil mi hani Türkiye’de 70’li yıllardaki sayımız çok o zaman biz ne dersek doğrudur şeklinde hazırlanmış siyasi kitaplardaki gibi. Ama çizimdeki kalite yine burada kıstas olarak en önemli belirleyicidir.

Kapakların yapılmasında Stag, Adult Erotica, Tabu, Satanik gibi dergilerdeki pozlar etkili olmuş olabilir, ancak Sylvia’nın yapılması Shatane, Isabella, Wartan veya Sukia kökenli olması gibi ayna fantezilerini aristocratie sapkınlığıyla yaşatılabilir kılan De Sade çizimleri birçok açıdan ilgili kapakların hazırlanmasında kaynak oluşturmuştur. Türk kahramanlık kapaklarındaki kel arkadaşın Zagor’daki kel arkadaş gibi De Sade’deki kel arkadaş kökenli çizilmesi gibi.

Tabi burada bir detay daha bulunmaktadır. Bu çizimler Türkiye’de yayınlanmamıştır, çünkü dominatrix ve slave gibi kavramlar Türk toplumuna yabancı idi. Dracula, yılan, kurt adamlar... buna dahil edilebilir.


Evet, şimdi başa dönelim. Western Kültürü temelde Anadolu’daki kahramanlık olan zorbalığa karşıt eşkiyalığa karşıt bir alternatif olarak anlamlı idi. Eğer adaletin savunuculuğu, Köroğlu’na alternatif, Western + tarihi kahramanlıklarla ifade edilirse o zaman bu duruma uyum daha baskın olacaktı. Seks ise bu durumdaki temel pekiştireçti.

The Good The Bad and The Ugly, Once upon a time in West gibi filmlerden veya Sam Elliott gibi popüler isimlerden popüler olandan popülerleşme amaçlı, 12 sayı olarak yayınlanmış, Soni Ringo kapaklarının bazıları 15 sayı olarak yayınlanmış Sony iç kapaklarıdır, bazıları ise Ringo için hazırlanmış kapaklardır(herhalde bu yüzden isim Soni Ringo’dur) ve farklı aktörler bu kapaklarda yer almıştır. Nedeni ise Soni Ringo’da rol almış olmalarıdır, yoksa esinlenme veya başka bir kaynaktaki aktörün çizimi değildir.

Peki, içerikler nasıldır? Öncelikli olarak konuların orjinal olduğu düşünülmemektedir ve bu konuda derinleme araştırma yapılmamıştır(Yuma + Tex işbirliğine ve Lieutenant Blueberry’e dair konu içerikleri gibi herkesin görebileceği örnekler vardır.), daha çok yüzeysel değinme yapılacaktır. Buna göre Le Bon, la Brute, le Méchant nasıl rezilleşebilmiş bilemedik, Un Méchant nommé Fancho için rezilin rezilliği demek yeterli midir ve özellikle General Bozkurt nereden geldi anlamadık...İlginçtir Son Ringo’nun son sayısında Prens Charles’i Müslüman olarak tanıtan yayınları hatırlatırcasına General George Crook içkisi, tütünü ve üniforması olmayan general olarak tanıtılmıştır, herhalde maceralarımız Amerikan tarihindedir denilmek istenmiştir. Başka bir sayıda ise neden western denilmiş, ama vestern yazılmadan, yüzde yüz Türk(!) Karaoğlan çizerine...Niden Far-West, neden amerikonya icadı kowboy hikayeleri? Ve tabi Suat Bey bu soru karşısında gülmüş, e kim olsa gülerdi eğer soru ciddi ise. Ama Suat Bey şöyle demiş, ‘’ Amerikan milleti diye bir millet yoktur ki Amerikan icadı bir western olsun...’’, evet tanımın nedeni temelde tuvaleti Türkler Avrupalılara öğretti(Kibrin cehaletinden kaynaklanan bu tanımlamada unutulan bir şey var, 70’li yıllarda Türkiye’nin genelinde tuvaleti veya tuvalet kültürünü kaç aile – fert değil - biliyordu?), gibi bir şey değil; Amerika’ya hayran değiliz, sadece bir realiteyi anlatıyoruz demektir ancak bu ne kadar doğrudur?

