Sinemaya Emek Verenler: Mahmut Moralı

reader20

Onursal Üye
23 Kas 2011
858
18,790
Denizli
Sinemaya Emek Verenler: Mahmut Moralı
R1NMH7.jpg

Gerçek Adı: Mahmut Rıza Moralı
Doğum: 1898 – Bursa
Ölüm: 4 Eylül 1965 – İstanbul
Eğitim Durumu: Bursa Sanayi Mektebi
(Tiyatro ve Sinema Oyuncusu, Seslendirme Yönetmeni)
aNd4PA.jpg

1913’te Orhan Gazi İdadisi’ni, 1917’de de Bursa Sanayi Mektebi’ni bitirdi. Aynı yıl profesyonel tiyatro oyunculuğuna başladı. Bursa’da Burhanettin Tepsi ile çalıştı. Daha sonra babasından kendisine kalan mirasla 18 yaşında kendi topluluğunu kurdu. 1919’da Bursa’nın Yunanlılarca işgali üzerine topluluk dağılınca İstanbul’a geldi.
GyXiIX.jpg

İstanbul’da Sadi Tek ve Şadi Fikret Karagözoğlu ile birlikte çalıştı. Onlarla Anadolu'yu dolaştı. 1924'de Muhsin Ertuğrul ve Raşit Rıza topluluklarında oynadıktan sonra ölünceye kadar sahneye çıkacağı Darülbedayi'ye girdi. Burada 100'ü aşkın oyunda ikinci rollerde oynadıktan sonra başrol almaya başladı.
aOPPJs.jpg

Muhsin Ertuğrul’un yönettiği “Bir Sigara Yüzünden” filmi ile sinema oyunculuğuna başladı. Yine Muhsin Ertuğrul'un yönlendirmesiyle İpek Film stüdyolarında seslendirme yönetmeni oldu. 1941'de de o günlerde yeni açılan Marmara Seslendirme Stüdyosu kuruluşuna katıldı.
hpzNVL.jpg

Tiyatro yaşamı boyunca yüzden fazla oyunda rol aldı. Daha çok Muhsin Ertuğrul’un tiyatro ve sinemada etkin olduğu dönemlerin ünlü oyuncusudur.
aOPrxP.jpg

4 Eylül 1965 cumartesi Pendik'teki evinde vefat etmiştir. Cenazesi 5 Eylül 1965 de Tepebaşı Dram Tiyatrosu'ndaki törenden sonra öğle namazını takiben Şişli Camisi'nden alınarak Zincirlikuyu Mezarlığı'na defnedilmiştir.

6rU3Qu.jpg


Filmografisi:
Oyuncu:(15 film)
Bir Sigara Yüzünden – 1928, Bir Millet Uyanıyor – 1932 (Gizli Ajan), Cici Berber – 1933 (Niyazi), Söz Bir Allah Bir – 1933 (Şerafettin), Aysel Bataklı Damın Kızı "Bir Köy Hikayesi" – 1934 (Satılmışzade), Leblebici Horhor Ağa – 1934 (Cingöz), Milyon Avcıları – 1934 (İlan Bürosu Memuru), Aynaroz Kadısı – 1938 (Rükneddin), Bir Kavuk Devrildi – 1939 (Neşati), Tosun Paşa – 1939 (Ziya), Yayla Kartalı – 1945 (Refik), Kara Koyun "Kızılırmak Karakoyun" – 1946 (Şaban), Harmankaya – 1948, Baba Katili – 1949, Bana Gönül Bağlama – 1958


FİLMLERİ:
Bir Sigara Yüzünden (1928)
Yönetmen ve Senaryo: Muhsin Ertuğrul
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar
Oynayanlar: M. Kemal Küçük, Talat Artemel, Vasfi Rıza Zobu, Şaziye Moral, Mahmut Moralı
Yapım: İnhisarlar İdaresi
Konu: Bir sigara tiryakisinin öyküsü.
Not: Kısa öykülü film.

