Ratip Tahir BURAK, (1904-1976)
1904 yılında İstanbul'da doğan Ratip Tahir Burak, on yedi yaşında Yüksek Deniz Ticaret Mektebini bitirdikten bir yıl sonra yeteneği doğrultusunda çizimle ilgili çalışmalarına hız vermiş ve ilk karikatürleri Aydede mizah dergisinde yayınlanmıştır. Ancak ailesinin yönlendirmesiyle Paris'e resim eğitimine farklı bir aşama kazandırabilmek amacıyla gitmiş, bu nedenle de 1926-1928 arasında yayınlanan dergilerle ilişki ve çalışmalarından uzak kalmıştır.
Türkiye'ye döndükten sonra bir dönem resim öğretmenliği yaparak geçinmiş, buna zaman zaman bazı basın organlarında karikatür çizerek katkı sağlamıştır. 1936'da yerleştiği Ankara'da Ulus, 1950'den itibaren tekrar İstanbul'a döndüğünde de Hürriyet gazetelerinde karikatürler çizmiş, kendi adına çıkarmaya çalıştığı Halk adlı gazeteyi yürütemeyerek yeniden Hürriyet'e dönmüştür. 1956 yılında karikatür çizdiği Ulus'ta Demokrat Parti'yi eleştiren bir karikatürü için yargılanmış, 18 ay hüküm giyerek hapse düşmüştür. Akabinde de 1961 seçimlerinde Kurucu Meclis'e CHP İstanbul milletvekili olarak girmiştir.
Ratip Tahir Burak cezaevi çıkışında.
Ratip Tahir Burak; Yeni İstanbul, Akşam ve Hürriyet gazetelerine tarihi çizgiromanlar hazırlamıştır. Bunlardan ilki 30 Nisan 1950'de Hürriyet Gazetesinde yayınlanmaya başlayan Barbaros'un Son Seferi olmuş, bunu bir Kırkpınar efsanesinin hayatını konu alan Koca Yusuf izlemiştir. İki farklı tür içinden tarihi temayı kendisine yakın bulan Burak, ertesi yıl Cem Sultan'a. başlamış, hemen ardından da Saray Kadınları başlıklı çizgiromanı yayınlanmıştır. 1969 yılına dek sürdürdüğü çizgiroman çalışmalarından 1953'den itibaren Bir Yemin Uğruna, alt yazısı bol Plevne ile Lale Devri başlıklı çalışmalarını bu tarihte transfer olduğu Yeni Sabah Gazetesine; 1955'de bant tarzındaki çalışmaları olan Selma ve Küçükbey'i Ulus Gazetesine; 1959'da Kırk Şehitler Kalesi; 1960'da Bize Barbaroslu Derler; 1963'de yine bir Kırkpınar başpehlivanın hayatını konu edinen Kara İbo; 1964'de İstanbul'un Fethi; 1965'de Hürrem Sultan; 1967'de bir Abdullah Ziya Kozanoğlu romanı uyarlaması olan Hilal ve Salip; 1968'de yine bir güreşçi olan Kara Ahmet ve nihayet 1969'da Timur ile 1970'de Timur ve Yıldırım başlıklı çizgiroman çalışmalarının tamamını ise Akşam Gazetesi için resimlemiştir. Burak, Özellikle tarihi çizgiromanlarını hazırlarken dönemin kılık kıyafetlerini gerçekçi çizmek için yoğun araştırmalar yapmıştır.
Ratip Tahir Burak'ın Hürriyet Gazetesi için çizdiği Lale Devri
başlıklı çizgiromanın bir sayfası.
1953'de Hürriyet Gazetesinde çizmeye başladığı Bir Yemin Uğruna başlıklı çizgiroman, Ratip Tahir Burak'ın bu yayın organıyla aralarında çıkan anlaşmazlık sonucu Şahap Ayhan tarafından tamamlanmıştır. Burak'ın yayınlanmış onlarca çizgiroman çalışmasından sadece dört tanesi sonradan Barbaroslar adı altında albümleştirilerek Rakım Çalapala'nın sahibi olduğu Atlas Yayınevi tarafından 1963 yılında yeniden basılmıştır. Ayrıca Ulus Gazetesinde çizdiği karikatürlerinden seçilerek hazırlanmış Karikatürcünün Şakaları adlı bir tek karikatür albümüyle, Hapishane Hatıraları adlı biyografik bir kitabı 1963'de yayınlanmıştır. Son çalışması olan Timur ve Yıldırım'I 1970'de çizerek dokuzuncu sanattaki kariyerine nokta koyan Burak; 1976 yılı başından itibaren Yeni Asır Gazetesinin ilavesi konumundaki Sarmaşık adlı magazinel bir günlük gazeteye Solak Reis başlıklı bir resimli roman yazıp çizmiştir. 1976 yılında vefat eden Burak'ın ölümünden on yıl sonra, 1986'da Günaydın Gazetesi Cem Sultan başlıklı çizgiromanını tekrar yayınlamıştır.
Ratip Tahir Burak'ın albümleşen Barbaroslar serisi cilt kapakları.