Evet, buna göre Western Amerikan kökenli değildir, çünkü Amerikan diye bir millet yok. E peki, Türk milleti 1923 öncesinde ne zaman vardı(Türk = Orta Asyadakilere benzerlikleri kültürsüzlük olan Anadolu tipi Müslüman şeklindeki 17’nci yüzyıl Fransız kökenli ve Osmanlı’da benimsenmiş tanımdan farklı olarak), Karaoğlan birden fazla milletli Osmanlıda ne kadar anlam taşıyabilirdi, diye sorabilir miyiz? Tabi Sezercik Küçük Mucahit demeden önce Samim Utkun’nun hazırladığı Küçük Şerif kapaklarında(Bu çizgi romanların 70’li yılların ateşinden kurtulmuş olmaları sevindiricidir.) Amerikan bayrağı dalgalandırılırken, bir de baktık bir dönem Amerikan kökenli İtalyan çizgi romanların kapaklarındaki Amerikan bayrağı başkalaştırılmıştır ama yine de vazgeçilememiştir. İşte burada önemli temayı görüyoruz, dönemsel ve kısa dönemli kar amaçlı olarak algılanan bir toplumda sanat ne içindir?

Şöyle düşünelim, western – spaghetti western – kebap western olmuşken bundan kopabilmek ne kadar mümkündür, sanat altyapısı olmayan bir toplumda? Yani bakıyoruz, ya tamam biz çaldık bir sor bakalım neden, İtalyanlar da çaldı onlara neden laf demiyorsunuz...şeklinde çeşitli kılıfçılar bulunurken sanatta ilerleme ne kadar olabilirdi?

Resim alıntı kökenlidir:

Suat Yalaz spaghetti çerçevesinde çizimleri ile tanınan bir çizerdi, yani onun erotik içerikli yayınları pek de önemli değildi bundan ötürü Gi-Toro, Jimmy Toro gibi isimlerle farklı alanlarda iş yapma niyeti gösterilmiştir diyebilir miyiz? Şöyle düşünelim, dönemsel olarak Zagor içerikleri de değişmiştir, artık alçak, putperest kızılderili gibi tabirler farklı çizgi romanlarda yer alamaz, kapaklar maceraları anlattıkça değerlidir ve artık insanlardaki seks içgüdüsü internetten halledilebildiğinden kapaklar temiz kalmıştır...ama Teks okuyan birisi Amerikan hayranı veya Amerikan aleyhtarı olabilir mi? Oluyorsa zaten bir sorun vardır, çünkü bir kurgusal bir karakter üzerinden bir anlatım yapılmışken bu nasıl yönlendirici olabilir, fanlık dışında. Tabi insan hatalar yapabiliyor, örneğin hayaletli bir film seyredince hayaletlerin kendisini ziyaret edeceğinden korkabilir veya televizyon dizisi V(Visitors)’yi seyrettikten sonra insan biçimli kertenkele saplantısı geliştirebilir ve buna bağlı olarak yanal ürünleri satın alabilir.

Dolayısıyla Western kahramanlığına alternatif kahraman oluşturma ihtiyacının nedeni olarak ortaya çıkmış Türk kahramanlık çizgileri öyle Orta Asya kökenli veya mutlak gerçekçi tarihle anlamlı değildir, alçak kızılderilinin kahpe Bizans’a dönüşmesi tesadüf değildir, bunu çizenler mutlaka popüler kültürden etkilenmiştir ve toplumun dinamikleri içinde yer almanın yolları aranmıştır. Ve bir zamanların o etkilenilen westernleri, eleştirilince veya başkalaştırılınca özgünlüğün oluşturulabileceği düşünülmüştür; ancak bu mümkün olabilir miydi? Bahadır kapaklarından birisindeyiz, evet kahraman Sarışın Teksas değil Tolga’nın arkadaşı Bahadıros bir mücadele halinde kiminle mi kırmızı zemin üzerinde yıldızla...

