Bronenosets Potemkin (1925)

agartan

Onursal Üye
28 Haz 2019
1,225
11,296
Bronenosets Potemkin (1925)

Yönetmen: Sergei M. Eisenstein
Senaryo: Nina Agadzhanova, Nikolai Aseyev, Sergei M. Eisenstein
Müzik: Eric Allaman, Yati Durant, Vladimir Heifetz
Ülke: SSCB
Tür: Dram, Tarihi
Vizyon Tarihi: 24 Aralık 1925 (SSCB)
Dil: Rusça
Süre: 71 dk
Çekim Yeri: Alupka, Crimea, Ukraine
İlgi: devrim, isyan, savaş gemisi, denizci, Rusya, propaganda, 1900'ler
Nam-ı Diğer: Battleship Potemkin / Potemkin / The Armored Cruiser Potemkin
IMDb Rating: 8.0
1 Ödül

Sunum: 518 MB, Siyah / Beyaz - Sessiz, orijinal dilde ve Türkçe ara yazısı filme 'yapıştırılmış' durumdadır.
Otomatik olarak Türkçe ara yazılı başlamaz ise, gerekli ayarı video oynatıcınızdan yapınız.




Potemkin:



l-bronenosets-potyomkin-432b361e.jpg



Merdivenlerdeki ünlü Odessa katliamı asla olmadı.

Muhtemelen yönetmen Sergei M. Eisenstein tarafından dramatik etki ve Çarlık rejimini şeytanlaştırmak için yerleştirilmişti.
Eisenstein bu sekansta, Potemkin'deki isyandan yaklaşık beş ay önceki, 22 Ocak 1905 Kanlı Pazar katliamından esinlenmiştir.

Ohranka (Kamu Güvenliğinin ve Düzeninin Korunması Departmanı) tarafından işçilerin arasına ajan olarak yerleştirilen
Papaz Gapon'un kandırıp örgütlediği 80 - 90.000 işçi, çalışma şartlarının iyileştirilmesini içeren dilekçelerini
Saint Petersburg'daki kışlık sarayda bulunan Çar II. Nikolay Romanov'a sunmak için yürüyüşe geçer.
Çarlık Ordusu, Kışlık Saray'ın hemen dışında barışçıl göstericilere topla, tüfekle ateş açar.
Yaklaşık 1000 kişi ölür. Papaz Gapon ise ajan provokatör olduğu anlaşılınca, arkadaşı Rutherbeng tarafından öldürülür.

Bu olay, 1905'teki başarısız Rus Devrimine sebep olur.
1905 devrimi başarısız olmuştur belki; yine de 1917 devriminin kıvılcımlanmasına sebep olmuştur.

1905 devrim sürecinin en önemli özelliklerinden birisi de tabanda asker, işçi ve köylülerin oluşturdukları "Sovyet" organının kurulmuş olmasıdır.
Özellikle Rus-Japon Savaşı sonrasında çok kötü durumda olan Rus donanmasındaki bahriyeliler
bulundukları savaş gemilerinde subaylarına isyan etmiş ve gemileri ele geçirmişlerdir.
Bunlardan en önemlisi olan Potemkin Zırhlısı filminde de görüleceği gibi
Rus askeri yüksek derecede siyasallaşacak ve benzer durumdaki işçi ve yoksul köylülerle eylem birliği yapacaktır.

Moskova’da 1905 yılının Aralık ayında özellikle Bolşeviklerin önderliğinde gerçekleştirilen işçi ayaklanması
özellikle Lenin tarafından sonraki dönemde derinliğine incelenecek ve bu deneyimden dersler çıkartılacaktır.
Başarısız olsa da işçilerin desteğini kazanmış olan bir silahlı ayaklanma girişimi Bolşevikler adına Ekim Devrimine ışık tutacak ve çok önemsenecektir.
Lenin, "1905 provası olmasaydı 1917 Ekim Devrimini asla gerçekleştiremezdik." diyerek bu girişime verdiği önemi belirtecektir.




1200px-Vintage-Potemkin.jpg




Bir kaç ülkenin sansür kurulları, Billy Wilder ve Charles Chaplin'in en sevdiği film olan Potemkin Zırhlısı filminin
komünizmi yayacağını hissederek gösterim yasağı getirdi:
Fransa, 1925'te ilk gösterimden kısa bir süre sonra yasakladı; 1953'te Stalin'in ölümünden sonra yasağı kaldırdı.

Film, 1926'da BBFC (British Board of Film Classification) tarafından işçi sınıfının ayaklanması korkuları nedeniyle
Birleşik Krallık sinema sertifikası için reddedildi ve nihayet bir X sertifikası ile piyasaya sürüldüğü Ocak 1954'e kadar yasaklı kaldı.
Bu filmin yasak süresi, İngiltere'de yasaklanan diğer filmlerden daha uzundur.




battleship-potemkin-blu.jpg




Knez Potemkin-Tavriçeski, 1898'de yapımına başlanıp, 1904 yılında suya indirilen ön-dretnot tipi Rus savaş gemisidir.
* geniş bilgi için: ) *

"Potemkin" dört isim değişikliğine sahipti. Orijinal tam adı "Knyaz Potemkin-Tavricheskiy" idi.
Ayaklanmanın bir sonucu olarak, hükümet 1905'te adını "Panteleymon" olarak değiştirdi.
Nisan 1917'de gemi "Potemkin-Tavricheskiy" (prens anlamına gelen "Knyaz" olmadan) adına geri döndü,
ancak Mayıs 1917'de adı değiştirildi.
İsmi "Borets za svobodu" yani 'Özgürlük Savaşçısı' olan gemi 1919'da hurdaya çıkıp 1922'de parçalandı.

