Reyhanlı İlçesi

[Colinmccay]

Reyhanlı ilçesi Akdeniz bölgesinde ve Hatay’ın doğusunda yer alır. Akdeniz iklimi hakimdir. Doğusunda ve güneyinde Suriye, batısında Antakya merkez ilçesi ve kuzeyinde Kumlu ilçesi bulunmaktadır. İlçeye bağlı 31 köy ve bir merkez belediyesi vardır.

İlçede genellikle tarıma dayalı ekonomi hakimdir. Amik Gölü’ nün 1972 yılında kurutulmasının tamamlanması ile pamuk ve buğday tarım içindeki önemini arttırmıştır. Ürün çeşidinde pamuk ve hububat en büyük paya sahiptir; ilçede ayrıca büyük baş hayvancılığı, süt inekçiliği, koyun ve keçi besiciliği de yapılmaktadır. İlçede sanayileşme tarım ve tarıma dayalı sanayi kollarında gelişmiştir. Çırçır ve prese fabrikaları ile iplik ve un fabrikaları ilçenin önemli sanayi tesisleridir.

Tarihçesi

Reyhanlı'nın çok eskiye inen bir tarihi vardır. İlçe sınırları içerisinde Tel Cudeyde höyüğünde MÖ.6100 yıllarına kadar inen buluntularla karşılaşılmıştır. Yine aynı yerdeki Tel Aççana höyüğünde ise yerleşim MÖ.3300'e kadar inmektedir. Yöre Hitit yönetimine girmiş ve ardından burada yaşayanlar Hititler'e karşı bir birlik oluşturmuşlardır. Bu bilik tarihte bulunan en eski siyasi bir birliktir ve birliğin merkezi de yöredeki Kanula'dır. Amik Ovası'ndaki höyüklerden Reyhanlı sınırları içerisinde kalan Tel Aççana, Tel Cudeyde, Tainat ve Çataltepe'de 1930 ve 1948 yıllarında kazılar yapılmış, tarih öncesi çağlara ve Hititlere ait kalıntı ve buluntular ortaya çıkarılmıştır. Günümüzde ise Tel Kurdu höyüğünde kazılar devam etmektedir.

Reyhanlı İlçesi XVI.yüzyıl başlarına kadar Inta ismini taşıyordu. Osmanlıların yöreyi ele geçirmesinden sonra kentin ismi Reyhanlı olarak değiştirilmiştir.XIX.yüzyıl ortalarında Kıbrıs ve Kafkasya'dan gelen göçmenler buraya yerleştirilmiş ancak, bunların birbirleri ile çatışmaları üzerine Derviş Paşa buraya arabulucu olarak gönderilmiştir. Reyhanlı 1919'da Fransızların elinde bucak merkezi olarak yönetilmiş, 1939'da Türkiye'ye katıldıktan sonra İlçe konumuna gelmiştir. Ali Cevad, Reyhanlı'yı "Halep Vilayeti Merkez sancağının Harim kazasına bağlı bir nahiye olarak" tanımlamaktadır.

Reyhanlı'nın Gölbaşı Köyü'ndeki Gölbaşı Gölü doğal sit alanıdır. Reyhanlı'da Antakya-Cilvegözü-Reyhanlı yolu yakınındaki dağ eteklerinden kaynaklanan suyun önü setle kapatılarak göl haline getirilmiştir. Günümüzde antik sit alanı olan bu yer de turistik konumdadır.

İlçede höyükler dışında tarihi yapı olarak Yenişehir Gölü yakınındaki bir Roma hamam kalıntısı, Yenişehir Mahallesi'nde kesme taştan yapılmış Osmanlı değirmeni bulunmaktadır.

Demirköprü :

Antakya-Reyhanlı karayolunda Demirköprü Köyü'nde, Asi Nehri üzerindedir. Söylenceye göre İsa'dan önce yapılmasına rağmen hala demir gibi sağlam olması nedeniyle "Demirköprü" denmiştir. "Hitit Köprüsü" diye de adlandırılır. Yola uyum sağlaması için yapılan onarım ve uzatmalar yapıya "S" şeklini aldırmıştır. Nehir dört büyük kemerli gözden geçerek akmaktadır.

