Karadeniz Bölgesi'nde, Bartın iline bağlı bir ilçe olan Kurucaşile, doğuda Kastamonu İli, güneyde Merkez ilçe, batıda Amasra ilçesi, kuzeyde de Karadeniz ile çevrilidir. Bartın’ın kuzey doğusunda zeytin ve sandal burunları ile sınırlanan koylar üzerinde kurulmuştur.Kemrelik, Akyar, Armutçalı, Bakacakkaya önemli yükseltilerdir. Tekkeönü, Başköy, Elvanlar, Kapısuyu ve Gölderesi adı altında dereler yer alır. Karaman Meydan köyleri arasında kıyı mağarası vardır. Kömür, Dolamit, Kuvars ve Marn taşları yer altı zenginliğini oluşturur.
Yüzölçümü 159 km2 olan Kurucaşile’nin 2000 Yılı genel Nüfus Sayım sonuçlarına göre toplam nüfusu 8.742'dir.
İlçe ekonomisinin büyük bir bölümü tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır. Bunun yanı sıra, maden ocakları ile ahşap tekne yapımcılığı da yapmaktadır. Ayrıca ilçede balıkçılık önemli boyutlarda yapılmaktadır.
Kurucaşile’ nin bilinen en eski adı Kromna'dır. Kromna Anadolu’ nun Paflogonya bölgesinde Karadeniz’ in kıyısında kurulmuş bir eski çağ kentidir. Kromna’nın çok eski bir kent olduğu, İliada’da geçmesinden anlaşılmaktadır. Ancak, kentin kuruluş tarihçesi aydınlığa kavuşamamıştır. İlkçağ kent alanı, Kurucaşile’nin bugün bulunduğu yerin, karayolunun 8-9 km. kadar doğusunda, küçük bir dil biçiminde denize uzanan yarımadacıktır. Bazı kaynaklarda buraya Zeytin Burnu denmişse de, Kurucaşile halkı bu adın aslında, şimdi Hükümet Konağının bulunduğu yerin bitişiğindeki küçük sırt çıkıntısı için kullanmaktadır. Her iki yerde de tarihsel bir kalıntı bulunmamaktadır.
"Yer Altı" plajından bir görünüm
Yöre'de ilk yerleşenlerin Hititler döneminde yaşayan Pala ve Kaşkalar olduğu sanılmaktadır. Sonra Fenikeliler, Karyalılar ve Akalar görülür. Bundan sonraki tarihsel seyir bir farkla aynıdır. Farklılık Amastrist dönemidir. M.Ö. 306 yılında Kurucaşile'de Kromna medeniyeti yer alır. Kromnalılar kendi adlarına para basmışlardır. İyon, Lidya, Pers, Amastrist, Pontus, Roma ve Bizans dönemlerini yaşayan Kurucaşile, 1460 yılında Osmanlıların egemenliği altına girmiştir.
Cumhuriyetin ilanıyla beraber 1957 yılına kadar Bartın ilçesine bağlı nahiye olarak kalan Kurucaşile, ilçe olmuş ve Zonguldak iline bağlanmıştır. 1991 yılında Bartın’ın il yapılmasıyla beraber Bartın’ın ilçesi olmuştur.
Kromna
Kromna’nın çok eski bir kent olduğu, İliada’da geçmesinden anlaşılmaktadır. Ancak, kentin kuruluş tarihçesi aydınlığa kavuşamamıştır. İlkçağ kent alanı, Kurucaşile’nin bugün bulunduğu yerin, karayolunun 8-9 km. kadar doğusunda, küçük bir dil biçiminde denize uzanan yarımadacıktır. Bazı kaynaklarda buraya Zeytin Burnu denmişse de, Kurucaşile halkı bu adın aslında, şimdi Hükümet Konağının bulunduğu yerin bitişiğindeki küçük sırt çıkıntısı için kullanmaktadır. Her iki yerde de tarihsel bir kalıntı bulunmamaktadır.
Eski yerleşim merkezi Tekkeönü köyü olarak bilinir. Kromna tarihine; Tekkeönü kalesi, kale içindeki Mahzen, Galeri ve Kayakuyuları ile Tekkeönü köyünde bulunup Amasra müzesinde sergilenen ve üzerinde Amazon portreleri taşıyan sikkeler, yazıtlı taş ve sütunlar gibi buluntular tanıklık ederler. Kurucaşile ve birer balıkçı köyleri olan Tekkeönü ve Kapısuyu; Osmanlı Donanmasının Kalyon ihtiyaçlarını karşılayan Tersaneler diyarıdır. Bugün de babadan oğula öğretilerek günümüze ulaşan ahşap yat ve tekne yapımcılığıyla bu ününü sürdürmektedir.