Kaderin Cilvesi veya Sıhhatler Olsun (1976)

scanfan

Yönetici
25 Eyl 2013
7,211
75,326

Kaderin Cilvesi veya Sıhhatler Olsun (1976)
Bu Sovyet Romantik Komedi Filminde "Kentlerin Betonlaşması
ve Tektipleşmesi" Sorununa İnce Bir Gönderme Yapılmış


Kaderin_Cilvesi_1976.jpg



Bir Sovyet aşk-komedi filmi üstü kapalı bir biçimde de olsa "kentlerin betonlaşması ve tektipleşmesi" sorununa gönderme yapmış. 1976 yapımı filmin adı "Kaderin Cilvesi veya Sıhhatler Olsun". Birçok ülkenin öyle veya böyle bu sorunla karşılaştığını biliyoruz. SSCB oldukça kapalı bir toplum olduğu için eskiden pek haberimiz olmuyordu ama demek ki onlar da bir zamanlar böyle bir sorundan muzdarip olmuşlar. Günümüzde betonlaşma, yeşilin giderek kentlerden silinmesi, yozlaşan ve tektipleşen mimari anlayışı ve bunlara ayrılan kaynakların bir nevi toprağa gömülmüş olması (kaynak israfı), insanların gerçek üretimden uzaklaşmaları vs birçok ülkenin, özellikle de gelişmekte olan ülkelerin önemli sorunu. Meğer bir süper devlet olarak SSCB de bir dönem bu sorunu yaşamış.

3 saatten daha uzun süren bu film çevrildiğinde ülkenin başında "Leonid Brejnev" bulunuyordu. Ekonomik kalkınma, refah ve istikrar dönemi olarak anılan 18 yıllık döneminde Brejnev, dışarıda Batı'yla yumuşama politikası (detant) güderken içeride de artan nüfusun ihtiyaçlarını karşılamakta zorlanıyordu. İşte bu dönemde hızla çok katlı halk tipi konutlar yapılmayı başlandı. Her Sovyet kentinde birbirinin benzeri apartmanlar yükseliyordu, öyle ki başka başka kentlerde olmasına rağmen bunların plânları, bina adları, mahalle isimleri bile aynıymış. Mobilyalar ve diğer donanımları da aynı üretim yerlerinden tedarik edildiği için hepsi birbirine çok benziyormuş.

Film de zaten bu tema üzerine kurulu. Moskova'da annesi ile oturan filmin kahramanı bekar doktor Jenya (Andrei Myagkov) evlilik arifesindedir ve yılbaşını kız arkadaşı Galya ile başbaşa geçirmeyi planlamaktadır. Ancak Jenya her yılbaşında yaptığı gibi arkadaşlarıyla hamama gider ve orada bolca alkol alırlar ve dört arkadaş da sarhoş olur. Oradan da bir arkadaşlarını Leningrad'a yolcu etmek üzere havaalanına gelirler. Uçak saatini beklerken de içmeye devam ederler, Leningrad'a gidecek olan arkadaşları ile Dr. Jenya körkütük sarhoş olmuştur ve ikisi de uyumaya başlarlar. Tahmin edileceği gibi yanlışlıkla Leningrad uçağına Jenya'yı bindirirler. İndiği yeri Moskova zanneden Jenya taksiciye kendi evinin adresini verir. Bekleneceği gibi Leningrad'da da aynı adlı bir cadde ve mahalle, aynı numarayı taşıyan ve kendisininkinin tıpkısı bir bina mevcuttur. Tesadüfen kendi anahtarı da evi sandığı dairenin kapısını açar ve ilk bulduğu yatakta uykusuna devam eder. Evin sahibi kadın (Nadya - Barbara Brylska) eve döndüğünde onu uyandırır, durumun anlaşılması biraz zaman alır. Kadın da bekardır ve o da yılbaşını erkek arkadaşıyla geçirmeyi planlamaktadır. Aşk filmlerinin sonunu tahmin etmek zor değil (Yeşilçam filmlerinden biliyoruz!). Ama yine de spoiler olmasın, burada keseyim.

Bu klasik film de sıklıkla televizyonlarda gösterilen "yılbaşı filmleri"nden biriymiş (hem TV filmi hem de sinema filmi versiyonları var). Tıpkı Batı'da Frank Capra'nın 1946 tarihli "Şahane Hayat" filmi gibi her yılbaşı TV'lerde gösterilip dururmuş, sinemalarda da çok iş yapmış. Ben yıllar önce netten bulup seyretmiştim. Ne yazık ki Türkçe dublajlı bir kopyası yok. Youtube'da iki bölüm halinde Rusça kopyaları var, ama onların da altyazıları İngilizce vs. Üstelik filmin yapımcısı "Mosfilm" kendi filmlerinin sadece Youtube üzerinden seyredilmesini istiyor, yani buraya koyuğum bağlantılardan izlenemiyor. Ekrana tıklarsanız Youtube'daki Mosfilm kanalına yönlendirileceksiniz. Mamafih filmi Youtube'dan (veya Torrentten filan) indirebilirseniz mevcut. Doğrudan Türkçe dublajlı bir kopyasını sunmayı isterdim, ama ben asıl filmin evrensel gizli temasına dikkat çekmek istedim, bir de bu temayla ilgili olarak filmin başındaki çizgi filmi sunmak istedim. Bu uzun intro (5 dakika) ayrı olarak da yüklenmiş, ama onu da Youtube üzerinden seyretmek gerekiyor. "Kaçış filmleri"nin yönetmeni olarak adlandırılan Eldar Ryazanov'un yönettiği filmin İngilizce adını da vereyim: "The Irony of Fate, or Enjoy Your Bath!". Kısacası belki çoğunuz seyretmeyeceksiniz, ama şansımı bir deneyeyim dedim!


Kaderin Cilvesi filminin animasyonlu başlangıcı (5 dak.)

Kaderin Cilvesi (1976) 1. Kısım (Rusça)
Kaderin Cilvesi (1976) 2. Kısım (Rusça)

Sovyetler Birliğinde Şehir Planlamasıyla ilgili bir belgesel. Bu filme de atıfta bulunulmuş. İngilizce ama Türkçe altyazısı var.
www.youtube.com/watch?v=JGVBv7svKLo

 
Son düzenleme:
Üst