Sinemaya Emek Verenler: Sait Köknar

reader20

Onursal Üye
23 Kas 2011
849
18,578
Denizli
Sinemaya Emek Verenler: Sait Köknar
80AXNL.jpg

Bilinen Diğer Adları: Said Köknar, Said, Sait
Doğum: 1 Ocak 1901 – İstanbul
Ölüm: 17 Ocak 1944 – İstanbul
(Tiyatrocu ve sinemacı)
IAMbbI.jpg

Çeşitli tulûat topluluklarında çalışmasının ardından kendi adına bir topluluk kurdu. Daha sonra ise 1929 yılında Şehir Tiyatrosu’na girdi. Tiyatro oyunculuğunun yanı sıra 1928 yılında “Ankara Postası” adlı filmde rol alarak sinema oyunculuğuna başladı. 1929 yılında Muhsin Ertuğrul’un yönetmenliğini yaptığı “Kaçakçılar” filminin çekimi sırasında geçirdiği kaza sonucu yüzü parçalandı. (Bu olaya Türk sinemasının ilk büyük iş kazası denmekte.)
mcSqep.jpg

Yapılan estetik ameliyatlara rağmen oyunculuğu bırakmak zorunda kaldı. Muhsin Ertuğrul'un yardımlarıyla sahne amiri olarak tiyatrolara geri döndü. (O tarihe kadar sahne amirliği adında bir meslek yoktur.)
IAZI4y.jpg

Bir süre Darülbedayi’de Sahne Müdürlüğü görevini yürüttü. Ardından Aysel Bataklı Damın Kızı (1934), Nasrettin Hoca Düğünde (1940), Akasya Palas (1940), Kıskanç (1942) gibi filmlerde rol aldı. Film seslendirmesinde çalışarak Ses, Marmara, Halil Kamil Dublaj Stüdyoları’nı yönetti. 17 Ocak 1944 tarihinde ise “Arabacının Kızı Dünyaşka” filminin seslendirmesini yaparken vereme yakalanarak vefat etti. Tiyatrocu ve sinemacı Ergun Köknar’ın babasıdır.

e2qJO8.jpg


Filmografisi:
Oyuncu:
Ankara Postası - 1928 (Dalyan Mustafa), Kaçakçılar - 1929-1931 (Kolcu Dalyan Sait), Bir Millet Uyanıyor – 1932 (Çeteci Recep), Aysel Bataklı Damın Kızı "Bir Köy Hikayesi" – 1934 (Ali'nin Babası), Milyon Avcıları – 1934 (Mal Sahibi), Bir Kavuk Devrildi - 1939, Akasya Palas – 1940 (Zeynel), Nasreddin Hoca Düğünde - 1940-1943, Şehvet Kurbanı – 1940 (Bar Sahibi), Kıvırcık Paşa - 1941, Kıskanç – 1942 (Gardiyan)

FİLMLERİ:
Ankara Postası (1928)
Daha önce incelenmiştir.
Sinemaya Emek Verenler: “Ankara Postası” Filmi

Kaçakçılar (1929-1931)
Yönetmen ve Senaryo: Muhsin Ertuğrul
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar
Oynayanlar: Behzat Butak, Said Köknar, Talat Artamel, Feriha Tevfik, Hazım Körmükçü, İ. Galip Arcan, Karakaş, Atıf Kaptan
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: Fakir bir balıkçı ailesinden iki kardeşin âşık oldukları besleme bir kızla, onları kötü yoldan kurtaran bir çobanın öyküsü.
Gösterim Tarihi: 3 Şubat 1932
Not 1: Çekimine sesli olarak başlanıp (1929) bir bölümü "İstanbul Sokaklarında" (1931) filmi ile birlikte Epinay Stüdyosu'nda (Paris) yeniden seslendirildi.
Not 2: Çekim sırasında meydana gelen kazada oyunculardan Karakaş ile Savak Gözüryan (1895-1929) öldü, Said Köknar yaralandı. Bu nedenle film iki yıl sonra (1931) tamamlanabildi.

IA7uZU.jpg


Bir Millet Uyanıyor (1932)
Yönetmen: Muhsin Ertuğrul
Senaryo: Nizamettin Nazif Tepedelenlioğlu (kendi eserinden)
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar
Oynayanlar: Atıf Kaptan, Ercüment Behzat Lav, Ferdi Tayfur, Naşit Özcan, Emin Beliğ Belli, Sait Köknar, Emel Rıza, Kevser, Mahmut Moralı, Muammer Gözalan, Behzat Butak, İ. Galip Arcan
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: Kurtuluş Savaşı sırasında İstanbul'a gizli bir görevle gelen Kuvva-i Milliyeci bir subayla, Yüzbaşı Davut'a aşık olan öğretmen Nesrin'in öyküsü.
Gösterim Tarihi: 7 Aralık 1932
Not: Filmin sonuna Kurtuluş Savaşı ile ilgili belgeseller eklenmiştir.
Eleştiri: Filmin en kuvvetli sahneleri Yahya Kaptan'ın (Atıf Kaptan) ölümü, düşmanların İstanbul'u terki ve bilhassa "Ateş" emrini aldıkları halde bir türlü dostlarına ateş edemeyen ve nihayet kucaklaşarak "İnkılap" diye bağırdıkları sahnelerdir.
(Bkz. Cihat Muammer, Hollywood Bir Millet Uyanıyor Dünyası s.39, 14 Kanunievvel (Aralık) 1932)
sGhUFe.jpg