YHhsdY.jpg


Bir Millet Uyanıyor (1932)
Yönetmen: Muhsin Ertuğrul
Senaryo: Nizamettin Nazif Tepedelenlioğlu (kendi eserinden)
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar
Oynayanlar: Atıf Kaptan, Ercüment Behzat Lav, Ferdi Tayfur, Naşit Özcan, Emin Beliğ Belli, Sait Köknar, Emel Rıza, Kevser, Mahmut Moralı, Muammer Gözalan, Behzat Butak, İ. Galip Arcan, Hazım Körmükçü
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: Kurtuluş Savaşı sırasında İstanbul'a gizli bir görevle gelen Kuvva-i Milliyeci bir subayla, Yüzbaşı Davut'a aşık olan öğretmen Nesrin'in öyküsü.
Gösterim Tarihi: 7 Aralık 1932
Not: Filmin sonuna Kurtuluş Savaşı ile ilgili belgeseller eklenmiştir.
Eleştiri: Filmin en kuvvetli sahneleri Yahya Kaptan'ın (Atıf Kaptan) ölümü, düşmanların İstanbul'u terki ve bilhassa "Ateş" emrini aldıkları halde bir türlü dostlarına ateş edemeyen ve nihayet kucaklaşarak "İnkılap" diye bağırdıkları sahnelerdir.
(Bkz. Cihat Muammer, Hollywood Bir Millet Uyanıyor Dünyası s.39, 14 Kanunievvel (Aralık) 1932)
aODBOM.png


Cici Berber (1933)
Yönetmen: Muhsin Ertuğrul
Senaryo: Mümtaz Osman (Nazım Hikmet)
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar
Müzik: Mesut Cemil
Oynayanlar: Şevkiye May, Zozo Dalmas, Muammer Karaca, Ferdi Tayfur, Mahmut Moralı, Hadi Hün, İ. Galip Arcan, Necdet Mahfi Ayral, Ferih Egemen, Muvaffak İhsan Garan, Şayeste Ayanoğlu, Eyüp Sabri, Cahide Sonku
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: Eleni adlı Rum kızına aşık olup, babası Yani'nin dükkanına berber olarak giren gazeteci Selim'in güldürü öyküsü.
Gösterim Tarihi: 29 Kasım 1933
Not: Türkçe kopyası İpek Sineması'nda; Rumca kopyası ise, Melek Sineması'nda gösterime girdi.

oNWaJN.jpg


Söz Bir Allah Bir (1933)
Yönetmen: Muhsin Ertuğrul
Senaryo: Mümtaz Osman (Nazım Hikmet) (Mahmut Yesari'nin Maurice Henneguin ve Pierre Veber'den "Kudret Helvası" adıyla uyarladığı "Et moi j't dis gu'elle T'a fait de l'reil - Sana Göz Kırptı Derim" adlı oyundan)
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar
Müzik: Muhlis Sabahattin
Oynayanlar: Hazım Körmükçü, Vasfi Rıza Zobu, İ. Galip Arcan, Bedia Muvahhit, Muammer Karaca, Melek Tayfur, Cahide Sonku, Necla Sertel, Semiha Berksoy, Mahmut Moralı, Ferih Egemen, Şevkiye May
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: İki canciğer arkadaş olan Avukat Şadan ile Arnavut Recep'in güldürüsü.
Gösterim Tarihi: 30 Ekim 1933
Not: Operet türünde bir film

gyWXWX.jpg


Aysel Bataklı Damın Kızı "Bir Köy Hikayesi" (1934)
Yönetmen: Muhsin Ertuğrul
Senaryo: Mümtaz Osman (Nazım Hikmet) (Selma Lagerlöfün "Tösen Fran Stormyrtorpet" adlı öyküsü ile İsveçli yönetmen Viktctor Sjöström 'ün uyarladığı Bataklık Kızı" filminden)
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar, Remzi Ar
Müzik: Cemal Reşit Rey
Oynayanlar: Cahide Sonku, Talat Artemel, Feriha Tevfik, Hazım Körmükçü, Sait Köknar, Behzat Butak, Mahmut Moralı, İ. Galip Arcan, Nafia Arcan, Naciye, Müfit Kiper, Hadi Hün, Sami Ayanoğlu, Ergun Köknar
Yapım: Muhsin Ertuğrul kendi adına yapıp işletmesini İpek Film'e devretti.
Konu: İki Anadolulu ailenin Aysel ile Ali'nin aşk öyküsü.
Gösterim Tarihi: Ocak 1934
Eleştiri 1: Bu film Türklüğün özü ve Türk'ün ta kendisidir.
(Darülbedayi, s.55, 1 Ocak 1935)
Eleştiri 2: "Bataklı Damın Kızı Aysel", Muhsin Ertuğrul'un genellikle çok saldırıya uğramış, çok kötülenmiş sineması içinde en olumlu ve ilginç örnek . . . . (Bkz. Atilla Dorsay, Sinema . . . )
y9JyO1.jpg