 

[abboritta]

CCI.

Samim abimiz aktrist betimlemesinde adeta fotoğraf yayınlamış...Takdir edilesi bir yetenek...

 

[abboritta]

CCII.

Daha önce değindiğimiz İtalyan film afişi kökenli kovboy...

İlgili Teks kapağı:http://www.cizgidiyari.com/forum/teks-ceylan-yayinlari-186lik-seri/17394-teks-ceylan-yayinlari-186lik-seri-sayi-170-gece-avi.html

 

[abboritta]

CCIII.

 

[abboritta]

CCIV.

 

[abboritta]

CCV.

 

[abboritta]

CCVI.

 

[abboritta]

CCVII.

 

[abboritta]

CCVIII.

 

[abboritta]

CCIX.

http://www.cizgidiyari.com/forum/tommiks-ceylan-yayinlari-9-seri/89365-tommiks-ceylan-yayinlari-9-seri-fasikul-06-07-07-1971-a.html

 

[abboritta]

CCX.

a.

b.

 

[abboritta]

CCXI.

a.

b.

Not: Bu şekilde koşmaya dair betimleme Yan cadı yan isimli başlıkta Kaptan Swing ile ilgili paylaşımda da görülebilir.
c.

d.

 

[abboritta]

Dakota Günlüğü...

Rahmetli Haluk abimiz sayesinde haberimizin olduğu çizgi romanlardan...Ruhun şad olsun, azizim...

 

[abboritta]

CCXII.

Böylesi müstasna paylaşımdan sonra iki özel paylaşım yapacağım...

Baltam olmadan asla Zagor çizimlerinin benzeri olarak çiçeğim olmadan asla şeklindeki Türk kapak çizim örneklerinden...

 

[abboritta]

Evet konu dışı ikinci örnek...

Aslında çok trajik bir hikaye, biraz daha Teksaslaştırılmıştır...Orijinali okuma fırsatı bulduğumdan biraz kötü hissetsem bile bulması oldukça zor bir Teksas kapağı bulduğum ve forumumuzda paylaştığım için kıvanç doluyum...

 

[abboritta]

Okan – Ogan Günlüğü:

İlginç bir çizgi romandan yine forumumuz sayesinde haberimiz oldu.

Türk kahramanlık efsanelerinde de gördüğümüz çeşitli temaların İskandinav mitolojisi – tarihi çerçevesinde işlendiği bu çizgi roman, Fransız Ögan’daki farklı maceraların Türkçeleştirilmesinden ibarettir.

Çizgi romanlardaki kahraman – idol hikayesinden sonra vücut geliştirme reklamlarını gördüğümüz bu seri, Tarkan isimli çizgi romana dair içeriksel detayları da içinde barındırmaktadır.

Buna göre Büyücü Goşha dahil birçok tema aslında Avrupa kökenli bir mitolojik tanım geleneğiyle Darkan’nın içinde yer almıştır. Darkan’nın savaştığı canavarlar da yine Avrupa kökenli mitoloji ile anlamlıdır.

Şimdi düşünelim, Altaylı bir yiğit çıkmış gitmiş teee Viking diyarına öyle mi? Hem de Barbar Conan’nın arkadaşı Ögan gibi madalyonlu şekilde. Sonra orada, Ögan’da daha gerçekçi Viking kızlarının aksine, bir de bakmış süper mini etekli boynuzlu miğfer takan Viking kızları var, hani Viking ya Viking dediğinde boynuzlu miğfer takar ya...Viking(İskandinav değil) kızları erkek görmüş!

Tabi Ögan’da da yine ahtapota dair, Kraken kökenli, anlatımlar yer almış, Ögan’da bir macerada bir tane kurt görünümlü it yoldaşlık yapmış Ögan’a(Tarkan 21’nci sayıdaki o harika çizimin aksine(!), Tarkan gibi Ögan’da da gomünist Çinlilerin atalarını görüyoruz....

 

[abboritta]

Dakota Günlüğü II.