1904 yılında İstanbul'da doğan Ratip Tahir Burak, on yedi yaşında Yüksek Deniz Ticaret Mektebini bitirdikten bir yıl sonra yeteneği doğrultusunda çizimle ilgili çalışmalarına hız vermiş ve ilk karikatürleri Aydede mizah dergisinde yayınlanmıştır. Ancak ailesinin yönlendirmesiyle Paris'e resim eğitimine farklı bir aşama kazandırabilmek amacıyla gitmiş, bu nedenle de 1926-1928 arasında yayınlanan dergilerle ilişki ve çalışmalarından uzak kalmıştır.
Türkiye'ye döndükten sonra bir dönem resim öğretmenliği yaparak geçinmiş, buna zaman zaman bazı basın organlarında karikatür çizerek katkı sağlamıştır. 1936'da yerleştiği Ankara'da Ulus, 1950'den itibaren tekrar İstanbul'a döndüğünde de Hürriyet gazetelerinde karikatürler çizmiş, kendi adına çıkarmaya çalıştığı Halk adlı gazeteyi yürütemeyerek yeniden Hürriyet'e dönmüştür. 1956 yılında karikatür çizdiği Ulus'ta Demokrat Parti'yi eleştiren bir karikatürü için yargılanmış, 18 ay hüküm giyerek hapse düşmüştür. Akabinde de 1961 seçimlerinde Kurucu Meclis'e CHP İstanbul milletvekili olarak girmiştir.
Ratip Tahir Burak cezaevi çıkışında.
Ratip Tahir Burak; Yeni İstanbul, Akşam ve Hürriyet gazetelerine tarihi çizgiromanlar hazırlamıştır. Bunlardan ilki 30 Nisan 1950'de Hürriyet Gazetesinde yayınlanmaya başlayan Barbaros'un Son Seferi olmuş, bunu bir Kırkpınar efsanesinin hayatını konu alan Koca Yusuf izlemiştir. İki farklı tür içinden tarihi temayı kendisine yakın bulan Burak, ertesi yıl Cem Sultan'a. başlamış, hemen ardından da Saray Kadınları başlıklı çizgiromanı yayınlanmıştır. 1969 yılına dek sürdürdüğü çizgiroman çalışmalarından 1953'den itibaren Bir Yemin Uğruna, alt yazısı bol Plevne ile Lale Devri başlıklı çalışmalarını bu tarihte transfer olduğu Yeni Sabah Gazetesine; 1955'de bant tarzındaki çalışmaları olan Selma ve Küçükbey'i Ulus Gazetesine; 1959'da Kırk Şehitler Kalesi; 1960'da Bize Barbaroslu Derler; 1963'de yine bir Kırkpınar başpehlivanın hayatını konu edinen Kara İbo; 1964'de İstanbul'un Fethi; 1965'de Hürrem Sultan; 1967'de bir Abdullah Ziya Kozanoğlu romanı uyarlaması olan Hilal ve Salip; 1968'de yine bir güreşçi olan Kara Ahmet ve nihayet 1969'da Timur ile 1970'de Timur ve Yıldırım başlıklı çizgiroman çalışmalarının tamamını ise Akşam Gazetesi için resimlemiştir. Burak, Özellikle tarihi çizgiromanlarını hazırlarken dönemin kılık kıyafetlerini gerçekçi çizmek için yoğun araştırmalar yapmıştır.
Ratip Tahir Burak'ın Hürriyet Gazetesi için çizdiği Lale Devri
başlıklı çizgiromanın bir sayfası.
1953'de Hürriyet Gazetesinde çizmeye başladığı Bir Yemin Uğruna başlıklı çizgiroman, Ratip Tahir Burak'ın bu yayın organıyla aralarında çıkan anlaşmazlık sonucu Şahap Ayhan tarafından tamamlanmıştır. Burak'ın yayınlanmış onlarca çizgiroman çalışmasından sadece dört tanesi sonradan Barbaroslar adı altında albümleştirilerek Rakım Çalapala'nın sahibi olduğu Atlas Yayınevi tarafından 1963 yılında yeniden basılmıştır. Ayrıca Ulus Gazetesinde çizdiği karikatürlerinden seçilerek hazırlanmış Karikatürcünün Şakaları adlı bir tek karikatür albümüyle, Hapishane Hatıraları adlı biyografik bir kitabı 1963'de yayınlanmıştır. Son çalışması olan Timur ve Yıldırım'I 1970'de çizerek dokuzuncu sanattaki kariyerine nokta koyan Burak; 1976 yılı başından itibaren Yeni Asır Gazetesinin ilavesi konumundaki Sarmaşık adlı magazinel bir günlük gazeteye Solak Reis başlıklı bir resimli roman yazıp çizmiştir. 1976 yılında vefat eden Burak'ın ölümünden on yıl sonra, 1986'da Günaydın Gazetesi Cem Sultan başlıklı çizgiromanını tekrar yayınlamıştır.
Ratip Tahir Burak'ın albümleşen Barbaroslar serisi cilt kapakları.
