Colinmccay
Yönetici
- 27 Haz 2009
- 6,997
- 11,649
Günümüzde Çukurovalı kadınlarda erkekler gibi genellikle siyah şalvar giyerler. Şalvar üzerine önü yırtmaçlı, yakasız ve uzun kollu bluzlar genellikle desenli basmalardan yapılır.
Büyük yerleşme merkezlerinden köylere doğru gidildikçe giyim ve kuşamda değişiklik görülür. Köylerde pantolon yerini şalvara terk eder. Siyah Adana şalvarını giyen köylü tarlasında bahçesinde daha rahat çalışır.
Çukurovalı kadınlarda erkekler gibi siyah şalvar giyerler. Şalvar üzerine önü yırtmaçlı, yakasız ve uzun kollu bluzlar genellikle desenli basmalardan yapılır. Kış gelince şalvarların üzerine mavi, kırmızı ve yeşil gibi göz alıcı renklerle işlenmiş ceketler giyerler. Dağ köylerinde ise güdük veya entari üzerine pamukla sırınmış ceketler (kapotone) giyerler ve bellerine üstten kuşak bağlarlar. Saçlar genellikle uzun ve iki beliklidir. Bazı yerlerde belik belik örülen saçlara rastlanmakta ise de ilin bütününü etkilemez.
Kadınlar başlarına kenarları oyalı, boncukları renkli ve katlanıp üçgen şeklinde boynun altından bağlandığı gibi boynun etrafında çepeçevre bir şekilde de sarılır. Başa bu şekilde sarma daha çok evli ve yaşlı kadınlarda görülür. Yaşlı kadınların bir kısmı eskiden kalma bir alışkanlıklarını alınlarını sıkan (kefiye) diğer bir yazmayı başlarına bağlarlar.
Eski Adana Giyimleri :
Türkmen kadın giyinişleri :
Etek yerine ipek şitariden üçetek zıbın giyilir. Ekseriye mavi renkte sırmalı yelek, onun üstüne sırmalı cepken giyilir. Sırmalı kırmızı fesin kenarına gazi dikilir. Ön kısmın ortasına bir mahmudiye yerleştirilir. Bunların üstüne ipekli mor kefiye sarılır, fesin üstünden çene altına iki devrim (şeş) denilen bir tül bağlanır, fesin iki tarafından şakak üzerine köşe denilen ince geniş altınlar sallandırılır.
Gümüş savatlı geniş yüzlü bilezik parmağa savatlı yüzük takılır. Yaşlı kadınlar, mavi bezden parçasız (dolama) denilen eteklik giyerler. Zengin bazı ailelerde kadınlar çuha veya benzeri kumaştan üzeri sırmalı ve işlemeli bir nevi manto giyerler. Kadınlar kırmızı basmadan geniş paçası büzmeli ve topuk üstüne yığılan tuman adlı külot giyerlerdi, güllü şeftali veya gülgülü (Edik) denilen tahminen 20 santim gonçlu ve püsküllü, burnu sivri, ökçeli, nalçalı bir ayakkabı giyerlerdi.
Kadınların bir kısmı da fes üzerine 4 devrim şeş denilen ince beyaz keten sararlar ve çene altından bağlarlardı. Uzun olan saçlar 10-20 ince saç örgüsü ile örülür, her parçaya belik denilirdi, fesin altından itibaren belikleri üzerine gelmek üzere siyah ucu püsküllü ve çıngıraklı boncuklu saç örgüleri takılırdı. Kızlar sade fes giyer, kadınların zülüfleri ve kâhgülleri özel saç yağları ile şekillendirilirdi. Çoraplar diz kapaklarını örtecek uzunlukta dokunurdu.
Türkmen Erkek Giyinişleri :
Üçetek beyaz zıbın ve üzeri sırmalı, siyah kordonlu mavi veya mor cepken iç kısma ise beyaz uzun gömlek giyilir, kilot yerine uzun ağzı kırmalı ve sarı ibrişimle işlemeli don giyilir. Ham gönden çarık, kırmızı desenli yün çorap, zenginler ise, arkası mahmuzlu siyah çizme giyerler. Bundan başka kırmızı şantiyenden ucu yukarı kıvrık postal da giyenler çoktur. Çiftler dizlerine kadar faskara denilen bir çeşit edik giyerler. İlk zamanlarda keçe külah, sonraları dalfes giymişlerdir. Fesin ortasında uzun saçaklı siyah püskül bulunur. Püskülün ucu boyuna doğru uzanır ve yürüdükçe sallanırdı.
Bazı erkekler fes üzerine kırmızı desenli kefiyeleri kıvırarak bağlarlar. Bazı gençler başlara ağil bağlarlar, bellere de ipekli siyah çizgili püsküllü trablus kuşakları bağlarlardı. Kama ve pala bıçaklarını bu kuşaklar arasına yerleştirirlerdi. Dolma, karadağ ve altıpatlar denilen toplu tabancalar bellerde taşınır, bu tabancalar kaytan bağlarla boyuna asılırdı.
Kabadayılar uzun gümüş köstekli cep saat-ları kullanırlardı. İş esnasında, ayakta el tezgâhında dokunan tırtık şalvar işlik denilen bir nevi gömlek giyilir ve boyun kısmına mendil bağlanırdı. Erkeklerde genel olarak sakal uzatılmaz, bıyık uzatılır ve ucu kıvrılır, bu bıyıklara kaytan bıyık derler. Bundan başka pos bıyık, gerdan bıyık gibi çeşitler vardır.
