abartman
Onursal Üye
- 13 Ocak 2011
- 2,005
- 12,171
Şu günlerde Star Wars filmlerine nur yağıyor, malum olduğu üzere. Aralık 2015'te serinin 7. bölüm başlığını oluşturan Güç Uyanıyor (Force Awakens) filmi ile bilim kurgu severleri yeniden avucuna almayı başardı Star Wars endüstrisi. Aynen isminin çağrıştırdığı gibi bir uyanış yaşıyor Star Wars camiası. Film dünya çapında 2 milyar doların üstünde gişe hasılatıyla serinin en çok para getiren ürünü olmakla kalmadı, aynı zamanda, bugüne kadar beyaz perdeye yansıtılmış tüm yapımlar arasında gelir bakımından 3. sıraya yerleşti.
Yapımcılar da "yağarken dolduracaksın" felsefesinin ehli kişiler olsa gerek ki, demiri tavında dövüp hemen hemen bu filmden bir yıl sonra yine Aralık ayında Rogue One'ı piyasaya sürdüler.
Star Wars evreninin tarih çizgisinde Sith'in İntikamı (3.bölüm) ile Yeni Bir Umut (4. bölüm) filmlerinde anlatılan sürecin ortalarında bir yere denk gelen zaman diliminde geçen ve ana temadan kısmen bağımsız olayları anlatan yapım (bi nevi "üçbuçuk"uncu Star Wars) vizyona girer girmez dünya çapında 653 milyon dolardan fazla hasılata ulaştı. "Rough One atın çiftesi pek olurmuş",
bakarsınız, gişede tüm beklentilerin üstünde bir gelir rakamına ulaşır. Zira, tam da vizyona girdiği sıralarda Star Wars filmlerinin unutulmaz aktristi, Prenses Leia rolünün hakkını veren Carrie Fisher 27 Aralık'ta kalp krizi geçirip hakkın rahmetine kavuştu. Tanrı Lucas'a tekrar "yürü ya kulum" komutunu vermiş anlaşılan; Fisher'in vefatından bir gün sonra, yine efsanevi bir yıldız olan annesi Debbie Reynolds da onu takip etti...
Adeta tüm gözler tekrar Star Wars'a çevrilsin diye özel olarak kurgulasan olmayacak işler oluverdi. Yapımcıların istediği bir göz, Tanrı verdi iki göz, gibi bir durum...
Star Wars serisi 2011'de hayli hasar almış ve özgünlüğü konusunda şüpheler oluşması nedeniyle sanki bir parça gözden düşmüştü.
Konuyu hatırlarsınız, Star Wars'ın esin kaynakları arasında Flash Gordon'dan tut, Fritz Lang’in sessiz filmi Metropolis'e (1927), Victor Fleming'in Wizard of Oz'una (1939), Akira Kurosava'nın sonraları tekrar tekrar perdeye uyarlanan filmi Seven Samurai'a (1954) kadar, çizgili çizgisiz bir yığın eser zikredilmişti de nedense birinden hiç bahsedilmemişti. Çizer Jean-Claude Mézières ve senarist Pierre Christin'in 1969'da yarattıkları Valérian!
Efenim? Hiç duymadınız mı? Yok yani, Valérian 'ı biliyorsunuz da duymadığınız Star Wars ile paralellikleri, öyle mi? Peki, madem öyle, sizi
Neyse efendim, bu tür intihalleri açıklamanın bir yolu da "saygı duruşu" kisvesidir, bilindiği üzere. "Taklit ettik, yürüttük", demek yakışmaz büyük adamlara. Sıkışınca da, "herkes yapıyor, biz yapınca mı göze battı" filan denir.
Aslında "herkes yapıyor" söylemi mazeret uydurmak gibi görünse de haklılık payı var. Doğruya doğru, bilim nasıl kendinden önce üretilen bilgiyi referans alan yeni buluşlarla ilerliyorsa, sanat da taklidin izinden gidip bu yolun sonuna ulaştığında daha ileriye hamle yapabilmek için kendi patikasını açmak zorunda galiba... Böylece geriden gelen takip-taklitçiler de o patikayı geliştirip asfalt döşesin...
İlk sanatçıların doğayı taklit edenler olduğunu hatırlamak faydalı olabilir bu görüşe hak vermek için. Hatta, Tanrı bile taklit yoluna başvurmuş değil mi insanı kendi suretinde yaratarak?! ("Yaratarak" derken dahi arak'ı zikretmiyor muyuz zaten!.. Türkçenin gücü efenim!) Gariban insan ne yapsın?! Alimallah şirke girmek var işin içinde!