Leblebici Horhor Ağa (1934)
Yönetmen: Muhsin Ertuğrul
Senaryo: Mümtaz Osman (Nazım Hikmet) (Tekfor Nalyan-Dikran Çuhacıyan ikilisinin aynı adlı operetinden)
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar
Oynayanlar: Behzat Butak, Vasfi Rıza Zobu, Ferdi Tayfur, Feriha Tevfik, Necla Sertel, Mahmut Moralı, Muammer Karaca, Kadri Ögelman, Fatma Andaç, Kemal Küçük
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: Mirasyedi Hurşit beyle, Horhor adlı bir leblebicinin kızı Fadime'nin aşk öyküsü.
Gösterim Tarihi: Mart 1934
Not: Filmin bazı bölümleri İş Bankasından alınan kredi ile tamamlandı. Üçüncü kez çevrilen bu filmin ilk iki çevrimi 1916 ve 1923 yıllarında gerçekleştirilmiştir.
Ödül: 2. Uluslararası Venedik Film Şenliği'nde (1934) "Onur Diploması".

z2qst9.jpg


Milyon Avcıları (1934)
Yönetmen: Muhsin Ertuğrul
Senaryo: Mümtaz Osman (Nazım Hikmet) (Max Neufeld'in 1933'de çevirdiği "Sehnsucht 202" adlı filminden)
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar
Müzik: Muhlis Sabahattin
Oynayanlar: Hazım Körmükçü, Vasfi Rıza Zobu, Feriha Tevfik, Necla Sertel, Sami Ayanoğlu, Necdet Mahfi Ayral, Sait Köknar, Ferdi Tayfur, Melek Tayfur, Muammer Karaca, Mahmut Moralı
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: Bir ilan bürosuna verilen ilanların karışmasıyla ortaya çıkan komik olayların öyküsü.
Gösterim Tarihi: Ocak 1934

y9QSJx.jpg


Aynaroz Kadısı (1938)
Yönetmen: Muhsin Ertuğrul
Senaryo: Necdet Mahfi Ayral (Musahipzade Celal'in aynı adlı oyunundan)
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar
Oynayanlar: Hazım Körmükçü, Şevkiye May, Behzat Butak, Vasfi Rıza Zobu, İ. Galip Arcan, Necla Sertel, Müfit Kiper, Mahmut Moralı, Kadri Ögelman, Emin Beliğ Belli, Nevin Akkaya, Sami Ayanoğlu, Yaşar Özsoy, Muammer Karaca, Refik Kemal Arduman, Halide Pişkin, Perihan Yanal, Neşet Berküren
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: Rüşvet ve kadına düşkün, Aynaroz kadısının çevirdiği dolapların öyküsü.
Gösterim Tarihi: 1 Aralık 1938
Eleştiri: Mevzu ve rejisindeki iptidailikten başka, filmin bazı münasebetsiz derecede açık sahneleri, birçok karilerimizin de mektuplarında yazdıkları gibi bu eser hakkında iyi fikirler beslenmesini icap ettirecek mahiyette değildi. Nitekim hükümet de "Ayranoz Kadısı"nı Türkiye hudutları dışında oynatmamak suretiyle yerinde bir karar vermiş bulunuyor.
(Bkz. Rejisör, Yıldız der., s.8, 15 Şubat 1939)
K9Mj0S.jpg


Bir Kavuk Devrildi (1939)
Yönetmen: Muhsin Ertuğrul
Senaryo: Necdet Mahfi Ayral (Musahipzade Celal'in oyunundan)
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar
Oynayanlar: Hazım Körmükçü, İ. Galip Arcan, Mahmut Moralı, Emin Beliğ, Vasfi Rıza Zobu, Muammer Karaca, Samiye Hün, Refik Kemal Arduman, Talat Artemel, Feriha Tevfik, Halide Pişkin, Yaşar Özsoy, Sami Ayanoğlu, Sait Köknar, Muazzez Akçay, Mualla Akçay, Şevkiye May
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: Bir kavukçu dükkânı sahibi Neşati ile sadrazam olan yakınının öyküsü.
Gösterim Tarihi: 31 Ocak 1939
Not: Bazı açık saçık sahneleri nedeni ile Yunanistan ve diğer ülkelerde filmin gösterimine izin verilmedi. Ayrıca " Aynaroz Kadısı" adlı filmle birlikte her iki yapım "Türk tarihini tezyif edici" bulunarak dönemin bazı milletvekillerinin tepkisini çekti.