Büyük yerleşme merkezlerinden köylere doğru gidildikçe giyim ve kuşamda değişiklik görülür. Köylerde pantolon yerini şalvara terk eder. Siyah Adana şalvarını giyen köylü tarlasında bahçesinde daha rahat çalışır.
Çukurovalı kadınlarda erkekler gibi siyah şalvar giyerler. Şalvar üzerine önü yırtmaçlı, yakasız ve uzun kollu bluzlar genellikle desenli basmalardan yapılır. Kış gelince şalvarların üzerine mavi, kırmızı ve yeşil gibi göz alıcı renklerle işlenmiş ceketler giyerler. Dağ köylerinde ise güdük veya entari üzerine pamukla sırınmış ceketler (kapotone) giyerler ve bellerine üstten kuşak bağlarlar. Saçlar genellikle uzun ve iki beliklidir. Bazı yerlerde belik belik örülen saçlara rastlanmakta ise de ilin bütününü etkilemez.
Kadınlar başlarına kenarları oyalı, boncukları renkli ve katlanıp üçgen şeklinde boynun altından bağlandığı gibi boynun etrafında çepeçevre bir şekilde de sarılır. Başa bu şekilde sarma daha çok evli ve yaşlı kadınlarda görülür. Yaşlı kadınların bir kısmı eskiden kalma bir alışkanlıklarını alınlarını sıkan (kefiye) diğer bir yazmayı başlarına bağlarlar.
Eski Adana Giyimleri :
Türkmen kadın giyinişleri :
Etek yerine ipek şitariden üçetek zıbın giyilir. Ekseriye mavi renkte sırmalı yelek, onun üstüne sırmalı cepken giyilir. Sırmalı kırmızı fesin kenarına gazi dikilir. Ön kısmın ortasına bir mahmudiye yerleştirilir. Bunların üstüne ipekli mor kefiye sarılır, fesin üstünden çene altına iki devrim (şeş) denilen bir tül bağlanır, fesin iki tarafından şakak üzerine köşe denilen ince geniş altınlar sallandırılır.
Gümüş savatlı geniş yüzlü bilezik parmağa savatlı yüzük takılır. Yaşlı kadınlar, mavi bezden parçasız (dolama) denilen eteklik giyerler. Zengin bazı ailelerde kadınlar çuha veya benzeri kumaştan üzeri sırmalı ve işlemeli bir nevi manto giyerler. Kadınlar kırmızı basmadan geniş paçası büzmeli ve topuk üstüne yığılan tuman adlı külot giyerlerdi, güllü şeftali veya gülgülü (Edik) denilen tahminen 20 santim gonçlu ve püsküllü, burnu sivri, ökçeli, nalçalı bir ayakkabı giyerlerdi.
Kadınların bir kısmı da fes üzerine 4 devrim şeş denilen ince beyaz keten sararlar ve çene altından bağlarlardı. Uzun olan saçlar 10-20 ince saç örgüsü ile örülür, her parçaya belik denilirdi, fesin altından itibaren belikleri üzerine gelmek üzere siyah ucu püsküllü ve çıngıraklı boncuklu saç örgüleri takılırdı. Kızlar sade fes giyer, kadınların zülüfleri ve kâhgülleri özel saç yağları ile şekillendirilirdi. Çoraplar diz kapaklarını örtecek uzunlukta dokunurdu.
Türkmen Erkek Giyinişleri :
Üçetek beyaz zıbın ve üzeri sırmalı, siyah kordonlu mavi veya mor cepken iç kısma ise beyaz uzun gömlek giyilir, kilot yerine uzun ağzı kırmalı ve sarı ibrişimle işlemeli don giyilir. Ham gönden çarık, kırmızı desenli yün çorap, zenginler ise, arkası mahmuzlu siyah çizme giyerler. Bundan başka kırmızı şantiyenden ucu yukarı kıvrık postal da giyenler çoktur. Çiftler dizlerine kadar faskara denilen bir çeşit edik giyerler. İlk zamanlarda keçe külah, sonraları dalfes giymişlerdir. Fesin ortasında uzun saçaklı siyah püskül bulunur. Püskülün ucu boyuna doğru uzanır ve yürüdükçe sallanırdı.
Bazı erkekler fes üzerine kırmızı desenli kefiyeleri kıvırarak bağlarlar. Bazı gençler başlara ağil bağlarlar, bellere de ipekli siyah çizgili püsküllü trablus kuşakları bağlarlardı. Kama ve pala bıçaklarını bu kuşaklar arasına yerleştirirlerdi. Dolma, karadağ ve altıpatlar denilen toplu tabancalar bellerde taşınır, bu tabancalar kaytan bağlarla boyuna asılırdı.
Kabadayılar uzun gümüş köstekli cep saat-ları kullanırlardı. İş esnasında, ayakta el tezgâhında dokunan tırtık şalvar işlik denilen bir nevi gömlek giyilir ve boyun kısmına mendil bağlanırdı. Erkeklerde genel olarak sakal uzatılmaz, bıyık uzatılır ve ucu kıvrılır, bu bıyıklara kaytan bıyık derler. Bundan başka pos bıyık, gerdan bıyık gibi çeşitler vardır.