Rahmetli Halûk Bey ile tanıdığımız Dakota ile ilgili ikinci gündeyiz...

Hep bu Dakota yazısı ve sembol olarak kullanılan kızılderili sembolünü beğenmişimdir, bunun Türk çizerine ait olduğunu düşünüyordum fakat Fransız kökenli imiş.

Bildiğimiz gibi Prince Valiant maskeli Phantom Kinowa’nın bir geçmişi vardır; ancak Dakota’nın kapağı hem Fransız hem de İtalyan esintisi ile şekillenmiştir. O kedi gözlü Kinowa ile ilgili araştırmamız internetin verdiği olanaklarla devam edecektir, ancak eğer çizim özgünse tebrik ederim.

Dakota’nın birçok kapağının aslan parçası, 300 Spartalı ne ki, tek başına orduları tarumar edecek halk kahramanı, beyaz eldivenli, sarışın, karizmatik mitolojik kahraman...Buffalo Bill’in kapaklarının aynen aktarılmasına dair resimler paylaşılmıştır. Ama Samim abimiz bu figürü Billy the kid değil de Bill Kid kapaklarında da kullanmıştır.

Hatta Wild Bill Hickok kapağı bile Dakota için Buffalo Bill şeklinde betimlenmiştir.

Ve Bill Kid kapaklarında orijinal Billy the Kid kapakları aynen kullanıldığı gibi Buffalo Bill yine temel belirleyici olabilmiştir. Peki, neden?

Daha önce Western zihniyeti ile ön giriş içeriğinde bilgi aktarılmıştır. Buna göre popüler western zihniyeti daha çok İngiltere’nin hakim olduğı bölgelerde uzaklarda, Fransızların hakim olduğu bölgeleri de kapsayıcı şekilde egemenlik altına tam alınamamış bölgeleri içermektedir.

Bu bölgelerde zenciler, kahraman beyaz eldivenli – sarışın beyaz adamın hizmetinde kızılderililere karşı savaşmaktaydı, ama kahraman - idol olanlar her zaman sarışın – adaletin savunucusu – beyaz eldivenli, kavun sarısı saçlarını at pisliği ile yıkıyor mu bilinmez ama upuzun ve dolu dolu...olanlar idi.

Dikkatli takipçilerin fark edecekleri gibi bu sahne bir Zagor sayısında aynen tekrarlanmıştır.​

İkinci Dünya Savaşı sonrasında Amerikan halkının savaşa hazır tutulmasının bir gereği olarak çocuklara propaganda amaçlı hazırlanan çizgi romanların en gözdesi Buffalo Bill idi ve kendisi diğer Amerikan western kahramanlarının aksine daha popülerdi. Dolayısıyla bu çizgi romanlar tamamen bir propaganda amaçlı olarak Amerikan toplumu için hazırlanmıştır, aynı Microsoft ürünleri gibi(Program içinde veri korunmasına dair birçok içeriğin sunulması Amerikan yasaları ile ilgilidir, veri korunması ise şirketlerin haksız kazanç- milyon dolarlar- sağlamalarını engellemeye yöneliktir.).

Amerikan zihniyetine göre Amerikalılar ve onların müttefikleri Good Guys’tır ve onlara karşıt olan herkes ise gahpe kızılderilidir. Faşist İtalya’nın Batı Dünyası’nda yer alma gereğindeki bir unsur olan Kinowa’nın intikam saçmalıkları ile katliam yapmasını meşrulaştırmasının temelleri Buffalo Bill içeriklerinde anlam taşımaktadır.

