Kırıkhan İlçesi

[Colinmccay]

Hatay iline bağlı bir ilçe olan Kırıkhan, Amik Ovası’nda Nur Dağları ile Suriye sınırı ve Hassa ile Kumlu İlçeleri arasında yer almaktadır. Antakya'dan Gaziantep'e, Kahramanmaraş'a; İskenderun'dan Reyhanlı'ya giden yolların kavşağındadır. Hatay ilinin doğu kesiminde yer alan ilçe topraklarının büyük bölümü Kahramanmaraş-Hatay çöküntü oluğunun tabanındaki ovalardan oluşmuştur. Bu düzlükler doğuda Suriye, batıda ise Amanos Dağları ile çevrilidir.

Karasu, ilçe sınırları içinden geçer. Hatay’ın tek doğal gölü olan Gölbaşı Gölü (Balık gölü), Kırıkhan sınırları içindedir.

İlçe ekonomisi tarım ve tarımsal ürün ticareti ile hayvancılığa dayanmaktadır. yetiştirilen başlıca tarımsal ürünler; arpa, buğday ve pamuktur. Az miktarda baklagiller, üzüm, portakal ve mandalina yetiştirilmektedir. yaylalarda koyun yetiştiriciliği ve tavukçuluk yapılmaktadır.

Danaahmetli KöprüsüÇevresinde tarihi kalıntılara rastlanmaktadır. Yol güzergâhı üzerinde olduğundan burada bir takım hanlar yapılmışsa da bunların çoğu günümüze gelememiştir. Bu yüzden de ilçeye Kırkhan ismi verilmiş ve bu sözcük söylene söylene Kırıkhan'a dönüşmüştür.

Tarihçesi

Kırıkhan Ovası'nda Prehistorik Çağa ait höyükler, 4 km. uzaklığındaki Alaybeyli Köyü'nde Darbısak Kalesi-Beyazıi Bestami Türbesi bulunmaktadır. Bu yer günümüzde ziyaretgâh konumundadır. Ayrıca Kırıkhan-Hassa yolunun batısında, Amanos Dağları eteğinde, Ceylanlı Köyü'nde (Kırıkhan'a 8 km. uzaklıkta) Roma dönemine ait mozaiklerle karşılaşılmıştır. Köyün girişindeki kayalıklarda Roma dönemine ait kabartmalar ve kaya mezarları bulunmaktadır. Ceylanlı Köyü'nün yakınında XIII.- XV.yüzyıla ait Oğuz aşiretlerinin yerleşim yeri kalıntıları ile de karşılaşılmaktadır.

Kırıkhan’ ın tarihi M.Ö. 3000 yıl öncesine kadar uzanmaktadır. Kırıkhan bölgesinde; Akad, Huri, Hitit, Asur ve Pers uygarlıklarına rastlanılmaktadır. Özellikle Alaybeyli Köyü ve civarında bu uygarlıklara ait buluntular mevcuttur. Hellenistik dönemin izlerini taşıyan Darbısak (Darb-ı Sak) Kalesi ile ova boyunca bir dizi halinde yer alan höyükler Kırıkhan’ın bir güvenlik ve haber alma merkezi olarak düşünüldüğünü ortaya koymaktadır. Halen tescilli 34 höyük mevcuttur. Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemlerinde Belen kazasına bağlı bir nahiye olan Kırıkhan, 1924 yılında ilçe merkezi olmuştur.

İlçede günümüze gelebilen tarihi eserler arasında;

Darbısak (Darb-ı Sak) Kalesi
Danaahmetli Köprüsü
Murat paşa Köprüsü bulunmaktadır.

Darbısak (Darb-ı Sak) Kalesi

Beyazır Bestâmi ZiyaretgâhıKırıkhan’a 4 km. uzaklıkta, Alaybeyli Köyü’ndedir. Bu kale Helenistik dönemde Belen Geçidi’ne kuzeyden gelen yolu korumak için yapılmıştır. Bu kale de Bakras Kalesi gibi 50-60 m. Yüksekliğinde bir tepenin üzerinde kurulmuştur. Günümüze doğu tarafına ait bazı kalıntıları ile kaleye dağdan su getiren su kemerleri ayakta gelebilmiştir. Ayrıca İslâm velilerinden Beyazıt Bestâmi adına burada bir ziyaret yeri ve cami yapılmıştır. Kalenin bir bölümü sonraki dönemlerde konut haline getirilmiş ve Osmanlı dönemi idarecileri ile ailelerinin mezarları burada bulunmaktadır. Bu yüzden de halkın ziyaret yeridir.

Danaahmetli Köprüsü

Kırıkhan İlçesi’nin Torun, Abalaklı, Kodallı ve Danaahmetli köyleri arasında Karasu Çay’ı üzerindedir. Yavuz Sultan Selim zamanında yapılan yedi gözlü köprü günümüze sağlam bir durumda gelmiş olup, kullanılmaktadır.


Murat Paşa Köprüsü

Kırıkhan İlçesi, Murat Paşa Köyü’nde iki ayrı köprü halindedir. Bunlardan birinin köprü ayakları dolmuş, diğeri kısmen de olsa kullanılmaktadır. Mimari üslubundan Osmanlı döneminde yapıldığı biliniyorsa da kesin bir tarihleme yapılamamaktadır.

Alıntıdır. bakunin tarafından düzenlenmiştir.