Tell Aççana (Alalah) Höyüğü :

Tell Aççana, başkenti Halep olan Yamhad Krallığına bağlı yerel bir beyliğin merkezi idi. Burada yapılan kazılar İ.Ö. 3400-1194 yılları arasına tarihlenen birbiri üstüne yapılmış 17 şehir katını saptamıştır. Höyük özellikle saray, tapınak ve savunma yapılarıyla ilginçtir. Kazılar değişik zamanlarda aynı yerde üst üstte 17 kez yapılan bir tapınak kalıntısını ortaya çıkarmıştır.

Höyükteki buluntular yörenin ölü gömme gelenekleri hakkında bizi aydınlatır. Halk ölülerini kent merkezine, hemen evlerin yakınına ya da evlerin içine döşemenin altına gömmüştür. Ölülerin çoğu toprağa doğrudan gömülü olarak bulunmuştur. Tell Aççana İ.Ö. 1200 yıllarında Deniz Kavimleri göçü sırasında yıkılmıştır.

Tell Cüdeyde Höyüğü :

1932'de Chicago Üniversitesinin Amik Ovası'nda başlattığı kazılar, İ.Ö. 6000 ve İ.S. 600 yılları arasına tarihlenen birbiri üzerine yapılmış 14 kent katını ortaya çıkarmıştır. Höyükte bulunan en ilgi çekici yapılar Taş Dönemine tarihlenmiş dörtgen şekilli evlerin, kerpiçten yapılmış duvarlarıdır. Buluntular arasında kırmızı astarlı çanak çömlekler, Bakır Döneminden kalma dörtgen planlı, çok odalı olduğu sanılan büyük bir saray kalıntısı, madenden gereçler, orak bıçaklar, silindir mühürler, kumaşa sarılı olarak bulunan ve Tunç Çağı'na tarihlenen üçü erkek, üçü kadın bakır adak heykelcikler dikkat çeker.

Tell Tainad (Teynet) Höyüğü :

Amik Ovası'nda, Asi Nehri'nin doğusundadır. İ.Ö. 3000 yıllarında iskan edilmiştir. İ.Ö. 2000 yıllarına doğru kenti terkeden Tayinat Halkı Tell Aççana'nın çökmesinden sonra halk yeniden buraya yerleşmiştir.

1932-1936 yılları arasında kazılan höyükte İ.Ö. VIII. yüzyıla ait iki yapı özellikle dikkat çeker. Bunların biri Kuzey Suriye'ye özgü "Hilani" stilinde büyük bir saraydır. Bu saray üç sütunlu giriş sundurması, ortostatsız duvarlarıyla Tell Aççana'daki saraydan ayrılır. Sarayın bitişiğinde, cephesi iki sütunlu bir giriş sundurmasıyla süslenen bir tapınak vardır. Bu sütunların oturduğu çifter aslanlı altıklar, bugün Antakya Arkeoloji Müzesi'nde sergilenmektedir.

Yenişehir Gölü :

Roma Dönemi'nde Yenişehir Gölü civarında İmma adında antik bir kent vardı. İ.S. XII. yüzyıldaki savaş ve yangınlardan büyük bir hasara uğrayarak çöküş dönemine girdi. 1171 yılında meydana gelen depremde yerle bir oldu. Göl çevresi su kenarındaki lokantalarıyla ünlü dinlenme ve piknik yeri olarak kullanılmaktadır. Gölde yüzmek, sandal kiralayarak gezmek mümkündür.

Kızlar Sarayı :

Yapım tarihi ve kimler tarafından yapıldığı kesin olarak bilinmemektedir. Reyhanlı-Halep karayolunda, Cilvegözü ve Suriye sınır kapıları arasındaki tampon bölgede yer alır. Kzılar Sarayı, manastır kilise gibi yapılardan oluşan komplekse sahip dini bir merkez olarak kullanılmıştır.

Alıntıdır. bakunin tarafından düzenlenmiştir.