Turhan SELÇUK, (1922- )
1922 yılında Muğla'da doğan Turhan Selçuk, Adana Erkek Lisesi'nden mezun olduktan sonra Dişçilik Fakültesi ikinci sınıftan ayrılmıştır. 1943 yılından itibaren Akbaba dergisinin devamlı çizerleri arasında katılmıştır. Daha sonraki yıllarda Aydede, Akis, Tasvir, Yön gibi dergilerde ve Yeni İstanbul, Milliyet, Akşam, Cumhuriyet gibi günlük gazetelerde çizimleri yayınlanmıştır.
Turhan Selçuk, karikatürist olmasının ötesinde yarattığı Komiser Osman ve bilhassa Abdülcanbaz başlıklı çizgiroman karakterleriyle Türk çizgiroman tarihine damgasını vurmuştur. 1952 yılında kardeşi İlhan Selçuk ile birlikte çıkardığı 41,5 ve 1956'da yayınlamaya başladıkları Dolmuş adlı mizah dergileriyle bir dönem yayıncılığı da denemiş olan Selçuk, sonraki yıllarda da bazı karikatürist arkadaşlarıyla birlikte Karikatür ve Taş-Karikatür mizah dergilerinin yayımında çalışmıştır. 1955'de Milliyet için çizdiği Afrodit adlı bantın ardından, ilk macerası 1957 yılında Milliyet Gazetesi sayfasında yayınlanan Abdülcanbaz'ı yaratmıştır. Hasımlarını meşhur Osmanlı tokadıyla dize getiren karakterden bir süre önce, Akbaba dergisinde birkaç macerasını çizdiği Komiser Osman karakteriyle sonradan klasikleşecek olan kendine has çizgi stilinin ilk örneklerini vermiştir. Daha sonraki yıllar boyunca da bu çizim tarzını giderek estetize etmiştir.
Selçuk'un Dolmuş mizah dergisi için çizdiği Müfettiş sayfalarından biri.
1957 yılında başlayan Abdülcanbaz çizgiromanı giderek efsaneleşmiş ve onun transfer olduğu her gazetenin değişmez çizgi kahramanı haline gelmiştir. İki farklı zaman diliminde tiyatroya da aktarılan Abdülcanbaz, fantastik ve bilimkurgu öğelerinin yanı sıra diğer türlerde de maceralar yaşamıştır. Ünlü yazar Yaşar Kemal de (Gül-Diken, Güz '94, sayı: 5) onun için kaleme aldığı bir yazısında, "...Ona önce bir çizgi ustasıdır, diyebiliriz. Bütün büyük ustalar çizgide olsun, renkte, dilde, sinemada olsun, öbür sanat dallarında olsun ortaya büyük kişilik koyanlardır... Turhan Selçuk da büyük kişiliklerden birisidir. Yalnız kimi Turhan Selçukları, öteki Turhan Selçuklardan ayırabilirsiniz. Kimi Turhan Selçuk çizgilerindeki şiirsellikler ağır basar. Her yapıt bir yumuşaklık, bir sevecenlik, erişilmez bir insan sıcaklığı taşır. Kimi yapıtında Turhan Selçuk bıyık altından belli belirsiz güler. Siz de ona katılırsınız. İşte büyük sanat budur. Büyük sanat, ister istemez seni içine alıp kendisiyle birlikte gülümseten ve hem de yüreğinin köküne işleyendir," diyerek Selçuk'un sanat ve çizgi anlayışını belirginleştirmiştir. Selçuk, ayrıca 1956 yılından itibaren Dolmuş mizah dergisinde yayınlanan ve Bülent Oran'ın kaleme aldığı senaryo için Müfettiş adlı bir çizgiroman karakteri daha yaratmış, ancak bu tipleme aynı yıl çizmeye başladığı Abdülcanbaz kadar fazla uzun ömürlü olmamıştır.
Haslet Soyöz'ün karakaleminden Turhan Selçuk yorumu.
Sayısız ulusal ve uluslararası karikatür ödülü kazanan çizerin çok sayıda yabancı dergi ve gazetede de çizimleri yayınlanmıştır. Karikatür ve çizgiroman sanatının duayenlerinden biri olan Selçuk, ilgili konudaki yarışmalarda jüri üyelikleri yapmış olmakla birlikte pek çok kez de çizdiği karikatürlerden dolayı yargılanmıştır. Kariyerindeki çalışmalarından bazılarını ilki 1954 yılında yayınlanan Turhan Selçuk'un Karikatür Albümü olmak üzere onlarca kitapta yeniden okurlarıyla buluşmuştur.