Üç silahlı adamla aynı anda dövüşen Buffalo Bill zihniyetine göre kızılderililerle yapılacak mücadele bir onurdur, tabi Soldier Blue filmindeki gibi katliam olabilir, Koreli - Vietnamlı kadınlara tecavüz edecek asker torunlarımız(Vietnam mağlubiyetinden sonra evlerine dönen askerlerden bazılarının kulakları gibi çeşitli uzuvları kesikti ve bunu Amerikalılar vahşi Vietnamlıların zalimlikleri diye propaganda yaptılar, ancak kanıtlanmıştır ki bu askerlerin kesilen vücut parçaları hepsi tecavüz ettikleri kadınlarca kesilmişlerdir.) gibi kızılderililere tecavüz edebilir(Günümüzde Kızılderili çoğunluğun bulunduğu yerlerde kaybolan kadınların polis soruşturmasına dahi tabi olmamaları hatırlanmalıdır.) hatta onların etlerini diri diri kesebilir ve bu olursa bunun adına collateral damage deriz, sorun değil.

Evet, Fatihin fedaisi Buffalo Bill çizimleri bana göre oldukça kalitelidir hatta bu konuda İtalyanlara öncülük edilmiştir diyebiliriz, ama bu içeriğin kaliteli olduğu anlamına gelmemektedir. Aynı Amerikan kahramanlığına alternatif İtalyan – Alman temelinde Türk kahramanları yaratma hevesi ile hazırlanmış çizgi romanlar gibi.

Popeye ıspanak yiyip güçlenir, Asterix iksir ile güçlenir ve Kenan Komutan ise Fatih’ten kalma yarım şarapla güçlenmektedir...Mitolojik tarih daha çok kahramanlık odaklıdır ve gerçekçi değildir. Dikkat edelim, tarihi unsurlardan esinlenilerek kurgusal olarak bir şeyin hazırlanmış olması tarihi bir gerçek değildir ve kurgusal olanlar daha çok propaganın popülerliği ile sanatta gelişmeyi sağlamaktadır.

Gara Murad içeriklerine bakalım, kareleri kullanma kalitesinin kökeni var mıdır, evet...Evet, Buffalo Bill serisi’dir.

Peki, 70’li yılların etkisinde hazırlanmış mitolojik kahramanlık edebiyatları olan Türk kahramanlık(!) ürünlerinden önce hiç kahramanlık serisi yok muydu? Vardı, peki neden popülerleşemedi? Çünkü Türkiye’de de çizgi romanlar aslında sanattan uzak siyasi propaganda temelinde kar getirecek şekilde anlamlı idi. Ama bunlardan da önce Türk Kahramanı üst başlığı altında Köroğlu serisi yayınlanmıştır, çünkü Türk toplumunun kahramanları bozulmuş düzene başkaldıran eşkiyalardır ve eşkiyalar için Bizans, kızılderililer veya herhangi bir bizden olmayan sırf bizden olmadığı için kahpe değildir, hainler ve zalimler vardır. Ancak bu seri dahi Amerikan tarzı ile şekillenmiştir ve edebiyat zorunlu olarak ekli halde tutulmuştur. Halkın kendi efsanelerindeki Köroğlu bu Köroğlu muydu bilinmez...

Not: Dokata ile ilgili eksik kalan 3 sayı araştırılacaktır...

 

[abboritta]

CCXIII.

a.

b.

c.

 

[abboritta]

CCXIV.

Not: Elinde tüfek tutan karakterle ilgili betimleme Zagor 354 dahil birçok kapak resminde görülmektedir.

 

[abboritta]

CCXV.
a.

b.

 

[abboritta]

CCXVI.

a.

Not: Teksas kapağındaki kovboya dair daha önce paylaşım yapmıştım.

b.

Aktristin adı:Karin Dor

c.

 

[abboritta]

CCXVII.

 

[abboritta]

CCXVIII.

Sarkomer hocama paylaşımı için teşekkürümdür...

Kapakta farklı bir aktrist betimlenmiştir.

 

[Hakan Alpin]

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

İlgiyle takip ettu güzel ve değerli paylaşım silsilesine müsaadenizle ben de minik bir katkı yapayım. 1950'lerin ortasında aynı isimle ve orijinal kapak tasarımıyla ülkemizde de yayınlanan Dakota dergisi Fransız menşeili bir dergidir ve 1940'ların sonunda yayımlanmıştır.