Lafı uzattık yine... Velhasıl-ı kelâm, sanatçının ürününde yer verdiği bir "alıntı", ne kadar esin, ne kadar taklit veya ne kadar "saygı duruşu", her zaman kestirmek mümkün olmuyor.
Mézières ve Christin'in Valérian'ından bahsetmişken, en azından "saygı duruşu" niteliğinde bir alıntı nasıl olur, ondan bir örnek verip konuyu bağlayalım.
Serinin 7 kitabı; Sur les Terres Truquées'in son karesine bir göz atalım. ( * )
Mézières ve Christin öyle hoş bir "numara" yapmış ki, hem saygı duruşunda bulunmuş, hem de uzay-zaman gezgini Valérian ve kankası Laureline'ın zorlu bir görevi yerine getirdikten sonra tatile çıkmak için hangi tarihi, hangi ülkeyi, hangi şehri ve orada hangi mekanı seçtiğini neredeyse nokta atışı kıvamında bizlere aktarmayı başarmış.
Nasıl mı?
Dışavurumcu (ekspresyonist) Fransız ressam Pierre-Auguste Renoir'in 1881'de "çiziktirdiği" 130 × 173 cm. ebatlarındaki Le Dejeuner des Canotiers (Sandalcıların Öğle Yemeği) isimli yağlı boya bu tablo Seine nehri üzerindeki Maison Fournaise Restaurant'tan bir sahneyi canlandırıyor. Resmedilenlerin her biri Renoir'in arkadaşları olan gerçek karakterler.
Mézières ve Christin bu tabloyu GPS keskinliğinde "konum atmak", üç aşağı beş yukarı tarih belirlemek için kullanmışlar, orası belli. Lakin "hangi dönemde çizildiği ve nereyi resmettiği bilinen bir başkası değil de neden Renoir'in bu tablosu?" diye sorduğumuzda, verilebilecek tek yanıt var: Saygı Duruşu!
Bu durumda bize de, Mézières ve Christin'e şapka çıkarmak kalıyor galiba...
Yeni Yılınız güzel geçsin... (**)
( * ) Valérian'ın Sur les Terres Truquées isimli serüveni de, diğerleri gibi, Türkçe olarak Esattr-Sensei ortaklığıyla gerçekleşmiş taraviri (scanlation) çalışmaları halinde Çizgidiyarı'nda ve Filmistik'te bulunabilir...
(**) Bu metin 1 Ocak 2017'de yayımlanmıştır..
Yapımcılar da "yağarken dolduracaksın" felsefesinin ehli kişiler olsa gerek ki, demiri tavında dövüp hemen hemen bu filmden bir yıl sonra yine Aralık ayında Rogue One'ı piyasaya sürdüler.
Star Wars evreninin tarih çizgisinde Sith'in İntikamı (3.bölüm) ile Yeni Bir Umut (4. bölüm) filmlerinde anlatılan sürecin ortalarında bir yere denk gelen zaman diliminde geçen ve ana temadan kısmen bağımsız olayları anlatan yapım (bi nevi "üçbuçuk"uncu Star Wars) vizyona girer girmez dünya çapında 653 milyon dolardan fazla hasılata ulaştı. "Rough One atın çiftesi pek olurmuş",
bakarsınız, gişede tüm beklentilerin üstünde bir gelir rakamına ulaşır. Zira, tam da vizyona girdiği sıralarda Star Wars filmlerinin unutulmaz aktristi, Prenses Leia rolünün hakkını veren Carrie Fisher 27 Aralık'ta kalp krizi geçirip hakkın rahmetine kavuştu. Tanrı Lucas'a tekrar "yürü ya kulum" komutunu vermiş anlaşılan; Fisher'in vefatından bir gün sonra, yine efsanevi bir yıldız olan annesi Debbie Reynolds da onu takip etti...
Adeta tüm gözler tekrar Star Wars'a çevrilsin diye özel olarak kurgulasan olmayacak işler oluverdi. Yapımcıların istediği bir göz, Tanrı verdi iki göz, gibi bir durum...
Star Wars serisi 2011'de hayli hasar almış ve özgünlüğü konusunda şüpheler oluşması nedeniyle sanki bir parça gözden düşmüştü.
