İlçemizin tarihi yapısı hakkında kesin olarak bir bilgi bulunmamakla birlikte, Mileoslu denizcilerle kurulan kolonilerden biri olan Of a bağlı yerleşim birimi olan İlçemizin, İ.Ü.312'de Pontus Krallığı sınırlarına girdiği, Pontus egemenliğinin yıkılması ile Roma, sonra da Bizans egemenliğine girdiği bilinmektedir. Hayrat, Trabzon Rum İmparatorluğu döneminden sonra Fatih Sultan Mehmet'in Trabzon'u fethi ile Osmanlı topraklarına katılmıştır.
I.Dünya savaşında Ruslar tarafından işgal edilen İlçemiz 28 Şubat 1918'de Türk Birliğince işgalden kurtarılmıştır.
Karadeniz sahil şeridine 11 km. uzaklıkta bulunan İlçemiz, 170 Km2 yüzölçümüne ve ortalama 180 m. rakıma sahiptir. Arazi yapısı itibarı ile çok engebeli olan İlçemiz, "kıran" tabir edilen sıralı, paralel tepeciklerden oluşmaktadır. Bu tepelerin en yükseği 3000 m. ile Ziyaret Tepesidir.
Fazlaca yağışlı olan bölgemiz, bitki örtüsü açısından oldukça zengin olup, hemen her çeşit ağaç kendiliğinden yetiştiğinden bütünüyle orman görünümündedir.
Hayrat, 1969 yılında Of'a bağlı bir Belde olarak Belediye Statüsüne kavuşmuş, 20 Mayıs 1990'da da İlçe statüsüne kavuşmuştur. İlçemize bağlı 3 adet belediye (Hayrat,Balaban ve Gülderen), 17 adet köy bulunmaktadır. Hayrat Merkez Belediyemize bağlı 11 adet mahallemiz bulunmaktadır.
İlçemizde ekonomik hayat büyük ölçüde Çay Üreticiliğine dayanmakla birlikte,az miktarda hayvancılık ve ormancılık yapılmaktadır. İlçemizde Çay tarım alanı 2.380 hektar, fındıklık 165 hektar, tarla 426 hektar, sebze alanı 20 hektar ve ormanlık alan 9,154 hektardır.
İlçemizde sanayi de çaya dayanmaktadır. İlçemizde bir adet Çaykur Çay Fabrikası, bir adet de özel çay işleme atölyesi bulunmaktadır. Buralarda yaklaşık 500 işçi ve memur istihdam edilmektedir.
2000 genel nüfus sayımında İlçemizin nüfusu, 7.661'i İlçe merkezinde , 14.306'sı kırsal kesimde olmak üzere 21.967 olarak tespit edilmiştir. İlçemizin okur yazar oranı %93 tür.