 

[seastar]

Benım merak ettığım husus orjınal kapaklar neden kullanılmamış da benzerleri yada aynısı yerli çizerlere yeniden çizdirilmiş Ressamlara bir nevi yardım olsun diye mi acaba yoksa orjınal kapağı al adını değıstır işte grande blek yerıne teksas yaz tex yerıne teks yaz bas aynısını daha kolay olmazmıy dı acaba

 

[abboritta]

CCXIX.

Hakan Bey, bulunması zor bir seriden bir sayının bile elinizin altında olması herhalde önemli bir şeydir...

Eğer yanılmıyorsam, bu güzel bir esinlenme örneğidir...

ancak bu ise esinlenme değildir. Herhalde sahafta bulduk, güzel bir kapak kullanalımdan ibarettir. Ancak burada önemli tema, kopyadan ibaret olsa bile sonradan yapılan kapaklara bir katkı sağlamışsa bile önemlidir, ancak pek de ümitli olmamak lazım. Örneğin arkadaki figür kovboy değilken kovboy olmuştur ve yüz oldukça kalitesiz resmedilmiştir. Meksikalıdan kurtulmak için çıngıraklı yılantan silahını kurtarmaya çalışan kovboy ise daha çok vampir şeklinde betimlenmiştir.

 

[abboritta]

Eski Western Günlüğü:

Ülkemizde yayınlanmış ve orijinal sayıların içeriklerine göre oldukça anlamsız kalmış birçok çizgi romandan forumumuz sayesinde haberimiz olmuş, olmaktadır.

Bunlar içinde King çizgi romanlar Kansas içerikli olmakla birlikte film serisi Sartana sayesinde meydana gelmiş çizgi roman kapaklarıyla birlikte birçok ortak kapağa sahiptir. Bu kapakların bir ortak özelliği de Amerikan kökenli olacak şekilde Fransız kökenli çizgi roman kapaklarıyla hazırlanmış olmalarıdır. Çünkü western demek Amerika demektir, Türkiye'deki western ise kökü Avrupa olan ve biraz daha uyuma dayanan eleştirel bir western anlayışının aynen aktarılışıdır.

Bu nedenledir ki birçok şeyde belli eksiklikler belirgindir. Örneğin Tommiks kapağında Capitan Miki bir meteor yağmurundan mı volkan patlamasından mı kaçıyor belli değil. Ama orijinali olan Fransız kapağında bu tema anlaşır haldedir.

Peki, biz neden Capitan Miki'ye Tommiks demekteyiz? Yoksa bu isim Amerikan menşeili olmasın?

Bizim kapaklarda Amerikonya halk kahramanı beyaz eldivenli, saçını at pisliğiyle yıkadığından mükemmel saçlara sahip Buffalo Bill'in bariz etkisinden daha önce bahsetmiştik.

Ama örneklerde görüleceği gibi iş oldukça karışık bir hal almış ve kapaklar hikayelerden oldukça anlamsızlaştırılarak, anlam kazanmıştır. Ki bu orijinallik değil, orijinalmiş gibi görünme ile ilgili olabilir mi?

Not: Onların Comet'i varsa bizim Roket'imiz var...

Kapakların durumu, çevirilerinde ne derece yapıldığını da önemli hale getirebilir...

Şimdi düşünelim, canine kelimesini Türkçeye sokak iti şeklinde çevirmek ne kadar doğrudur, tabi bir de vefalı olacak. Yani öyle kim yem verirse ona sahip demeyecek.

Peki, biz de western ne olarak algılanmıştır diyerek mevzuyu uzatmayacağız, bu sorunun cevaplarına değinildiğinden ötürü. İtalyanlar Cisco Kid'ten esinlenerek Buffalo Bill veya Kit Carson gibi halk kahramanı mutlak adalet savunucusu beyaz eldivenlileri Zagor ismi adı altında oluşturulan kahraman imajını, Chico ile pekiştirmişlerdir. Çünkü Zagor barfiks çekerken, Zagor'a sempatiklik kazandıran Chico uyur(Aynı bayan arkadaşların güzel görünmek için kendisine göre çirkin kızla beraber takılmaları veya zeki komedyen sıfatı taşımak için aptal insanları ekranlara taşıyarak onları alay konusu yapan şarlatanlar gibi)... Bizde ise Buffalo Bill'in yüzü ''Massimo Girotti''leştirilerek, alçak Hintlilere(Kızılderililerin - Meksiko çizgi romanına bakılabilir.) karşı onur korunmuştur...

