Ödüllü yazar-illüstratör Glynnis Fawkes tarafından uyarlanan, Eric Cline'ın çok satan 1177 B.C. kitabının güzel, tam renkli grafik versiyonu.
Kitap Tanıtımından
Eric Cline'ın M.Ö. 1177'si. Tarihin en büyük gizemlerinden birinin öyküsünü anlatıyor: Ege ve Doğu Akdeniz'deki eski uygarlıkların üç bin yıldan fazla bir süre önce çökerek Geç Tunç Çağı'nın aniden sona ermesine neden olan şey nedir? Dönüm noktası niteliğindeki kitabın bu canlı ve büyüleyici tam renkli grafik uyarlamasında yazar-illüstratör Glynnis Fawkes, bizi felaketin ardından yaşayan iki genç arkadaşın bunun neden olduğunu ortaya çıkarmalarını ve günümüzün birbirine bağlı ve savunmasız insanları için önemli dersleri açığa çıkarmalarını takip etmeye davet ediyor.
Yağmacı Deniz Kavimleri'nin bir üyesi olan Pel ve Mısırlı bir yazar olan Şesha, onları yıkan felaketleri keşfetmek için Minoslular, Mikenliler, Hititler, Kenanlılar, Asurlular ve Mısırlıların krallıklarını ziyaret eder. Bu grafik tarih, Pel ve Shesha'nın karşılaştığı insanları, olayları, sanatı, mimariyi ve toprakları tasvir ediyor. Deniz Kavimlerinin karada ve denizde savaşlarına, Yunan ana karasındaki depremlere, Anadolu'daki kuraklık ve kıtlığa, Kuzey Suriye'deki istilalara, Kenan'daki olası isyanlara tanık oluyoruz. Yol boyunca Mısır kraliçesiyle evlenmek üzere yola çıkan Hitit prensinin suikasta kurban gitmesini, uluslararası mallarla dolu bir ticaret gemisinin batırılmasını ve Babil kralı Hammurabi'nin bir çift sandaleti Girit'e iade etmesini de öğreniyoruz.
Eğlenceli bir macera hikayesi olan bu göz kamaştırıcı çizgi roman aynı zamanda tarihsel açıdan da doğru ve aydınlatıcıdır; her yaştan okuyucuyu, ister eski ister modern olsun, toplumların felaketlerle karşılaştığında neden öldüğünü veya hayatta kaldığını açıklayan şaşırtıcı faktörler ve teoriler hakkında düşünmeye davet ediyor.
Yorum
Bu kitabın ilk versiyonu 2014'te ortaya çıktığında, Peter Jones'un Classics for All's Reading Room için yaptığı inceleme, çeşitli uyarılar içerse de şu sonuca varıyordu: 'İyi yazılmış, oldukça adil bir şekilde tartışılmış ve mükemmel değere sahip, Geç Tunç Çağı'nın gündemini belirleyecek bir süre daha çalışmalar yapacağım' (
). On yıl sonra, 2021'de zaten bir revizyondan geçen kitap, şimdi tamamen öngörülemeyen ve beklenmedik bir biçimde, bir çizgi roman olarak yeniden ortaya çıkıyor.
Temel yapısını ve argümanlarını koruyarak, MÖ 15. ila 12. yüzyıllara ilişkin tarihsel bir araştırmayla başlıyor; Mısırlılar, Hititler ve Eqwesh/Ahhiyawa/Yunanlılar da dahil olmak üzere Doğu Akdeniz halklarının servetlerinin ve karşılıklı bağlantılarının izini sürüyor (Minos tarzı freskler ortaya çıkıyor) Firavun III. Thutmose'un sarayında, Kıbrıs'a ait bakır külçeler anakaradaki Yunan Tiryns'e getirildi ve Türkiye'deki Ulu Burun gibi gemi enkazları iyi işlenmiş ticaret yollarını ortaya çıkardı; daha sonra bu zengin toplum ağının neden MÖ 1177 civarında (biraz keyfi bir tarih) sona erdiğine dair çetrefilli soruyu ele alıyor.
