Kızılören İlçesi

Colinmccay

Yönetici
27 Haz 2009
6,995
11,993
Afyonkarahisar-Antalya karayoluna 3 km'lik mesafede kurulmuş olan ilçe, il merkezine 87 km uzaklıktadır. 1990 yılında ilçe olmuştur. Tarım ve hayvancılık başlıca geçim kaynaklarıdır.

İlçenin tarihî kuruluşu hakkında elimizde kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak ilçe halkının yaşlıları arasında eskiden beri söylene gelen rivayetler bulunmaktadır. Bu rivayetlere göre ilçemiz, Ankara-Antalya karayolu üzerinde bulunan Belediyeye ait akaryakıt istasyonunun bulunduğu Karapınar mevkiinde küçük bir köy olarak kurulmuştur. Halk, meydana gelen bir sel felâketinden sonra şu anda ilçenin bulunduğu alana göç etmiştir.
İlçeye eskiden "Kızılviran" denirdi. Şu andaki adını (Kızılören) daha sonra almıştır.

Kızılören, Afyonkarahisar ilinin güney batısında kurulmuş, kuzeyinde Sandıklı, güneyinde Dinar, batısında Akdağ, doğusunda Kumalar dağı bulunmaktadır. Deniz seviyesinden 1.111 metre yüksekliktedir.

İlçenin nüfusu 22 Ekim 2000 genel nüfus sayımına göre 4.126'dır. Bunun 2.558'i ilçe merkezinde yaşamaktadır. Yüzölçümü ise 337 km²'dir.
İlçede 2 ilköğretim okulu, 1 ortaöğretim okulu bulunmaktadır. Toplam 410 öğrenciye 31 öğretmenle hizmet verilmektedir. Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğünce giyim, arıcılık, halk oyunları, okuma-yazma ve el sanatları kursları açılmaktadır.

İlçedeki 20 yatak kapasiteli Sağlık Merkezi binası devlet-millet işbirliğiyle yapılmıştır. İlçede ayrıca sağlık hizmetlerinin sunulduğu 1 Merkez Sağlık Ocağı ile 2 Sağlık Evi bulunmaktadır.

İlçe ve ilçeye bağlı köylerin geçim kaynağı genel olarak tarım ve tarıma dayalı hayvancılıktır. Sulu tarım yeterli düzeyde değildir. Çoklukla buğday ve arpa, haşhaş ekimi yapılmaktadır. İlçemizin merkez ve köylerinde, tarımla birlikte büyük ve küçük baş hayvan yetiştiriciliği de yapılmaktadır.

İlçe sınırları içerisinde, özel sektöre ait bir sanayi tesisi olarak, 70 civarında işçinin çalıştığı YETAŞ Mobilya Fabrikası bulunmaktadır.

Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfınca yapılan konfeksiyon atölyesi, özel sektörü teşvik etmek için kiraya verilmiştir; yaklaşık olarak 40 işçi ile faaliyetine devam etmektedir. Ayrıca, ilçede el sanatları olarak halıcılık yapılmaktadır.

İlçe merkezinde bulunan Ulu Cami ve korumaya alınan çınar ağacı görülmeye değer yerlerinden biridir. Şehir merkezinde tarihî evler de mevcuttur.

Tarihçesi

Kızılören ve çevresinde tarihler boyu hareketli olaylar ve savaşlar olmuş, insanlar bir türlü yerleşik hayata geçememiştir.

Kızılören yerleşik hayata Selçuklular döneminde geçmiş ve kamış ve çamurdan yapılan evlerde yaşamışlar.

Kızılören’in çevresinde tarihler boyu medeniyetlerin var olması ama Kızılören ilçesinin şu anki yerleşim yerinde bir kalıntı olmaması insanların kafalarında biz nereden geldik sorusunu canlandırmıştır.

M.Ö. 2800 – 2000 YILLARI (BAKIR ÇAĞI)

Kızılören’in tarihteki ilk insan yaşantıları şu anki Topraklık mevkisi ile Kocapınar ve Ekinova köyü arasındaki bir yerleşim yerinde olmuştur.
Aynı döneme ait medeniyet Kusura Hüyüğünde ortaya çıkmıştır. Kusura KUSSAR krallığının başkenti ve çevresindeki yerleşim yerleri. İngiltere Oxford Üniversitesi’nden gelen bir ekip burada 1935-36 ile 1937 yılları yaz aylarında bir araştırma yaparak o döneme ait eserleri ortaya çıkarmıştır.

Oxford Üniversitesi Kusura ve Sinekli Hüyüğünü kazarken ortaya çıkan tablo ise buralardaki medeniyetlerin üç kat olarak yaşamış olmaları. Yani bir yerleşim yerinin altında iki kat daha yerleşim alanıyla karşılaştılar.