Aysel Bataklı Damın Kızı "Bir Köy Hikayesi" (1934)
Yönetmen: Muhsin Ertuğrul
Senaryo: Mümtaz Osman (Nazım Hikmet) (Selma Lagerlöfün "Tösen Fran Stormyrtorpet" adlı öyküsü ile İsveçli yönetmen Viktctor Sjöström 'ün uyarladığı Bataklık Kızı" filminden)
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar, Remzi Ar
Müzik: Cemal Reşit Rey
Oynayanlar: Cahide Sonku, Talat Artemel, Feriha Tevfik, Hazım Körmükçü, Sait Köknar, Behzat Butak, Mahmut Moralı, İ. Galip Arcan, Nafia Arcan, Naciye, Müfit Kiper, Hadi Hün, Sami Ayanoğlu, Ergun Köknar
Yapım: Muhsin Ertuğrul kendi adına yapıp işletmesini İpek Film'e devretti.
Konu: İki Anadolulu ailenin Aysel ile Ali'nin aşk öyküsü.
Gösterim Tarihi: Ocak 1934
Eleştiri 1: Bu film Türklüğün özü ve Türk'ün ta kendisidir.
(Darülbedayi, s.55, 1 Ocak 1935)
Eleştiri 2: "Bataklı Damın Kızı Aysel", Muhsin Ertuğrul'un genellikle çok saldırıya uğramış, çok kötülenmiş sineması içinde en olumlu ve ilginç örnek . . . . (Bkz. Atilla Dorsay, Sinema . . . )
IAd0wG.jpg


Milyon Avcıları (1934)
Yönetmen: Muhsin Ertuğrul
Senaryo: Mümtaz Osman (Nazım Hikmet) (Max Neufeld'in 1933'de çevirdiği "Sehnsucht 202" adlı filminden)
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar
Müzik: Muhlis Sabahattin
Oynayanlar: Hazım Körmükçü, Vasfi Rıza Zobu, Feriha Tevfik, Necla Sertel, Sami Ayanoğlu, Necdet Mahfi Ayral, Sait Köknar, Ferdi Tayfur, Melek Tayfur, Muammer Karaca, Mahmut Moralı
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: Bir ilan bürosuna verilen ilanların karışmasıyla ortaya çıkan komik olayların öyküsü.
Gösterim Tarihi: Ocak 1934

Tt5Iw7.jpg


Bir Kavuk Devrildi (1939)
Yönetmen: Muhsin Ertuğrul
Senaryo: Necdet Mahfi Ayral (Musahipzade Celal'in oyunundan)
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar
Oynayanlar: Hazım Körmükçü, İ. Galip Arcan, Mahmut Moralı, Emin Beliğ, Vasfi Rıza Zobu, Muammer Karaca, Samiye Hün, Refik Kemal Arduman, Talat Artemel, Feriha Tevfik, Halide Pişkin, Yaşar Özsoy, Sami Ayanoğlu, Sait Köknar, Muazzez Akçay, Mualla Akçay, Şevkiye May
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: Bir kavukçu dükkânı sahibi Neşati ile sadrazam olan yakınının öyküsü.
Gösterim Tarihi: 31 Ocak 1939
Not: Bazı açık saçık sahneleri nedeni ile Yunanistan ve diğer ülkelerde filmin gösterimine izin verilmedi. Ayrıca " Aynaroz Kadısı" adlı filmle birlikte her iki yapım "Türk tarihini tezyif edici" bulunarak dönemin bazı milletvekillerinin tepkisini çekti.

IdktVU.jpg


Akasya Palas (1940)
Yönetmen: Muhsin Ertuğrul
Senaryo: Necdet Mahfi Ayral (Mahmut Yesari'nin Georges Feydeau'dan uyarladığı "La puce a L'orielle" adlı oyundan.)
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar
Oynayanlar: Hazım Körmükçü, Necdet Mahfi Ayral, Sait Köknar, Vasfi Rıza Zobu, Cahide Sonku, Perihan Yanal, Elefterya, Refik Kemal Arduman, Karakaş, Nelly, Kadri Ögelman
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: Birbirlerine benzeyen Kamil ile Cafer'in Akasya Palas otelinde geçen maceralarının öyküsü.
Gösterim Tarihi: 1 Kasım 1940

