Exxon Valdez çevre felaketi veya Exxon Valdez kazası (24 Mart 1989)

[Baltimora]

TRT haberlerinde her gün yüreklerimizi burkan görüntülerin yayınlandığı bir çevre felaketiydi..

Mart 1989'da gerçekleşen bu olay; günümüze kadar insan eliyle gerçekleşmiş en büyük çevre felaketlerindendi. Felaketin sorumlusu Exxon Valdez isimli petrol tankerinden resmî verilere göre 10.8 milyon galon petrol denize akmıştı. Bölgedeki doğal yaşam bundan yoğun şekilde etkilenmiş; deniz kuşlarından katil balinalara kadar bölgede yaşayan birçok türden hayvan ölmüştür. Temizleme çalışmaları gerek bölgenin konumu gerekse bu çapta bir kazanın daha önce yaşanmamış olması sebebiyle pek etkili olmamıştı.

Gemi kaptanının alkolik olduğu iddiasıyla şirket ve gemi kaptanı suçlamalarla karşı karşıya kalmış;
ayrıca geminin tek cidarlı oluşu da tartışma konusu olmuştu.

Felaket sonrasında dünya çapında; olası çevre felaketlerine müdahale tekniklerinden tankerlerin çift cidarlı olmasına kadar birçok konuda gelişmeler kaydedilmişti.​

 

[Baltimora]

1989'daki Exxon Valdez tanker kazası doğal dengeyi alt üst etti ​

Exxon Valdez adlı petrol tankerinin kaza sonucu Alaska kıyılarına 11 milyon varil ham petrol akıtmasının üzerinden 20 yıl geçti. Bu kaza en kötü çevre felaketi olarak tarihe geçti. Çevreciler bölgenin bir daha asla eski haline dönemeyeceğini söylüyor. "Exxon Mobil" yetkilileri sızan petrolün tamamını temizlediklerini söylese de doğal yaşam hala normale dönmüş değil.

24 Mart 1989'da Exxon Valdez petrol tankeri okyanusta karaya oturunca, taşıdığı petrolün 11 milyon varillik bölümü okyanusa yayıldı. Bu kaza Amerika'nın en büyük çevre felaketinin başlangıcı oldu. Bölgede doğal yaşam sona erdi.

Dökülen petrol 4 bin kilometrekarelik alanı kapladı. Exxon dökülen petrolü temizlemek ve tazminatlar için 2 milyar dolar ödedi ve şirket hala tazminat davalarıyla uğraşıyor. Myke Bybee çevreci Sierra Klubün'den. Bybee'ye göre 20 yıl sonra bile bölgede hala huzur sağlanabilmiş değil. Bybee; "20 yıl geçmesine rağmen yerel balıkçılık sektörü düzelemedi. Balıklar ve balıkçılık geri gelmedi. 2007 yılında Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi, Alaska açıklarında deniz yüzeyinin hemen altında hala 25 bin varil petrol bulunduğunu açıkladı." diye konuşuyor.

Bybee; kazanın meydana geldiği sahilde dışardan bakıldığında petrol kalıntısı görülmediğini ancak ham petrolün denizen dibinde durduğunu söylüyor. Exxon Valdez Petrol Kazası Konseyi bazı bölgelerde tehlikenin hala devam ettiğini bildirdi.

Alaska Doğal Hayatı Koruma Birliği Müdürü Cindy Shogan 24 Mart'ın ekosistem için yas günü olduğunu söyledi. Shogan'a göre 20 yıl sonra bile kıyıdan 450 mil açıkta petrol atığına rastlanıyor. Bazı kıyı kesimlerinde hala zehirli atık görmek mümkün.

Çevre raporlarına göre ise doğal yaşamın bir bölümü normale döndü ancak birçok balıkçı ya başka yerlere taşındı ya da başka işler bulmak zorunda kaldı. Sierra Klubü'nden Myke Bybee şöyle konuşuyor: "Bence adalet yerini bulmadı. Exxon mahkemenin şart koştuğu tazminatı ödemeye yanaşmıyor. Bölge halkı hala eskiden sahip olduklarını yeniden kazanmaya çalışıyor."

Daha da kötüsü uzmanlara göre petrol atığını temizleyecek bir teknoloji yok. Cindy Shogan ise bu kazanın en kötü çevre felaketi olarak tarihte yerini aldığını belirtiyor ve böyle bir kazanın bir daha olmaması için her şeyin yapılması gerektiğini vurguluyor. Uzmanlar, Alaska'da daha fazla petrol arama çalışması yapılması planının, çevre için bir tehdit oluşturmasından korkuyor.

Kaynak: VOA