Daha önce olduğu gibi, Cline birbiriyle ilişkili nedenlerin bir kombinasyonunu öne sürüyor (M.Ö. 1300 civarında başlayan, depremler ve "mega kuraklık", göçler, veba, savaş, ticaretin çöküşü ve toplumsal ayaklanmalarla birlikte gelen ve hiçbiri uygarlıkları devirmek için yeterli olmayan bir çevre krizi), ancak her biri istikrarsızlığa neden oluyor ve diğerlerinin etkilerini büyütüyor), bu da bugün bizim için kötü bir işaret. Cline ve Fawkes'nin acı bir sonuca vardığı gibi: 'Tüm uygarlıklar eninde sonunda, yıkım veya yeniden yaratma gibi maddi ve ideolojik gerçekliklerde şiddetli değişimler yaşar. Ayrıca, birden fazla jeopolitik krizin paralel olarak ortaya çıkması ve birçok devletin kaynak eksikliği, zayıf liderlik veya iç çatışma nedeniyle durumu gerektiği gibi yönetememesi, tüm dünyada felaketle sonuçlanabilecek sonuçlara yol açabilir.'
Bunların hepsi ciddi şeyler ve bu da Princeton'ın bunu bir çizgi roman olarak sunma kararını daha da cesur kılıyor. Okuyuculara materyal boyunca iki geç Tunç Çağı gençleri rehberlik ediyor: 'Yağmacı Deniz Kavimlerinin bir üyesi' olarak tanımlanan Pel ve şans eseri geniş bir yelpazeyi tercüme edebilecek kadar çalışkan olan Mısırlı bir yazar olan Shesha. Tarihsel verileri açıklayacak kadar bilgili ama rahatsız etmeyecek kadar ilgi çekici belgeler. Birlikte okuyucuları zaman (dört yüzyıl ve daha fazla) ve uzay (tüm Doğu Akdeniz) boyunca bir yolculuğa çıkarıyor, kilit oyuncuları (firavunlar, krallar, tüccarlar vb.) tanıtıyor ve Hattuşa, Ugarit ve Miken gibi önemli yerleri ziyaret ediyorlar. Zaman zaman Cline ve Fawkes de onlara katılıyor ve Cline gözlemlerine akademik katkı sağlıyor.
1177' kitabının çizgi versiyonunun olduğunu bilmiyordum.
Antik tarih meraklılarının kaçırmaması gereken bu kitabın tek olumsuz tarafı en heyecanlı yerinde bırakması
Kitap, Mısır’ın altın dönemini yaşadığı, Yahudilerin Mezopotamya’dan kopup Kenan (kutsal topraklar) bölgesine yerleşmeleri, Mısır ile ilişkileri, sonradan Yunan, İyon medeniyetlerinin kurulacağı Ege kıyıları ve ada uygarlıklarının konu alındığı Milattan önce 1400 lü yıllar çerçevesinde başlıyor.
Doğu Akdeniz coğrafyası, siyasi karışıklıkları, çıkar çatışmaları sonucunda işgaller, savaşlar, yoğun ticari faaliyetler ile bu dönemde son derece zengin ve hareketlidir.
Başrollerde Asurlular, Mısırlılar, Minos, Mikenler, Hititler bulunuyor, Savaşlar (Kadeş savaşı unutulmamış) Yoğun ticari faaliyetler, İsrailoğullarının kendilerine has dinlerini oluşturmaları adeta film tadında akıcı bir şekilde anlatılıyor.
Bu kitabı sevenler için daha kapsamlı bir eser olan DAVID ABUlAFlA "Büyük Deniz , Akdeniz’de İnsanlık Tarihi" kitabını öneriyorum.
Umarım bu değerli eseri çeviren birisi çıkar ve resimlerine bakmakla yetinmek zorunda kalmayız