p5y6G0.jpg


Tosun Paşa (1939)
Yönetmen: Muhsin Ertuğrul
Senaryo: Mümtaz Osman (Nazım Hikmet) (Jean de Letraz'ın "Le Bichon" adlı oyunundan)
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar
Müzik: Muhlis Sabahattin
Oynayanlar: Hazım Körmükçü, Vasfi Rıza Zobu, Mahmut Moralı, Feriha Tevfik, Halide Pişkin, Necla Sertel, Suavi Tedü, Şevkiye May
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: Tosun adlı gayri meşru bir çocuğun çevresinde geçen olayların öyküsü.
Gösterim Tarihi: 11 Kasım 1939

aODbSQ.jpg


Yayla Kartalı (1945)
Yönetmen: Muhsin Ertuğrul
Senaryo: Necdet Mahfi Ayral (Faruk Nafiz Çamlıbel'in oyunundan)
Görüntü Yönetmeni: Yuvakim Filmeridis
Müzik: Sadettin Kaynak
Oynayanlar: Behzat Butak, Vasfi Rıza Zobu, Mahmut Moralı, Hadi Hün, Cahide Sonku, Necla Sertel, Suavi Tedü, Necdet Mahfi Ayral, Sevim (Nevin) Seval, Perihan Çakıl (Tedü), Gülistan Güzey, Reşit Baran, Yaşar Özsoy, Mümtaz Ener
Yapım: Halk Film (Fuat Rutkay)
Şarkılar: Necmi Rıza Ahıskan
Tangolar: Necip Celal( Antel)
Konu: Bir rastlantı sonucu büyük kentte ünlü bir şarkıcı olan Reşit'le, sonunda bara düşen sevgilisi Nermin'in dramı.
Gösterim Tarihi: 18 Aralık 1945

KE0aQX.jpg


Kara Koyun "Kızılırmak Karakoyun" (1946)
Yönetmen: Muhsin Ertuğrul
Senaryo: Ercüment Er (Nazım Hikmet)
Görüntü Yönetmeni: Yuvakim Filmeridis
Müzik: Mustafa Sarısözen
Oynayanlar: Behzat Butak, Vasfi Rıza Zobu, Mahmut Moralı, Hadi Hün, Nevin Seval, Perihan Yanal, Mümtaz Ener, Haluk Sarıcı, Nafia Arcan, Kadri Ögelman
Yapım: Halk Film (Fuat Rutkay)
Şarkılar: Mefharet Yıldırım, Necmi Rıza
Konu: Bir Yörük obası beyinin kızı Hatçe ile Çoban Selim'in sonları ölümle biten aşk öyküsü.
Eleştiri: Senaryoyu yazan Ercüment Er, bazı teferruatı tahrif etmesine rağmen eserinde muvaffak olmuş sayılır. Bundan sonraki hatalar rejisör ve artistlere aittir.
(Nimet İdüz, Son Saat gaz., 15 Mart 1947)
C1tAWs.jpg


Harmankaya (1948)
Yönetmen: Sami Ayanoğlu
Senaryo: Ziya Çalıkoğlu (Yazarın bir eserinden)
Görüntü Yönetmeni: Aram Hugasyan
Müzik: Zeki Duygulu
Oynayanlar: Nevin Seval, Behzat Butak, Reşit Gürzap, Mahmut Moralı, Muhip Arcıman, Fatma Andaç, Hümaşah Hiçan, Nergiz Moğol
Yapım: Ha-Ka Film (Halil Kamil)
Konu: Çiftlik sahibinin kızı Emine ile sevgilisini ayırmak isteyen kötü bir kadının öyküsü.

aOGc1S.jpg


Baba Katili (1949)
Yönetmen ve Senaryo: Sami Ayanoğlu (Pierre Blanchar'ın oynadığı bir filmden)
Görüntü Yönetmeni: Şadan Kamil
Oynayanlar: Nezahat Dilligil, Reşit Gürzap, Mümtaz Ener, Fatma Andaç, Mahmut Moralı, Orhan Elmas
Yapım: Ha-Ka Film (Halil Kamil)

n7Ukj2.jpg


Bana Gönül Bağlama (1958)
Yönetmen ve Senaryo: Muharrem Gürses
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar
Oynayanlar: Neriman Köksal, Altan Erbulak, Fatma Andaç, Mahmut Moralı, Ekrem Bora, Mehmet Özekit, Özen Tutucu, Dursune Şirin
Yapım: As Film (Muzaffer Aslan)
Konu: Kapılandığı çiftlikte herkesi baştan çıkaran bir yosmanın öyküsü.

aOGlcp.jpg


SAYGILAR!..
 
Son düzenleme:

dedo11

Onursal Üye
8 Nis 2013
1,875
5,113

Sayın reader20 ;

Bir sinema emekçisini daha tanıtmış oldun. Sayende ben de bilgilendim.
Girişteki bilgilendirme de çok yararlı olmuş...
Emeğine ve paylaşım isteğine teşekkür ederim...

 
Üst