 

[bilirkisi78]

Aslan ŞÜKÜR çizimi ALASKA kapağı 80' li yıllarda bir oyuncak kutusunda kullanılmış.

 

[abboritta]

Aslan ŞÜKÜR çizimi ALASKA kapağı 80' li yıllarda bir oyuncak kutusunda kullanılmış.

Bu tür yan ürünler Marvellerden ve bahsettiğiniz üründen önce Davy Crockett ile ilgili ortaya çıkmıştır.

 

[abboritta]

Kapitan Volki Günlüğü:

Meraklı arkadaşlarımızın bildikleri gibi Capitan Venus aslında bir fumettinin uzaya çıkartılarak, uzay maceralarının anlatıldığı bir seridir. Çizimi oldukça basit ve eğlencesizdir, maceraları da yavandır. Ama Capitan Volki...

Capitan Volki ile Capitan Venus aynı çizer tarafından çizildiğine Kadir inanır mı bilinmez, ama farklar barizdir. Söz konusu farkların yardımcı çizerlere ait olduğu düşünülebilir ama bu ne kadar doğru olabilir?

Capitan Volki, ülkemizde 70'li yıllardaki İtalyan esintilerinin belki de en fazla görüldüğü çizgi romandır ve bu yüzden biz Volki'ye Capitan diyoruz. İtalyan aktör ve aktristler belki de en fazla Capitan Volki'de karşımıza çıkmıştır, hani USAF uçaklarının Türk uçağı olarak tanıtıldığı Capitan Volki'de ve Türk subayları gibi İtalyan ve Fransız subaylarının üniformalarındaki benzerliği Capitan Volki ile tanıdık. Ve İtalyan jet pilotlarının başlıklarına Volki veya Türkiye yazılmasını da Volki ile tanık olduk.

Bu yazımızda değinmeyeceğimiz şekilde birçok İtalyan aktörden bahsediyoruz ama en bariz örnekler şu şekildedir:

Tony Kendall...Tony abimizi Volki dahil Mr. No ve Zagor çizgi roman kapaklarından hatırlıyoruz ama adını bilmiyorduk.

007 Antonella Lualdi...

Ve dikkat edelim, Capitan Volki'nin macera içeriklerinde hep bir İtalyan baskınlığı bulunmaktadır. Tabi alternatiflerle zenginleştirilince, bu baskınlık görünmez hale gelmektedir. Burada devreye giren maceralar Fransız kökenlidir:

Ve Capitan Volki'nin o meşhur maceraları(!) çocuklara tercüman olan bir mecmuada yayınlanmıştır da bayram değilken neden? Yoksa bu işte bu esinlenmemi söz konusu olmuştur?

Ama Capitan Volkimiz askerdir, casustur, Fatih'in 70 model fedaisidir. Yani biraz askercik içerik lazımdır, konuda ve kapakta. O zaman ne yapmak lazımdı?

Not: Arka plan rengi dahildir kopyalamaya...Ama ilginçtir Verschnürt für die Ewigkeit olmuş kedi adam...
Türkiye NATO üyesi olduğundan gahpe kızılderili, pardon, Bizanslı pardon Nazilere'de karşıtlık lazımdı. Sonuçta beyaz eldivenli ve sapsarışın Buffalo Bill'in USAF uçaklarını Türk uçağı olarak uçurduk ve Nazi denilen Almanlar insan değillerdi.

Ve kızıl baretlilere bordo bereli dedik, gomünist demesinler diye, Nato'nun capitani Capitan Volkiyle.

 

[abboritta]

CCXX.

Karabina Slim ve Teks kapaklarındaki benzerliklerden...