(d. 30 Aralık 1842, İstanbul - ö. 24 Şubat 1910 İstanbul)
Osman Hamdi, Batılı anlayışla figürlü resmin ilk temsilcisi, müzeci, arkeolog ve Sanayi Nefise Mektebi’nin kurucusu bir Osmanlı aydınıdır. 21. Yüzyılın son döneminde, sanat ve kültür alanında yenileşme ve Batılılaşma akımının öncüsüdür.
Osman Hamdi büyükelçi, devlet adamı İbrahim Ethem Paşa’nın oğludur. Babası, onu hukuk eğitimi görmesi için Paris’e gönderdi. Resme duyduğu ilgi Osman Hamdi’yi Paris Güzel Sanatlar Akademisi’ne, Jean Leon Gerome ve Gustane Boulanger atölyelerine yöneltti.
Hayatı boyunca pek çok sorumluluk üstlenmesine rağmen resmi hiç bırakmadı ve Türk resminde öncü rol oynadı. 1846’da yurda döndüğü zaman, Paris’te Batının değerlerini, kültürünü, özümsemişti. Bağdat’ta Vilayeti Umuru Ecnebiye Müdürlüğü, 1835’de Teşrifatı Hariciye Müdür Yardımcılığı, 1873’te Viyana Dünya Fuarı’nda sergi komiserliği gibi birçok görevde bulunduktan sonra, 1881’de Müzei Hümayun Müdürlüğü’ne atandı. Bu görevi, onun Türk kültürüne katkılarının da başlangıcıdır. Onun, taşınabilir nitelikteki sanat Osmanlı eserlerine müzeye toplama çabası, Türk müzeciliğinde yeni bir dönemin başlamasına yol açtı. Önceleri, yabancı arkeologların yönettiği Türk müzeciliği ilk defa bir Türk’e emanet ediliyordu.
Osman Hamdi, daha sonra, kazı çalışmalarına başladı ve çoğunu bizzat yönetti. Önce Çinili Köşk’te, ardından Arkeoloji Müzesi’nde kazılardan elde edilen eserlerin sergilenmesini sağladı.
Onun, insan figürünün Türk resmine girmesindeki katkısı büyüktür. Resimde oryantalizm anlayışının uygulayıcısıdır. Fotoğraftan yararlanarak gerçekleştirdiği portrelerinde insanın bireysel özelliklerine önem vermesi, kendisinden önceki ressamların belirsiz zayıf, ürkek insan figürlerinin yanında adeta anıtsal boyuttadır. Kaplumbağa Terbiyecisi, Yeşil Cami’de Kuran Okuma, Mimozalı Kadın, Şehzade Türbesi’nde Derviş gibi esleri Türk resminin özgün örneklerindendir.
Osman Hamdi’nin öncülüğünde kurulan Sanayi Nefise Mektebi, Türk resminde modern anlayışın oluşmasına sağlamış, figürlü resmin temel bilgileri Batı akademilerde öğretildiği gibi Türk resim sanatına girebilmiştir.
kahve ocağı,1879
Tuval / Yağlıboya
50 x 38 cm.
Kuran Okuyan Kız, 1880
Tuval / Yağlıboya
Kaplumbağa Terbiyecisi, 1906 (Bu resmi çok beğenirim.)
Tuval / Yağlıboya
223 x 117 cm.
Sultanahmed Camii Girişinde Kadınlar
Tuval / Yağlıboya
Silah Taciri II, 1908 (Detay)