1922 yılında Muğla'da doğan Turhan Selçuk, Adana Erkek Lisesi'nden mezun olduktan sonra Dişçilik Fakültesi ikinci sınıftan ayrılmıştır. 1943 yılından itibaren Akbaba dergisinin devamlı çizerleri arasında katılmıştır. Daha sonraki yıllarda Aydede, Akis, Tasvir, Yön gibi dergilerde ve Yeni İstanbul, Milliyet, Akşam, Cumhuriyet gibi günlük gazetelerde çizimleri yayınlanmıştır.
Turhan Selçuk, karikatürist olmasının ötesinde yarattığı Komiser Osman ve bilhassa Abdülcanbaz başlıklı çizgiroman karakterleriyle Türk çizgiroman tarihine damgasını vurmuştur. 1952 yılında kardeşi İlhan Selçuk ile birlikte çıkardığı 41,5 ve 1956'da yayınlamaya başladıkları Dolmuş adlı mizah dergileriyle bir dönem yayıncılığı da denemiş olan Selçuk, sonraki yıllarda da bazı karikatürist arkadaşlarıyla birlikte Karikatür ve Taş-Karikatür mizah dergilerinin yayımında çalışmıştır. 1955'de Milliyet için çizdiği Afrodit adlı bantın ardından, ilk macerası 1957 yılında Milliyet Gazetesi sayfasında yayınlanan Abdülcanbaz'ı yaratmıştır. Hasımlarını meşhur Osmanlı tokadıyla dize getiren karakterden bir süre önce, Akbaba dergisinde birkaç macerasını çizdiği Komiser Osman karakteriyle sonradan klasikleşecek olan kendine has çizgi stilinin ilk örneklerini vermiştir. Daha sonraki yıllar boyunca da bu çizim tarzını giderek estetize etmiştir.
Selçuk'un Dolmuş mizah dergisi için çizdiği Müfettiş sayfalarından biri.
1957 yılında başlayan Abdülcanbaz çizgiromanı giderek efsaneleşmiş ve onun transfer olduğu her gazetenin değişmez çizgi kahramanı haline gelmiştir. İki farklı zaman diliminde tiyatroya da aktarılan Abdülcanbaz, fantastik ve bilimkurgu öğelerinin yanı sıra diğer türlerde de maceralar yaşamıştır. Ünlü yazar Yaşar Kemal de (Gül-Diken, Güz '94, sayı: 5) onun için kaleme aldığı bir yazısında, "...Ona önce bir çizgi ustasıdır, diyebiliriz. Bütün büyük ustalar çizgide olsun, renkte, dilde, sinemada olsun, öbür sanat dallarında olsun ortaya büyük kişilik koyanlardır... Turhan Selçuk da büyük kişiliklerden birisidir. Yalnız kimi Turhan Selçukları, öteki Turhan Selçuklardan ayırabilirsiniz. Kimi Turhan Selçuk çizgilerindeki şiirsellikler ağır basar. Her yapıt bir yumuşaklık, bir sevecenlik, erişilmez bir insan sıcaklığı taşır. Kimi yapıtında Turhan Selçuk bıyık altından belli belirsiz güler. Siz de ona katılırsınız. İşte büyük sanat budur. Büyük sanat, ister istemez seni içine alıp kendisiyle birlikte gülümseten ve hem de yüreğinin köküne işleyendir," diyerek Selçuk'un sanat ve çizgi anlayışını belirginleştirmiştir. Selçuk, ayrıca 1956 yılından itibaren Dolmuş mizah dergisinde yayınlanan ve Bülent Oran'ın kaleme aldığı senaryo için Müfettiş adlı bir çizgiroman karakteri daha yaratmış, ancak bu tipleme aynı yıl çizmeye başladığı Abdülcanbaz kadar fazla uzun ömürlü olmamıştır.
Haslet Soyöz'ün karakaleminden Turhan Selçuk yorumu.
Sayısız ulusal ve uluslararası karikatür ödülü kazanan çizerin çok sayıda yabancı dergi ve gazetede de çizimleri yayınlanmıştır. Karikatür ve çizgiroman sanatının duayenlerinden biri olan Selçuk, ilgili konudaki yarışmalarda jüri üyelikleri yapmış olmakla birlikte pek çok kez de çizdiği karikatürlerden dolayı yargılanmıştır. Kariyerindeki çalışmalarından bazılarını ilki 1954 yılında yayınlanan Turhan Selçuk'un Karikatür Albümü olmak üzere onlarca kitapta yeniden okurlarıyla buluşmuştur.
