Frengi Posterleri (1940'lar)

scanfan

Yönetici
25 Eyl 2013
7,211
75,231

Frengi Posterleri (1940'lar)

Burada 1940'lı yıllardan kalma, ABD'de basılmış 20 adet "Frengi Posteri" yer alıyor. Frengi posteri derken, halk sağlığı açısından toplumu uyaran, hastalık hakkında farkındalık yaratan posterleri kastediyorum. Cinsel yolla bulaşan hastalıkların başında gelen Frengiden (syphilis) son yıllarda medyada çok sık bahsedilmese de halâ tehlikeli olan bu hastalık çok eski tarihlerden beri bilinmektedir. Cinsel yolla bulaştığı için kalabalıkların yer değiştirmesi ile (savaşlar, işgaller, göçler vs) dünyanın her yerine yayılmıştır. "Frenginin yaygınlaşması bir uygarlaşma belirtisidir" diye bir laf edilmiş 19. yüzyılda yapılan bir tıp kongresinde. Tarihte salgınlara ve yaygın ölümlere sebep olan bu hastalık iskelet ve deri üzerinde (özellikle burun düşmesi) kendine has izler oluşturduğu için antropolojik araştırmalarda, ressamların tablolarında bu hastalığın tarihteki izlerini sürmek mümkün olabilmektedir. Bir teoriye göre bu hastalığın kökeni Yeni Dünya olup Kristof Kolomb ve adamları tarafından Avrupa'ya taşınmıştı (buna karşılık Avrupa'dan da Yeni Dünya'ya onbeş kadar bulaşıcı hastalığı taşıdılar. "Kolomb Takası" adı verilen bu değiş dokuşta yüzlerce meyve, sebze, hayvan ve hastalık iki dünya arasında taşındı. Bunlar yeni ortamlarında ilk defa bulunacaklardı). Schubert, Schopenhauer, Manet ve Karen Blixen (Bugünkü "Günler Yürüyor"da ondan bahsetmiştim) bu hastalığı çeken ünlülerden bazılarıydı. Frengi Osmanlı'ya iki dalga halinde geldi. İlki ve daha az zarar vereni İspanya'dan kovulan Safarad Yahudileri'yle 16. yy'da, ikinci ve ağır zarar vereni ise Kırım Harbi sonunda, 1854'te.

Frenginin önceki tedavileri başarısızdı. 1910'da Salvarsan adlı ilaçla biraz başarı sağlandı, ama asıl başarı 1943'te Penisilin'in kullanıma girmesiyle elde edildi. Bu nedenle 1940'larda halk arasında daha çok bahsedilen bir hastalıktı. Bu posterlerin 1940'lı yıllara ait olması bir tesadüf değil. Posterleri buraya almamın nedeni aslında grafik kalitelerinin yüksek olması. Çizim ve grafik tasarımla ilgilenen ÇD dostlarının azımsanmayacak sayıda olduğunu biliyorum. Belki onlara naçizane bir ilham kaynağı oluşturmak amacıyla yirmi adet posteri buraya aldım.

Saygılarımla.


1940_lardan_20_Frengi_Posteri_ABD_001.jpg

"Frengi, 194.. Her yıl bir milyon yeni kurban"
"Yaratılışın kendisi kadar eski. Frenginin şimdi tedavisi var. Doktorunuza başvurun."
"New York Ceza ve islahevi müdürlüğünün afişinde "başkalarına cinsel yolla bulaştırabilirsiniz, tedavinizi en az 6 ay 1 sene bırakmayın" diyor."

1940_lardan_20_Frengi_Posteri_ABD_002.jpg

"Frengiyle kumar oynamayın. Sağlık yetkililerine başvurun."
"Frengi ve Bel Soğukluğunu kapmak çok kolay."
"Frengi. Muayene sonuçları gizli kalacaktır"

1940_lardan_20_Frengi_Posteri_ABD_003.jpg

"Gerçeklerle yüzleşin ve Frenginin kontrol altına alınmasına yardım edin. Bildirilen vak'a sayısı 19 yaşın altı 100.000, 11-15 arası 13.000".
"Frengi. Göstermelik utanç ve korku geleceğinizi mahvedebilir. Kan testi yaptırın"
"Frengi ve Bel Soğukluğu ile Savaşın. Bulaşmadan kaçının. Günübirlik ilişkilerden ve hayat kadınlarından uzak durun. Bulaşma olmuşsa önleyici tedavi alın, enfekte olmuşsanız sağlık subayına görünün."

1940_lardan_20_Frengi_Posteri_ABD_004.jpg

"Frengiyi tespit edin. Çalışanların kan testi yaptırmalarına yardımcı olun"
New York Ceza ve islahevi müdürlüğünün başka bir afişi: Risklerin farkında olun diyor ve hastalığın edinilmiş olduğun, ayrıca daha çok gençlerde görüldüğü belirtilmiş
"Frengi sanayiye bir tehdit. Maaşınızı kaybetmeyin."

1940_lardan_20_Frengi_Posteri_ABD_005.jpg

"Evlilikte Frengiyi önleyin. New York Eyaleti Sağlık Müdürlüğü"
New York Ceza ve islahevi müdürlüğünün başka bir afişi: "Utanç ölümcül olabilir" diyor ve uzman hekime başvurun diyor.
"Frengi...On kişiden altısı iyileşti. Çünkü onlar çok fazla beklemediler"

1940_lardan_20_Frengi_Posteri_ABD_006.jpg

"Frengi ve Balsoğukluğunun kökünü kazıyın. Kan testinizi yaptırıp muayenenenizi oldunuz mu?"
"Frengi ve Balsoğukluğunun kökünü kazıyın...." Ödeyemeyenler için testlerin ücretsiz yapılacağı yerler belirtilmiş ve bilgilerin gizli kalacağı, işlerinin etkilenmeyeceği garanti edilmiş.
"Düşman Frengi. Ona karşı yürütülrn kampanyanın elemanları olmak için gönüllü yazılın."

1940_lardan_20_Frengi_Posteri_ABD_007.jpg

"Onların sağlığı size bağlı. Frengiyi yok edin. Yerel sağlık yetkilileriyle işbirliği yapın"
"En büyük sakat bırakıcı, Frengi"
 
Son düzenleme:

hggurak

Onursal Üye
Çeviri & Balonlama
8 May 2015
1,132
8,143
İstanbul
Posterler şahane ama ön bilgilendirme yazısı çok çok daha şahane...
Yine eksik bildiğim bir-iki şeyi daha dağarcığıma kattım...
Sayende scanfan dost... Sağol...

Not:
Posterlerde görülen, söyleyeceği şeyi net ve yalın söyleyen o dönem grafik tarzını çok seviyorum.
Paylaştığınız posterler de bu tarzı çok iyi yansıtan yetkin örnekler...
Hastalık kötü ama grafikler çok iyi...

Not 2: Özellikle son iki poster bana rahmetli üstat İhap Hulusi'nin grafiklerini anımsattı.


.
.
 
Son düzenleme:
Üst