Çekimler sırasında kullanılan gemi, aslında Potemkin'in üstüne gönderilen Çarlık donanması tarafında olan
"Dvenadstat Apostolov" 'On İki Havariler' adlı daha eski bir zırhlıydı.

Genel grev çağrısı yapan Odessa'ya gelen gemide dalgalanan bayrak, kırmızı renkliydi.
Filmin orijinalinde ise Çarların rengi olan beyazdır, ancak bu elle kırmızıya boyanabilmesi için yapılmıştır.
Bu siyah beyaz bir film olduğundan, bayrak kırmızı olsaydı filmde siyah olarak gösterilirdi.
Bayrak, filmin galasından önce yönetmen Sergei M. Eisenstein tarafından (108 kare, tek tek) elle kırmızıya boyandı.




MV5-BNTMy-Mj-Ex-NTE5-M15-BMl5-Ban-Bn-Xk-Ft-ZTgw-ODIy-ODg5-MTE-V1.jpg




Film 1925'te Moskova'da gösterime girdi.
Başrolünde Douglas Fairbanks'in oynadığı "Robin Hood (1922)" ile gişe için yarışıyordu.
Sovyet hükümeti bu filmin açılış haftasında Robin Hood'dan daha fazla kazanacağını umuyordu.
Sonuçta "Robin Hood" kıl payı kazandı.

Potemkin Zırhlısı, Premiere dergisi tarafından şimdiye kadar yapılmış en cüretkar filmleri içeren Ekim 1998 sayısında
Dünyayı Sarsan 100 Filmden biri olarak seçilmiştir.

Sight & Sound'un 2012 eleştirmen anketinde tüm zamanların en iyi 11. filmi seçildi.


Steven Schneider'ın "Ölmeden Önce Görmeniz Gereken 1001 Film" listesinde olan film,
Roger Ebert'in "Harika Filmler" listesinde de yer almaktadır.




odessa-steps.gif

'Odessa Merdivenleri'



Genç Sovyet rejimi hükümetinin propaganda amaçlı olarak Eisenstein'e ısmarladığı Potemkin Zırhlısı,
yönetmenin 'Stachka' (Grev) filmi sonrası, ikinci filmidir.

Kritik bir dönemi, Potemkin Zırhlısının hikayesinden hareketle
'Adamlar ve Kurtçuklar', 'Limanda Drama', 'Ölü Bir Adam Adalet Arıyor', 'Odessa Merdivenleri', 'Süvarilerle Hesaplaşma'
şeklinde, beş bölümden oluşturarak aktarmış.

Tarihin en baskıcı rejimlerinden Rus Çarlığına karşı halkın ayaklanması ve dayanışmasını yalın ama sarsıcı bir dille anlatmakta;
kendisine ait 'Sinema-Yumruk' kuramının ilk örneğini bu film ile vermiştir.

Devrimden sonra, ısmarlama olarak yapılmış bir film olması değerinden bir şeyler alıp götürmez;
zira gerçek, yaşanmışlıklardadır.

Nasıl ki IMDb'nin en iyi 100 ve 250 film listesi var;
bir de 'en önemli filmler' listesi oluşturulsa, ilk sırada göreceğimiz kesin gibidir.


Saygılarımla.


*

 

mutluh

Yeni Üye
26 Ocak 2019
41
140
Yıllar önce sadece sinemateklerde izlenebilen bir sinema klasiği.
VHS kaset şeklinde arşivimdeydi. Sayenizde digital kaydına da sahip oldum. Özgün açıklamalar ise değer biçilmez düzeyde. Sonsuz teşekkürler. İyi ki varsınız...
 

direnc11

Yönetici
11 May 2009
10,078
36,679
İstanbul
.....

Merdivenlerdeki ünlü Odessa katliamı asla olmadı.

.....



Ama ben yine de bu merdivenlerden birkaç kez inip çıktım... :)

Bir iş münasebetiyle Odessa'yı ziyaret etme şansım olmuştu. E, oraya kadar gelmişken bu merdivenlerden yürümemek olmazdı tabi. Yanımdaki arkadaşım isyan etmeseydi birkaç kez daha tekrarlardım bu ritüeli herhalde. :)

Bu da yıllar öncesinden bir fotoğraf. Nazım'a ziyarete gelmişken Eisenstein (ve diğerleri) elbette pas geçilemezdi:

file


Bu kıymetli paylaşım için sonsuz teşekkürler, sevgili agartan. Bu vesileyle bir kez daha izleyelim.
 
Üst