Ortaya çıkarılacak olan Hüyük yaklaşık 15-18 metre derinlikte olduğu ve pahalı bir kazı olacağı için diğer taraftan başlayan ikinci Dünya Savaşı nedeniyle buradaki kazılar noktalanarak durduruldu.

Kusura ve sinekli hüyüğünde çıkan eserler şu anda Afyon Arkeoloji Müzesindedir.

M.Ö. 2000 yılında Hitit İmparatorluğu KUSSAR Krallığına son verdi.

M.Ö. 1950 VE SONRASI ETİ (HİTİT) İMPARATORLUĞU

Oxford Üniversitesinin araştırmalarına son vermesi o dönemin yaşantıları hattında bilgi elde edilmiş ama tarihleri açısından bir kopukluk oluşturmuştur.
Tarihte Hitit döneminde Kızılören, en çok şu anki DARIOVASI olarak bilinen DURUCASU Deresi ön plana çıkıyor.

Kral Yolu’na geçit veren Durucasu Deresi savaşlara da ev sahipliği yapmış.

KRAL YOLU

Ankara yakınlarında bulunan Hatuşaş Devleti’nin denizlere açılmak için kullandığı bir yol Kral Yolu.

Kral Yolu Sakarya’nın doğusundan, Sivrihisar üzerinden Afyon’a giren bu yol Hisarkapı, Bolvadin, Karamık, Çölovasından Haydarlı Belkavak yolu ile Kızılören, Durucasu (Darıovası) Deresi, Düzbel geçidini aşmakta, Homa, Sundurlu yolu ile Çal ovasında Bekilli Güney Kasabası üzerinden Alaşehir, Salihli, Kemalpaşa’da Karabel geçidi ile Ege kıyılarına inen bir yoldur. Bu yol aynı zamanda Aravaza Krallığının başkenti APASSA (Efesos-Selçuk)’ya ulaşmakta idi.

Krallıkların devamlı savaş halinde olması ve bu kral yolunu kullanması nedeniyle savaşı kaybeden krallar yol üzerindeki yerlerde taş üstünde taş bırakmadığı için Kızılören devamlı saldırılara maruz kalmıştır. Bu nedenle de yerleşik düzene geçiş oldukça zor olmuştur.


Coğrafi Yapısı

Afyon Kızılören İlçesi, Afyon-Antalya Karayolu üzerinde olup Afyon'dan 87 km, Sandıklıdan da 24 km uzaklıktadır. Ulaşım İlçe minibüsleri ile Sandıklı aktarmalı veya direk olarak ilçe merkezine kadar sağlanabilmektedir. Yeni yapılan yol çalışmaları ile ulaşım gayet rahatlatılmıştır. Kızılören İlçesi, Afyon İl hudutlarının güney sınırında yer alır. Doğudan Çölovası Köyleri, batıdan Denizli'nin Çivril İlçesi ve Akdağ, kuzeyden Sandıklı İlçesi, güneyden Dinar ilçeleriyle çevrilidir. İlçeye bağlı dört köy mevcuttur.

Bu köyler sırasıyla, Gülyazı (Gartı), Ekinova (Sinekli), Türk Belkavak(Belkavak), Yeni Belkavak(Çerkez)'tır. İlçe merkezi Afyon-Antalya karayoluna 3 km mesafededir. Ulaşım genellikle otobüsle yapılmaktadır. Afyon-Dinar tren yolu da aynı mesafede geçmekte olup istasyon olmadığı için trenle ulaşım yapılamamaktadır.

Kızılören 1991 yılında Afyon'un, Sandıklı İlçesinden ayrılarak ilçe yapılmıştır. İlçe iki mahalleden meydana gelmiştir. İki muhtarlık vardır. Denizden ortalama 1100 m yükseklikte olup, doğudan batıya yükselen bir plato görünümündedir. Rakımın yüksek oluşu nedeniyle İlçede kış mevsimi uzun sürmektedir. Kuzey rüzgarlarının etkili olması nedeniyle yollarda buzlanmalar bazen de kar sürgünleri meydana gelmektedir. Kışlar uzun ve soğuk, yazlar ise serin ve kısa sürer.

Dağlar ve yaylalar İlçenin güney, batı ve kuzeybatısında yer almaktadır. İlçenin genelinde hayvancılığa elverişli önemli ve verimli yaylalar mevcuttur. Bu yaylaların ortalama yükseklikleri 1200-2000 m arasındadır. Ayrıca İlçemizi, Denizlinin Çivril İlçesine, Sandıklı Menteş Kasabasına, İlçemiz Gülyazı ve Ekinova Köylerine bağlayan, tüm araçların geçiş yapabildiği stabilize dağ ve ova yolları mevcuttur.​

Alıntıdır. No_Name tarafından düzenlenmiştir.
 
Üst