8IZxN8.jpg


Nasreddin Hoca Düğünde (1940-1943)
Yönetmen: Muhsin Ertuğrul, Ferdi Tayfur
Senaryo: Burhan Felek
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar
Müzik: Sadettin Kaynak
Oynayanlar: Hazım Körmükçü, Necla Sertel, Sait Köknar, Reşit Gürzap, Kani Kıpçak, Sami Ayanoğlu, Yaşar Özsoy, Sait Kaya, Müfit Kiper, Şükriye Atav, Muazzez Arçay, Reşit Baran, Sadettin Kaynak, Müzeyyen Senar Işıl, Zati Sungur, Ferdi Tayfur
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: Bir sünnet düğününde geçen olayların güldürüsü.
Not: Nasrettin Hoca'yı canlandıran Hazım Körmükçü'nün ani bir rahatsızlık geçirmesi nedeni ile çekime ara verildi. Uzun bir süre yarım kalan filmin bazı bölümlerini Ferdi Tayfur çekip tamamladı. 1943 yılında gösterime giren filme Körmükçü'nün iddialarına göre bazı gereksiz sahneler eklenmişti. İzni alınmadan yapılan değişiklik ve eklemelere karşı çıkan sanatçı, İpek Film kurumuna dava açtı.
(Bkz.: Kim Haklı? Hazım mı, Sinemacılar mı?" Hollywood Dünyası, s.1, 30 İlkteşrin (Ekim) 1943)
Eleştiri: İlk fıkralardan bir-ikisi çekildikten sonra görmek üzere beni çağırdılar. Doğrusu beğenmedim. Bu sahneler, kahvede hocaya altın bozdurdukları ve alacaklının gelip para bozdurduğu fıkralardı. Beğenmedim. Çünkü sahne tamimiyle ölü ve hareketsiz olmaktan başka, artistler de konuşacakları şeyleri ezberlemediklerinden hadise ile münasebet almayacak sözler söylüyorlardı. (Bkz. Burhan Felek, Cumhuriyet gaz., 2 İkinciteşrin (Kasım) 1943)
IdEDL6.jpg


Şehvet Kurbanı (1940)
Yönetmen: Muhsin Ertuğrul
Senaryo: Mümtaz Osman (Nazım Hikmet) (Victor Fleming'in "The Way of ali Flesh" adlı filminden-1927)
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar
Müzik: Muhittin Sadak
Oynayanlar: Cahide Sonku, Muhsin Ertuğrul, Suavi Tedü, Necla Sertel, Nevin Akkaya, Gülseren Sadak, Ferdi Tayfur, Sait Köknar, Nuri Işılay, Kadri Ögelman, Emin Beliğ Belli, Hadi Hün, Necdet Mahfi Ayral, Müfit Kiper, Kani Kıpçak, Hakkı Necip Ağrıman, Muhip Arcıman, Yaşar Özsoy, Nemci Oy, Cahit Irgat, Saim Bilge, Kenan Çakak, Reşit Baran, Neşet Berküren, Mehdi Yeşildeniz, Mümtaz Ener, Faik Coşkun
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: Âşık olduğu bar kadını uğruna elindeki avucundaki tüm paraları harcayıp kendini yitiren evli ve iki çocuklu veznedarın dramatik öyküsü.
Gösterim Tarihi: 6 Haziran 1940
Not: Suavi Tedü ile Türk Sinemasında ilk "Jön-Prömiye" tipinin doğuşu.

CgHv82.jpg


Kıvırcık Paşa (1941)
Yönetmen ve Senaryo: Faruk Kenç (Sermet Muhtar Alus'un bir romanından)
Görüntü Yönetmeni: Necati Tözüm
Oynayanlar: Halide Pişkin, Sait Köknar, Vedat Karaokçu, Talat Artamel, Refik Kemal Arduman, Yaşar Nezihi, Feridun Çölgeçen, Seniye Baran, Reşit Baran
Yapım: Ha-Ka Film (Halil Kamil)
Konu: Karısından çok korkan kılıbık bir Osmanlı paşası ile odalığının güldürüsü.
Gösterim Tarihi: 8 Nisan 1941

IdR7F8.jpg


Kıskanç (1942)
Yönetmen: Muhsin Ertuğrul
Senaryo: Mümtaz Osman (Nazım Hikmet)
Görüntü Yönetmeni: Cezmi Ar
Oynayanlar: Muhsin Ertuğrul, Cahide Sonku, İ. Galip Arcan, Suavi Tedü, Fatma (Andaç) Arkan, Sami Ayanoğlu, Necla Sertel, Nevin Akkaya, Behzat Butak, Sait Köknar, Muazzez Arçay, Kani Kıpçak, Hakkı Necip Ağrıman
Yapım: İpek Film (İpekçi Kardeşler)
Konu: İhanet eden karısı yüzünden katil olan bahtsız bir adamla, babasını savunmak için mahkemede tanıklık yapan avukat kızın dramı.

XAl2Xg.jpg


SAYGILAR!..
 
Son düzenleme:
Üst