ŞARLO ÇİZGİROMANLARI
Birçok ressam tarafından çizilen Charlie Chaplin Comics Capers başlıklı kısa öykülerden oluşan çizgiroman bantları, yayıncı James Keeley tarafından henüz yeni satın alınan Chicago Record-Herald ve Inter-Ocean (daha sonra Chicago Herald adını almıştır) gazetesinde 1915 yılında yayınlanmaya başlamıştır. Bu günlük ve renkli bir Pazar sayfasından oluşan örnekler beyazperdenin müthiş komik karakteri Charlie Chaplin üzerine kuruludur. Bu bantlar çok ilgi çekerek sadece altı (6) ay içerisinde tüm ülke çapında yaygınlaşmaya başlamıştır.
O senelerde bir çizgiromanın -henüz dergileri olmadığı için- gazetelerde yayınlanabilmesi ancak 'syndicate' adı altında faaliyet gösteren dağıtım ve telif ajansları sayesinde ve onların izni altında yapılmaktadır. Charlie Chaplin Comics Capers başlıklı bantlar da bu doğrultuda 'syndication/dağıtım hakkı' elde etmiştir. Yayıncı şirket olan James Keeley Co. sayesinde Keeley'in sahip olduğu Herald Gazetesi, talep karşısında daha sonradan çok ünlü olan Frank Willard ve Billy De Beck gibi genç, yetenekli çizerleri seriye dahil etmiştir. Keeley, aslında İngiltere'deki sinema aktörleri üzerine kurulu çizgiroman bantlarının popülaritesini keşfetmiştir. Bu ülkede dönemin zirvedeki çizeri olan George William Wakefield ise, çizim stilinde film starlarının karakteristik özelliklerini ve anatomilerini tutturmakta büyük başarı göstermiştir. Bunlar arasında; Baby Marie Osborne, Mack Swain ve Ben Turpin'i Film Fun (1920) için, Ford Sterling ve Fatty Arbuckle'ı Cinema Comic (1920) için, Jackie Coogan'ı Sport Fun (1921) ve aynı derginin çok az sayıda çıkmış olan ilavesi (1922) için, Larry Seman (1923), Wesley Barry (1924), Grock (1929), Walter Forde (1930), Laurel and Hardy (1930'ların ortasında bitene kadar onun en iyi serileri olmuştur. Ayrıca Joe E. Brown (1933), Weeler and Woolsey (1934), Max Miller (1938), George Formby (1938) ve Lupino Lane (1939) da diğer başarılı örnekler arasında yer almaktadır. Bu sayede çoğu komedyen olan sayısız sinema ünlüsü çizgiroman adaptasyonu maceralarda sıklıkla görünmeye başlamıştır.
O yıllarda İngiltere Charlie Chaplin, Fatty Arbuckle ve diğer meşhur sinema oyuncularının çizgiromanlarının çizildiği ve ilk ortaya çıktığı yerdir. İngiltere'de yayınlanan Film Fun, Keeley'e ilk esin kaynağı olmuştur. Hazırlayacağı bantlar için önce Essenay Films ile telif anlaşması imzalamış, çizim ve öykülere Herald'ın sayısı dahi bilinmeyen personel çizerleri tarafından katkı yapılmıştır. Bu çizerlerden bazıları yaptıkları işlere sadece 'Bud' veya 'Aurie' diye imza atmıştır. Üstelik bu çizimlerin kalitesi korkunçla zayıf arasında değişmektedir. Abone olan gazeteler bunu fark ettiklerinde bantı bırakmış, bu nedenle belli bir gazetedeki devamlılığı bir yıldan fazla hiç sür(e)memiştir.
Kardeş Yayınları tarafından yayınlanan bir Şarlo dergisi.
Yine de 1916'da bant çizimine yeni katılan Elzie Chrisler Segar (daha sonra Popeye/Temel Reis'i yaratacak olan) gibi kişilere Chaplin epiği büyük bir çıkış yapma açısından müthiş bir şanstır. R.F. Outcoult bunu fark ettiğinde Keeley'i bu hevesli genç adama seride bir şans vermesi için ikna etmiştir. Bu iş fazla para getirmiyordu aslında ve getirdiği kadarı Keeley'in 1917'de günlük bantları bıraktığında iyice azalmıştır. Ancak genç Segar çok heveslidir ve ilk Chaplin sayfasının yayınlandığı 12 Mart 1916'da gerek esprileri gerek çizgileri çok rağbet görmüştür. Bu ilgiden cesaret bulan genç Segar, çizgi karakteri Chaplin'e bir çizgi arkadaş eklemiştir: Luke the Gook. Bu tipleme ile sonradan bizzat Segar'ın kendisi tarafından Thimbh Theatre adlı çizgiroman serisine konu olmuş ve dalgası bile geçilmiştir. Ama genelde Chaplin Capers o zamanki kısa metrajlı filmlerin öykü içeriğini izlemiştir. Segar filmlerden tek kesin çıkışını Chaplin'i 1917 yılında Avrupa'da devam eden savaşın içine soktuğunda yapmıştır. Bu sırada Luke the Gook'u daha önce bırakmış olduğundan dolayı Chaplin'in yanına Brutis isimli yeni bir çizgi arkadaş eklemiştir. Bu arada Charlie Chaplin 1916 Şubat ayında Essenay'ı bırakıp Mutual Company'ye imza atınca Keeley'in Essanay'la olan anlaşması da Chaplin'in o zamanki menajeri olan kardeşi Sydney Chaplin tarafından devam ettirilmiştir. Ve Chaplin 1917'de First National Circuit'la film yapımı için kontrat imzaladığında bu anlaşma çizgiromanlar için yine devam ettirilmiş, fakat her nasılsa, ya o ya da kardeşi bantları sona erdirme ihtiyacı duymuştur, ki bant 16 Eylül 1917 Pazar günü çıkan Herald sayısından sonra bitivermiştir.
Asım Şakrak'ın 1966'da yayınladığı Şarlo dergisi.
Segar ise bir yıl daha Keeley ile birlikte çalışmış, ancak Chaplin Capers bantının bitimiyle Amerikan sinema starlarının geniş kullanımıyla ilgili hiçbir proje de kalmamıştır. Tabii ki, mizahi Charlie Chaplin bantlarının ilk başladığı yer olan İngiltere'de bu tür, uzun yıllar boyunca olanca hızıyla sinema yıldızlarının maceralarını beyaz sayfalarına konuk etmeye devam etmiştir.
Şarlo çizgiromanları ülkemizde ilk kez Afacan dergisinde 1934 yılından itibaren alt yazılarla bolca desteklenerek boy göstermeye başlamış, 1966 ile 1970'de Asım Şakrak'ın sahibi olduğu Kardeş Yayınları'nın kısa ömürlü Şarlo adlı dergilerinde de yer alarak sahneden çekilmişlerdir.
Birçok ressam tarafından çizilen Charlie Chaplin Comics Capers başlıklı kısa öykülerden oluşan çizgiroman bantları, yayıncı James Keeley tarafından henüz yeni satın alınan Chicago Record-Herald ve Inter-Ocean (daha sonra Chicago Herald adını almıştır) gazetesinde 1915 yılında yayınlanmaya başlamıştır. Bu günlük ve renkli bir Pazar sayfasından oluşan örnekler beyazperdenin müthiş komik karakteri Charlie Chaplin üzerine kuruludur. Bu bantlar çok ilgi çekerek sadece altı (6) ay içerisinde tüm ülke çapında yaygınlaşmaya başlamıştır.
O senelerde bir çizgiromanın -henüz dergileri olmadığı için- gazetelerde yayınlanabilmesi ancak 'syndicate' adı altında faaliyet gösteren dağıtım ve telif ajansları sayesinde ve onların izni altında yapılmaktadır. Charlie Chaplin Comics Capers başlıklı bantlar da bu doğrultuda 'syndication/dağıtım hakkı' elde etmiştir. Yayıncı şirket olan James Keeley Co. sayesinde Keeley'in sahip olduğu Herald Gazetesi, talep karşısında daha sonradan çok ünlü olan Frank Willard ve Billy De Beck gibi genç, yetenekli çizerleri seriye dahil etmiştir. Keeley, aslında İngiltere'deki sinema aktörleri üzerine kurulu çizgiroman bantlarının popülaritesini keşfetmiştir. Bu ülkede dönemin zirvedeki çizeri olan George William Wakefield ise, çizim stilinde film starlarının karakteristik özelliklerini ve anatomilerini tutturmakta büyük başarı göstermiştir. Bunlar arasında; Baby Marie Osborne, Mack Swain ve Ben Turpin'i Film Fun (1920) için, Ford Sterling ve Fatty Arbuckle'ı Cinema Comic (1920) için, Jackie Coogan'ı Sport Fun (1921) ve aynı derginin çok az sayıda çıkmış olan ilavesi (1922) için, Larry Seman (1923), Wesley Barry (1924), Grock (1929), Walter Forde (1930), Laurel and Hardy (1930'ların ortasında bitene kadar onun en iyi serileri olmuştur. Ayrıca Joe E. Brown (1933), Weeler and Woolsey (1934), Max Miller (1938), George Formby (1938) ve Lupino Lane (1939) da diğer başarılı örnekler arasında yer almaktadır. Bu sayede çoğu komedyen olan sayısız sinema ünlüsü çizgiroman adaptasyonu maceralarda sıklıkla görünmeye başlamıştır.
O yıllarda İngiltere Charlie Chaplin, Fatty Arbuckle ve diğer meşhur sinema oyuncularının çizgiromanlarının çizildiği ve ilk ortaya çıktığı yerdir. İngiltere'de yayınlanan Film Fun, Keeley'e ilk esin kaynağı olmuştur. Hazırlayacağı bantlar için önce Essenay Films ile telif anlaşması imzalamış, çizim ve öykülere Herald'ın sayısı dahi bilinmeyen personel çizerleri tarafından katkı yapılmıştır. Bu çizerlerden bazıları yaptıkları işlere sadece 'Bud' veya 'Aurie' diye imza atmıştır. Üstelik bu çizimlerin kalitesi korkunçla zayıf arasında değişmektedir. Abone olan gazeteler bunu fark ettiklerinde bantı bırakmış, bu nedenle belli bir gazetedeki devamlılığı bir yıldan fazla hiç sür(e)memiştir.
Kardeş Yayınları tarafından yayınlanan bir Şarlo dergisi.
Yine de 1916'da bant çizimine yeni katılan Elzie Chrisler Segar (daha sonra Popeye/Temel Reis'i yaratacak olan) gibi kişilere Chaplin epiği büyük bir çıkış yapma açısından müthiş bir şanstır. R.F. Outcoult bunu fark ettiğinde Keeley'i bu hevesli genç adama seride bir şans vermesi için ikna etmiştir. Bu iş fazla para getirmiyordu aslında ve getirdiği kadarı Keeley'in 1917'de günlük bantları bıraktığında iyice azalmıştır. Ancak genç Segar çok heveslidir ve ilk Chaplin sayfasının yayınlandığı 12 Mart 1916'da gerek esprileri gerek çizgileri çok rağbet görmüştür. Bu ilgiden cesaret bulan genç Segar, çizgi karakteri Chaplin'e bir çizgi arkadaş eklemiştir: Luke the Gook. Bu tipleme ile sonradan bizzat Segar'ın kendisi tarafından Thimbh Theatre adlı çizgiroman serisine konu olmuş ve dalgası bile geçilmiştir. Ama genelde Chaplin Capers o zamanki kısa metrajlı filmlerin öykü içeriğini izlemiştir. Segar filmlerden tek kesin çıkışını Chaplin'i 1917 yılında Avrupa'da devam eden savaşın içine soktuğunda yapmıştır. Bu sırada Luke the Gook'u daha önce bırakmış olduğundan dolayı Chaplin'in yanına Brutis isimli yeni bir çizgi arkadaş eklemiştir. Bu arada Charlie Chaplin 1916 Şubat ayında Essenay'ı bırakıp Mutual Company'ye imza atınca Keeley'in Essanay'la olan anlaşması da Chaplin'in o zamanki menajeri olan kardeşi Sydney Chaplin tarafından devam ettirilmiştir. Ve Chaplin 1917'de First National Circuit'la film yapımı için kontrat imzaladığında bu anlaşma çizgiromanlar için yine devam ettirilmiş, fakat her nasılsa, ya o ya da kardeşi bantları sona erdirme ihtiyacı duymuştur, ki bant 16 Eylül 1917 Pazar günü çıkan Herald sayısından sonra bitivermiştir.
Asım Şakrak'ın 1966'da yayınladığı Şarlo dergisi.
Segar ise bir yıl daha Keeley ile birlikte çalışmış, ancak Chaplin Capers bantının bitimiyle Amerikan sinema starlarının geniş kullanımıyla ilgili hiçbir proje de kalmamıştır. Tabii ki, mizahi Charlie Chaplin bantlarının ilk başladığı yer olan İngiltere'de bu tür, uzun yıllar boyunca olanca hızıyla sinema yıldızlarının maceralarını beyaz sayfalarına konuk etmeye devam etmiştir.
Şarlo çizgiromanları ülkemizde ilk kez Afacan dergisinde 1934 yılından itibaren alt yazılarla bolca desteklenerek boy göstermeye başlamış, 1966 ile 1970'de Asım Şakrak'ın sahibi olduğu Kardeş Yayınları'nın kısa ömürlü Şarlo adlı dergilerinde de yer alarak sahneden çekilmişlerdir.