Konuyu hatırlarsınız, Star Wars'ın esin kaynakları arasında Flash Gordon'dan tut, Fritz Lang’in sessiz filmi Metropolis'e (1927), Victor Fleming'in Wizard of Oz'una (1939), Akira Kurosava'nın sonraları tekrar tekrar perdeye uyarlanan filmi Seven Samurai'a (1954) kadar, çizgili çizgisiz bir yığın eser zikredilmişti de nedense birinden hiç bahsedilmemişti. Çizer Jean-Claude Mézières ve senarist Pierre Christin'in 1969'da yarattıkları Valérian!
Efenim? Hiç duymadınız mı? Yok yani, Valérian 'ı biliyorsunuz da duymadığınız Star Wars ile paralellikleri, öyle mi? Peki, madem öyle, sizi
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için
Giriş yap veya üye ol.
'na alalım, konuyu derli toplu anlatan bir metin var burada.Neyse efendim, bu tür intihalleri açıklamanın bir yolu da "saygı duruşu" kisvesidir, bilindiği üzere. "Taklit ettik, yürüttük", demek yakışmaz büyük adamlara. Sıkışınca da, "herkes yapıyor, biz yapınca mı göze battı" filan denir.
Aslında "herkes yapıyor" söylemi mazeret uydurmak gibi görünse de haklılık payı var. Doğruya doğru, bilim nasıl kendinden önce üretilen bilgiyi referans alan yeni buluşlarla ilerliyorsa, sanat da taklidin izinden gidip bu yolun sonuna ulaştığında daha ileriye hamle yapabilmek için kendi patikasını açmak zorunda galiba... Böylece geriden gelen takip-taklitçiler de o patikayı geliştirip asfalt döşesin...
İlk sanatçıların doğayı taklit edenler olduğunu hatırlamak faydalı olabilir bu görüşe hak vermek için. Hatta, Tanrı bile taklit yoluna başvurmuş değil mi insanı kendi suretinde yaratarak?! ("Yaratarak" derken dahi arak'ı zikretmiyor muyuz zaten!.. Türkçenin gücü efenim!
) Gariban insan ne yapsın?! Alimallah şirke girmek var işin içinde! Lafı uzattık yine... Velhasıl-ı kelâm, sanatçının ürününde yer verdiği bir "alıntı", ne kadar esin, ne kadar taklit veya ne kadar "saygı duruşu", her zaman kestirmek mümkün olmuyor.
Mézières ve Christin'in Valérian'ından bahsetmişken, en azından "saygı duruşu" niteliğinde bir alıntı nasıl olur, ondan bir örnek verip konuyu bağlayalım.
Serinin 7 kitabı; Sur les Terres Truquées'in son karesine bir göz atalım. ( * )
Mézières ve Christin öyle hoş bir "numara" yapmış ki, hem saygı duruşunda bulunmuş, hem de uzay-zaman gezgini Valérian ve kankası Laureline'ın zorlu bir görevi yerine getirdikten sonra tatile çıkmak için hangi tarihi, hangi ülkeyi, hangi şehri ve orada hangi mekanı seçtiğini neredeyse nokta atışı kıvamında bizlere aktarmayı başarmış.
Nasıl mı?
Dışavurumcu (ekspresyonist) Fransız ressam Pierre-Auguste Renoir'in 1881'de "çiziktirdiği" 130 × 173 cm. ebatlarındaki Le Dejeuner des Canotiers (Sandalcıların Öğle Yemeği) isimli yağlı boya bu tablo Seine nehri üzerindeki Maison Fournaise Restaurant'tan bir sahneyi canlandırıyor. Resmedilenlerin her biri Renoir'in arkadaşları olan gerçek karakterler.
Mézières ve Christin bu tabloyu GPS keskinliğinde "konum atmak", üç aşağı beş yukarı tarih belirlemek için kullanmışlar, orası belli. Lakin "hangi dönemde çizildiği ve nereyi resmettiği bilinen bir başkası değil de neden Renoir'in bu tablosu?" diye sorduğumuzda, verilebilecek tek yanıt var: Saygı Duruşu!
Bu durumda bize de, Mézières ve Christin'e şapka çıkarmak kalıyor galiba...
Yeni Yılınız güzel geçsin... (**)
( * ) Valérian'ın Sur les Terres Truquées isimli serüveni de, diğerleri gibi, Türkçe olarak Esattr-Sensei ortaklığıyla gerçekleşmiş taraviri (scanlation) çalışmaları halinde Çizgidiyarı'nda ve Filmistik'te bulunabilir...
(**) Bu metin 1 Ocak 2017'de yayımlanmıştır..
Son düzenleme:
