Comics okumaya yeni başlayacaklar için kafa karışıklığı yaratan olaylardan biri Marvel ve DC Comics'deki evrenler. Kendim sıkca yaşamıştım ilk zamanlarda. Bu yüzden kısa ama faydalı - en azından aklınızdaki soru işaretlerini azaltacak- bir yazı sunayım dedim. Öncelikle Marvel ve DC'yi kısaca tanımlayalım
Marvel: Dünyanın en büyük 2 comics firmasından biridir. Iron Man, Captain America, Spiderman, Hulk, Thor gibi aklınıza gelebilcek çoğu popüler süper kahraman bu firmaya aittir.
DC: Dünya'ya comicsi öğreten firmadır. Ayrıca en büyük 2 comics firmasından diğeridir. Superman gibi kültürel bir ikona ve Batman gibi dünyaca bilinen bir kahramana sahiptir.
Evrenlere geçmeden önce evreni tanımlamayacağım. Çünkü evreni tanımlamak karmaşık biraz. Siz sadece DC ve Marvel'ın kendi kahramanlarını bir arada tuttukları yere evren dendiğini bilin yeter
DC Evrenleri
DC Evrenleri'ni tanımlarken direkt olarak TççT'den alıntı yapıyorum. Biliyorsunuz DC "Flashpoint" hikayesi sonrası evrenini sıfırladı. Burada New 52!da şimdiye kadar açıklanmış evrenleri öğreneceğiz. Dediğim gibi bu kısımlar TççT'nin Formspring yazı dizisinden alıntıdır.
Earth Zero: Flashpoint sonrası ana DC evrenine verilen ad. Her şey bildiğimiz gibi. Batman-Superman-Action Comics ve daha birçok ana dergi Earth Zero'da yer alır.
Earth One: Karakterler daha modern orijinlere ve maceralara sahiptir burada. Karakterlerimiz oldukça gençtir. Earth One'ın bir farkı da dergi şeklinde değil grafik roman şeklinde çıkması. Şimdiye kadar bu evrende çıkan grafik romanlar Geoff Johns'un yazdığı Batman: Earth One ve J. Michael Straczynski'nin yazdığı Superman: Earth One vol.1 ve vol. 2'dur.
Earth Two: Eski evrendeki Justice Society of America ekibinin yoğun olarak bulunduğu evren. Batman-Superman-Wonder Woman üçlüsünün olmadığı bir evrende ilk Flash Jay Garrick, ilk Green Lantern Alan Scott gibi karakterlerin maceraları yer almakta. Earth Two aylık dergi şeklinde yayınlanan tek yayın dizisine sahip bir evrendir ayrıca.
Earth-12: DC Animated evreninin yer aldığı Dünya. Batman The Animated Series, Superman TAS, Batman Beyond, Justice League Unlimited TV serileri gibi.
Earth-16: Young Justice dizisinin geçmiş olduğu evren.
Earth-23: Action Comics dergisinin 9. sayısında gördüğümüz bu evren, bütün karakterlerin siyahi olduğu bir Dünya. Grant Morrison'un dediğine göre Superman, Barack Obama temel alınarak, Wonder Woman ise Beyonce temel alınarak çizilmiş.
Bunlara ek olarak eski hikayelerdeki 1-2 tanımı inceleyelim.
Vertigo: Preacher, Scalped, Swamp Thing, Animal Man gibi serilerin üst başlığı aynı zamanda evrendir. Genelde daha yetişkinlere yönelik serilerdir. Aslında New 52! öncesi hikayeleri hepsini ayrı bir seri olarak düşünürseniz evren tanımlamasına bile gerek duymaz. Ancak New 52! ile birlikte Vertigo evreni de ana DC evreniyle birleşmiştir.
Elseworld: Elseworld aslında bir evren değil tanımdır. Bu hikaye tarzında kahramanlarımız farklı bir zamanda farklı tarzda hikayeler yaşar. Genelde tek sayı veya grafik roman şeklinde yayınlanır. Batman'in bu tarzda çok güzel hikayeleri vardır. Batman - Nine Lives, Batman - Red Rain hikayeleri bu tarza örnektir.
Marvel Evrenleri
DC evrenlerinden daha karmaşık bir yapıya sahip (bana göre). En basit haliyle açıklamaya çalışıcam ama umarım yardımcı olabilirim.
Ana Evren: Kod ismini bilmiyorum. Ancak bu isimle anılıyor genelde (616 mıydı neydi o bu muydu ). Marvel kahramanlarının ana serileri, maceraları bu evrende yaşanır. Herşey bildiğimiz gibidir. House of M, Ciwil War, World War Hulk, Age of Ultron serileri gibi Marvel'ın son dönemdeki büyük olayları bu evrende yaşanmıştır.
Ultimate Evreni: DC'deki Earth One gibidir. Kahramanların orjinleri ufak farklılıklar taşır (Nick Fury'nin zenci olması gibi). Bu paralel evrenin temel amacı 90'lı yılların ortalarında yeni nesilin ilgisini çekebilmektir. Ultimate Spider-Man, Ultimate X-Men (Ultimate Comics: X-Men'de devam etti) Ultimate Fantastic Four harici serileri çok uzun ömürlü olamamıştır. Ultimatom hikayesinden sonra dergi isimleri "Ultimate Comics" başlığıyla yayınlanmıştır.
Sinematik Evren : Marvel'ın filmlerinin geçtiği evrendir. Sadece filmlerle sınırlı kalmayıp film aralarında ne olduğunu anlatan çizgi roman serileri de bu evrende mevuttur.
Mangaverse: Marvel'ın mangalarının ve sanırım animelerinin geçtiği evren. Spiderman ve Wolverine mangaları bu evrene girer.
Marvel'ın aslında sınırsız sayıda paralel evreni vardır. Ve bu paralel evrenler ana seriyle bağlantılı değildir. Mesela Marvel'da zaman yolculuğu kavramı genelde paralel evrenlere yolculuktur (Burası biraz karışık kafaya takmayın )
Marvel Üst Başlıkları
Yayın serilerinin temel bir konsept altında birleştiği şeye üst başlık denir. Fumetticilere daha açıklayıcı olmak gerekirse ayrı yayın serileri gibi düşünün (Mesela Maxi Zagor, Çiko Special, Almanak serileri vesaire..)
Noir:Marvel evreninin Elseworld mantığıdır. Kahramanlar 30'lu yılların Amerika'sında yaşar ve orjinleri tamamen farklıdır. Bu başlığın bir diğer özelliği de yayınlanmış bütün serilerinin 4 sayı olmasıdır.
Max:Marvel'ın daha gerçekçi ve yetişkinlere yönelik maceralarının bulunduğu üst başlıktır. Genelde aşırı derecede küfür, kan, şiddet, cinsellik içerir. Punisher, Nick Fury, Wolverine'in bu üst başlıkta geçen serileri vardır.
Marvel Knights: Marvel'ın tuhaf üst başlıklarından birisidir. Genelde alternatif hikayelerin yer aldığı bu üst başlıkta bazı kahramanların ölümü, delirmesi gibi olası durumlardan yola çıkarak yazılan tek sayı veya limitli serilerden oluşur (Limitli seri: 4-5 sayıdan oluşan hikaye). Ayrıca Marvel 2099 hikayelerinden bazıları da bu üst başlıkla yayınlanmıştır.
Marvel 2099: Marvel kahramanlarının 2099'da geçen hikayelerinin yer aldığı üst başlıktır. 15 seri -ki bunların en uzunu Doom 2099 (44 sayı) olmuştur- 1 limitli seri ve 11 tek sayı bu üst başlık çevresinde yayınlanmıştır.
What if: Başlığından da belli olduğu gibi "Ya şöyle olsaydı ne olurdu?" tarzı hikayeler için kullanılan üst başlık.
Ayrıca fumettide "almanak" olarak bilinen yayının comics dünyasındaki karşılığını da vererek yazıya son vereyim.
Annual: Kahramanların veya yayın serilerinin çıkardığı yıllıklardır. Fumettilerde bu yıllıklar comicslere göre daha düzenli çıkmıştır. Bunun temel nedeni çizgi romanların seri,yayın değiştirmesi olarak açıklanabilir.
Aslında anlatacak çok şey var. Ancak comics okumaya yeni başlayacaklar için bu bilgiler yeterli olacaktır. Benim çok yaşadığım kafa karışıklığını sizler de yaşamayın diye böyle bir yazı yazma gereği duydum. Eğer eksik veya yanlış yazdığım yerler olduysa lütfen belirtin.
Marvel: Dünyanın en büyük 2 comics firmasından biridir. Iron Man, Captain America, Spiderman, Hulk, Thor gibi aklınıza gelebilcek çoğu popüler süper kahraman bu firmaya aittir.
DC: Dünya'ya comicsi öğreten firmadır. Ayrıca en büyük 2 comics firmasından diğeridir. Superman gibi kültürel bir ikona ve Batman gibi dünyaca bilinen bir kahramana sahiptir.
Evrenlere geçmeden önce evreni tanımlamayacağım. Çünkü evreni tanımlamak karmaşık biraz. Siz sadece DC ve Marvel'ın kendi kahramanlarını bir arada tuttukları yere evren dendiğini bilin yeter
DC Evrenleri
DC Evrenleri'ni tanımlarken direkt olarak TççT'den alıntı yapıyorum. Biliyorsunuz DC "Flashpoint" hikayesi sonrası evrenini sıfırladı. Burada New 52!da şimdiye kadar açıklanmış evrenleri öğreneceğiz. Dediğim gibi bu kısımlar TççT'nin Formspring yazı dizisinden alıntıdır.
Earth Zero: Flashpoint sonrası ana DC evrenine verilen ad. Her şey bildiğimiz gibi. Batman-Superman-Action Comics ve daha birçok ana dergi Earth Zero'da yer alır.
Earth One: Karakterler daha modern orijinlere ve maceralara sahiptir burada. Karakterlerimiz oldukça gençtir. Earth One'ın bir farkı da dergi şeklinde değil grafik roman şeklinde çıkması. Şimdiye kadar bu evrende çıkan grafik romanlar Geoff Johns'un yazdığı Batman: Earth One ve J. Michael Straczynski'nin yazdığı Superman: Earth One vol.1 ve vol. 2'dur.
Earth Two: Eski evrendeki Justice Society of America ekibinin yoğun olarak bulunduğu evren. Batman-Superman-Wonder Woman üçlüsünün olmadığı bir evrende ilk Flash Jay Garrick, ilk Green Lantern Alan Scott gibi karakterlerin maceraları yer almakta. Earth Two aylık dergi şeklinde yayınlanan tek yayın dizisine sahip bir evrendir ayrıca.
Earth-12: DC Animated evreninin yer aldığı Dünya. Batman The Animated Series, Superman TAS, Batman Beyond, Justice League Unlimited TV serileri gibi.
Earth-16: Young Justice dizisinin geçmiş olduğu evren.
Earth-23: Action Comics dergisinin 9. sayısında gördüğümüz bu evren, bütün karakterlerin siyahi olduğu bir Dünya. Grant Morrison'un dediğine göre Superman, Barack Obama temel alınarak, Wonder Woman ise Beyonce temel alınarak çizilmiş.
Bunlara ek olarak eski hikayelerdeki 1-2 tanımı inceleyelim.
Vertigo: Preacher, Scalped, Swamp Thing, Animal Man gibi serilerin üst başlığı aynı zamanda evrendir. Genelde daha yetişkinlere yönelik serilerdir. Aslında New 52! öncesi hikayeleri hepsini ayrı bir seri olarak düşünürseniz evren tanımlamasına bile gerek duymaz. Ancak New 52! ile birlikte Vertigo evreni de ana DC evreniyle birleşmiştir.
Elseworld: Elseworld aslında bir evren değil tanımdır. Bu hikaye tarzında kahramanlarımız farklı bir zamanda farklı tarzda hikayeler yaşar. Genelde tek sayı veya grafik roman şeklinde yayınlanır. Batman'in bu tarzda çok güzel hikayeleri vardır. Batman - Nine Lives, Batman - Red Rain hikayeleri bu tarza örnektir.
Marvel Evrenleri
DC evrenlerinden daha karmaşık bir yapıya sahip (bana göre). En basit haliyle açıklamaya çalışıcam ama umarım yardımcı olabilirim.
Ana Evren: Kod ismini bilmiyorum. Ancak bu isimle anılıyor genelde (616 mıydı neydi o bu muydu ). Marvel kahramanlarının ana serileri, maceraları bu evrende yaşanır. Herşey bildiğimiz gibidir. House of M, Ciwil War, World War Hulk, Age of Ultron serileri gibi Marvel'ın son dönemdeki büyük olayları bu evrende yaşanmıştır.
Ultimate Evreni: DC'deki Earth One gibidir. Kahramanların orjinleri ufak farklılıklar taşır (Nick Fury'nin zenci olması gibi). Bu paralel evrenin temel amacı 90'lı yılların ortalarında yeni nesilin ilgisini çekebilmektir. Ultimate Spider-Man, Ultimate X-Men (Ultimate Comics: X-Men'de devam etti) Ultimate Fantastic Four harici serileri çok uzun ömürlü olamamıştır. Ultimatom hikayesinden sonra dergi isimleri "Ultimate Comics" başlığıyla yayınlanmıştır.
Sinematik Evren : Marvel'ın filmlerinin geçtiği evrendir. Sadece filmlerle sınırlı kalmayıp film aralarında ne olduğunu anlatan çizgi roman serileri de bu evrende mevuttur.
Mangaverse: Marvel'ın mangalarının ve sanırım animelerinin geçtiği evren. Spiderman ve Wolverine mangaları bu evrene girer.
Marvel'ın aslında sınırsız sayıda paralel evreni vardır. Ve bu paralel evrenler ana seriyle bağlantılı değildir. Mesela Marvel'da zaman yolculuğu kavramı genelde paralel evrenlere yolculuktur (Burası biraz karışık kafaya takmayın )
Marvel Üst Başlıkları
Yayın serilerinin temel bir konsept altında birleştiği şeye üst başlık denir. Fumetticilere daha açıklayıcı olmak gerekirse ayrı yayın serileri gibi düşünün (Mesela Maxi Zagor, Çiko Special, Almanak serileri vesaire..)
Noir:Marvel evreninin Elseworld mantığıdır. Kahramanlar 30'lu yılların Amerika'sında yaşar ve orjinleri tamamen farklıdır. Bu başlığın bir diğer özelliği de yayınlanmış bütün serilerinin 4 sayı olmasıdır.
Max:Marvel'ın daha gerçekçi ve yetişkinlere yönelik maceralarının bulunduğu üst başlıktır. Genelde aşırı derecede küfür, kan, şiddet, cinsellik içerir. Punisher, Nick Fury, Wolverine'in bu üst başlıkta geçen serileri vardır.
Marvel Knights: Marvel'ın tuhaf üst başlıklarından birisidir. Genelde alternatif hikayelerin yer aldığı bu üst başlıkta bazı kahramanların ölümü, delirmesi gibi olası durumlardan yola çıkarak yazılan tek sayı veya limitli serilerden oluşur (Limitli seri: 4-5 sayıdan oluşan hikaye). Ayrıca Marvel 2099 hikayelerinden bazıları da bu üst başlıkla yayınlanmıştır.
Marvel 2099: Marvel kahramanlarının 2099'da geçen hikayelerinin yer aldığı üst başlıktır. 15 seri -ki bunların en uzunu Doom 2099 (44 sayı) olmuştur- 1 limitli seri ve 11 tek sayı bu üst başlık çevresinde yayınlanmıştır.
What if: Başlığından da belli olduğu gibi "Ya şöyle olsaydı ne olurdu?" tarzı hikayeler için kullanılan üst başlık.
Ayrıca fumettide "almanak" olarak bilinen yayının comics dünyasındaki karşılığını da vererek yazıya son vereyim.
Annual: Kahramanların veya yayın serilerinin çıkardığı yıllıklardır. Fumettilerde bu yıllıklar comicslere göre daha düzenli çıkmıştır. Bunun temel nedeni çizgi romanların seri,yayın değiştirmesi olarak açıklanabilir.
Aslında anlatacak çok şey var. Ancak comics okumaya yeni başlayacaklar için bu bilgiler yeterli olacaktır. Benim çok yaşadığım kafa karışıklığını sizler de yaşamayın diye böyle bir yazı yazma gereği duydum. Eğer eksik veya yanlış yazdığım yerler olduysa lütfen belirtin.
Son düzenleme: