Sinemaya Emek Verenler: Münir Nurettin Selçuk

reader20

Onursal Üye
23 Kas 2011
855
18,764
Denizli
Sinemaya Emek Verenler: Münir Nurettin Selçuk
6ymn2gu.jpg

Doğum: 1900 (Bazı Kaynaklarda 1899, 1901 ve 1902 olarak da geçer.) – Sarıyer/İstanbul
Babası: Mülga Daire-i Saadet Amiri, Divan-ı Hümayun muavini ve Darülfünun İlahiyat Şubesi muallimlerinden Mehmed Nuri Bey
Annesi: Fatma Hanife Hanım. (Ailesi, anne tarafından Selçuklu ve Germiyanoğulları’na kadar uzandığı için Selçuk soyadını aldı.)
Ölüm: 27 Nisan 1981 – Nişantaşı/İstanbul
Eğitim Durumu: Darülelhan
(Türk musikisi ses sanatçısı, bestekâr, koro şefi ve musiki hocası.)
x56dY.jpg

On beş yaşında Dar-ül Feyz-i Musıkî Cemiyeti'ne öğrenci olarak girdi; üç yıl sonra da, hanendelerinden biri olduğu bu topluluğun konserlerine çıktı. 1907'de Soğukçeşme Askerî Rüşdiyesi'ni bitirip Kadıköy Sultanîsi'ne yazıldı. Aynı yıl Dar-ül Elhan'a da girdi, Zekaizade Ahmed Efendi'den dört yıl ders aldı.
gOq1C.jpg

Ailesinin ısrarı ile ziraat öğrenimi için gittiği Macaristan’dan 1917 yılında geri döndü. Darü’l-Feyz-i Musiki Cemiyeti'ne devam etti ve Zekaizade Ahmet Irsoy ve Bestenigar Ziya Bey'den müzik dersleri aldı. Münir Nurettin, bestekârlığa 1920 yılında Tevfik Fikret’in “Bu bir terânedir” şiirine yaptığı bir besteyle başladı. İkinci olarak “Sensiz ey şûh gözlerim avâre kalbim ağlıyor” güfteli şarkısını besteledi ve bu iki eserden sonra yirmi yıl süreyle beste yapmadı.
3siy2bi.jpg

1923 yılında askerliği sırasında Mızıka-ı Hümâyûn’da, sonradan da Riyaset-i Cumhur Musıkî Heyeti’nde çalışan Münir Nurettin, eski okuyuşla yeni anlayışı birleştirerek alışılagelenden çok farklı bir üslupla, 1928’de Sahibinin Sesi firmasında ilk plaklarını yaparak dikkatleri üzerine çekti ve aynı yıl Paris’e giderek ses tekniği konusunda öğrenim gördü. Aynı zamanda özgün bir ses tekniği eğitimi görmüş ilk Türk müziği ses sanatçısı olan Münir Nurettin, 19. yüzyıl İtalyan opera şarkıcılığının izlerini taşıyan icra üslubu "Bel Canto"dan etkilendi.
x5dsp.jpg

1928 senesinde Enise Selçuk ile evlenmiş ve eşinin ölümüne kadar (1966) evli kalmıştır. Bu evliliğinden kızı Meral Selçuk; Şehime Erton'la olan ilişkisinden ise Timur Selçuk ve Selim Selçuk dünyaya gelmiştir.
gQZvo.jpg

Türk müziği tarihinde tek başına konser verme geleneğini getiren sanatçı, ilk solo konserini Paris dönüşü, 1930 yılında, şimdiki Dormen Tiyatrosu’nda vererek büyük ilgi topladı ve hayranlık uyandırdı. Konserlerde frak giyen ve ayakta şarkı söyleyen, aynı zamanda koro eşliğinde solo okuma geleneğini de ilk kez uygulayan sanatçı o oldu. Batıdan gelen opera, tango gibi etkileri, kendi Türk müziği okuyuş üslubuna dâhil etti.
fd0mo6o.jpg

Beste çalışmalarına asıl 1940-1941 yıllarından sonra başlayan Münir Nurettin, İstanbul’a döndükten sonra otuz yılı aşkın bir süreyle İstanbul Belediye Konservatuarı İcra Heyeti’nde görev yaptı. Birçok genç kuşak sanatçısının yetişmesine katkıda bulunan Selçuk’un özel olarak ders verdiği kişiler arasında Türk müziği ses sanatçısı olan Alâeddin Yavaşça da vardır.
xIEjh.jpg

Yeşilçam'a da giren Selçuk, Muhsin Ertuğrul'un ilk müzikal film denemesi olan "Allah'ın Cenneti" filminde rol aldı. Bir dönem Ayhan Işık'a müzik dersleri verdi.
Münir Nurettin Selçuk, 27 Nisan 1981'de Nişantaşı'ndaki evinde öldü. İstanbul Âşiyan Mezarlığı'na defnedildi.


Filmografisi:
Oyuncu:(6 film)
Mineli Kuş – 1932, Allah'ın Cenneti – 1939 (Münir), Kahveci Güzeli – 1941 (Tekin), Hasret – 1944, Üçüncü Selimin Gözdesi – 1950 (Sadullah Ağa), Lâle Devri – 1951 (Bestekâr Hasan Çavuş)


Müzik veya Şarkılar:(6 film)
Mineli Kuş (1932), Allah'ın Cenneti (1939), Gençlik Günahı (1947), Seven Ne Yapmaz (1947), Aşıklar Kabesi "Mevlânâ'nın Hayatı" (1956) [Na'tı Mevlana’yı Okuyan], Dertli Gönüller (1966)


FİLMLERİ:
Mineli Kuş (1932)
Yönetmen: Muhsin Ertuğrul
Senaryo: Nazım Hikmet Ran
Müzik: Mesut Cemil Tel
Oynayanlar: Münir Nurettin Selçuk
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Gösterim Tarihi: 30 Ağustos 1932
Not: Araştırmacı, gazeteci, yazar Murat Bardakçı'nın bir yazısından yola çıkarak filme ulaştım. Filmin çekilemediğini veyahut yarıda kaldığı söylense de Melek(Emek) ve Elhamra sinemalarında 30.8.1932 tarihinde gösterilmiş. Üstelik gösterildiği tarihin de bir anlamı olsa gerek. Türü müzikal. O zamanlar şarkılı denmiş. Başrol de Münir Nurettin Selçuk. Güfteleri Nazım Hikmet'e ait iki şarkıyı seslendirmiş: "Kanatları Gümüş Yavru Bir Kuş", "Martılar Ah Eder Çırparlar Kanat".
(Zafer ALGAN)

Allah'ın Cenneti (1939)
Yönetmen: Muhsin Ertuğrul
Senaryo: Ziya Şakir (Kendi öyküsünden)
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar
Müzik: Sadettin Kaynak
Oynayanlar: Feriha Tevfik, Hazım Körmükçü, Behzat Butak, Münir Nurettin Selçuk, Gülseren Sadak, Perihan Yanal, Hadi Hün, Halide Pişkin, Emin Beliğ Belli, Muammer Karaca, Yasemin Esmergül, Hakkı Necip Ağrıman, Neşet Berküren, Muhip Arcıman, Yaşar Özsoy, Saim Bilge
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: Boğaziçi’nde yaşayan zengin bir ailenin öyküsü
Gösterim Tarihi: 26 Ekim 1939
Not: İlk şarkıcı-oyuncu denemesi.

gVzKT.jpg


Kahveci Güzeli (1941)
Yönetmen: Muhsin Ertuğrul
Senaryo: M. İhsan (Nazım Hikmet'in bir öyküsünden)
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar
Müzik: Sadettin Kaynak
Oynayanlar: Behzat Butak, Münir Nurettin Selçuk, Hazım Körmükçü, Talat Artemel, Nezihe Becerikli, Nevin Seval, Cahit Irgat, Avni Dilligil, Hadi Hün, Yaşar Nezihi, Muazzez Arçay, Mümtaz Ener, Kadri Ögelman
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: İyi çalışamayan bir kahveye çırak olarak kapılanan Tekin ile Keloğlan adlı iki kardeşin öyküsü

t44ewuu.jpg


Hasret (1944)
Yönetmen: Faruk Kenç
Senaryo: Mualla Kenç
Görüntü Yönetmeni: Kriton İlyadis
Müzik: Muhittin Sadak, Sadi Işılay
Oynayanlar: Münir Nurettin Selçuk, Oya Sensev, Vedat Karaokçu, Emin Kalaycı, Reşit Baran, Talat Artemel, Refik Kemal Arduman, Müfit Kiper
Yapım: İstanbul Film (Faruk Kenç)
Konu: Sevdiği köylü kızı uğruna bir bestekârın yaptığı fedakârlığın öyküsü.

xOtE6.png


Gençlik Günahı (1947)
Yönetmen: Şadan Kamil
Senaryo: Ragıp Şevki Yeşim
Görüntü Yönetmeni: İlhan Arakon
Müzik: Münir Nurettin Selçuk
Oynayanlar: Enver Orhon, Berrin Aydan, Cahit Irgat, Selma Kayahan, Orhon Arıburnu, Atıf Kaptan, Vahi Öz, Jeyan Mahfi Ayral, Vedat Karaokçu
Yapım: Atlas Film (Nazif Duru)
Konu: Aldatılarak çeşitli felaketlere sürüklenen masum bir genç kızın dramı.
Eleştiri: Filmin rejisörlüğünü deruhte etmiş olan Şadan Kamil'i, bundan önce idare ettiği birkaç filmdeki kadar olmamakla beraber hala çok eksik bulduk. Artistlerin oynayışında en ufak bir emeği bulunmadığı gibi, üstelik teknik hatalara düşülmesine de bizzat kendisi sebebiyet vermiştir.
(Ümid Deniz, Tasvir gaz., 12 Mart 1947)
g6hwK.jpg


Seven Ne Yapmaz (1947)
Yönetmen: Şadan Kamil
Senaryo: Kerime Nadir (Aynı adlı romanından)
Görüntü Yönetmeni: İlhan Arakon
Müzik: Münir Nurettin Selçuk
Oynayanlar: Enver Orhon, Selma Kayahan, Orhon Arıburnu, Atıf Kaptan, Vedat Karaokçu
Yapım: Atlas Film (Nazif Duru)
Konu: Birbirini seven iki gençle, onları birbirinden ayırmak isteyen kıskanç bir aşığın öyküsü.

44h1qyy.jpg


Üçüncü Selimin Gözdesi (1950)
Yönetmen: Vedat Ar
Senaryo: İhsan Koza (Ziya Şakir'in "Sadullah Ağa" adlı romanından)
Görüntü Yönetmeni: Özen Sermet
Oynayanlar: Münir Nurettin Selçuk, Perihan Altındağ Sözeri, Pola Morelli, Münir Özkul, Cahit Irgat, İhsan Evrim, Feridun Çölgeçen, Sema Renkler, Meral Körmükçü, Şükran Söğüt, Cevat Kurtuluş, İnci Tamay, Muazzez Erdiken
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: 3. Selim'in gözdesi Mihriban Sultan'a âşık olup, zindanlara düşen bestekâr Sadullah Ağa'nın sevda öyküsü.
Gösterim Tarihi: Ocak 1951
Not: Senaryosunu Nazım Hikmet yazmıştır.
(Vecdi Sayar, Sinemacı Nazım Hikmet, Yeni Sinema der., s.32 Haziran-Temmuz 1980)
xjp9n.jpg


Lâle Devri (1951)
Yönetmen ve Senaryo: Vedat Ar
Görüntü Yönetmeni: Özen Sermet
Müzik: Nedim Otyam
Oynayanlar: Cüneyt Gökçer, Nedret Güvenç, Orhon Arıburnu, Münir Nurettin Selçuk, Cahit Irgat, Ayla Karaca, Münir Özkul, Ruhi Su, Neşet Berküren, Kemal Ergüvenç, Nevin Aypar, İbrahim Delideniz, Refet Gülerman, Ayda Demir, İnci Tamay
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: 3. Sultan Ahmet döneminde saray halkının laleye ve sanata olan düşkünlüklerinin tarihsel öyküsü.

gujPi.jpg


Aşıklar Kabesi "Mevlânâ'nın Hayatı" (1956)
Yönetmen: Hicri Akbaşlı
Görüntü Yönetmeni: Hayrettin Işık
Oynayanlar: Abdurrahman Palay, Atıf Kaptan, Mümtaz Ener, Toygar Belevi, Ali Korkut, Hulusi Kentmen, Handan Akbaşlı, Nihat Duman
Müzik: Kadri Şençalar
Şarkılar: Suzan Güven, Münir Nurettin Selçuk
Yapım: Halk Film (Fuat Rutkay)
Konu: Ayağı sakat ve anasız büyüyen bir genç kızla, onu kötü yola düşürmek isteyen kötü ruhlu insanların öyküsü.


Dertli Gönüller (1966)
Yönetmen ve Senaryo: Orhan Aksoy
Görüntü Yönetmeni: Orhan Kapkı
Müzik: Münir Nurettin Selçuk
Oynayanlar: Hülya Koçyiğit, Yusuf Sezgin, Cahit Irgat, Nevin Aypar, Semih Sezerli
Yapım: Erman Film (Hürrem Erman)
Konu: Yıllar sonra üvey evlat olduğunu anlayan bir gencin öyküsü.

5pvifxu.jpg


SAYGILAR!..
 
Üst