Mutt ve Jeff

bakunin

Admin
12 Mar 2009
6,307
49,877
NeverLand
MUTT and JEFF


Bud Fisher'in hazırladığı ve ABD tarihinde haftanın altı günü peşpeşe yayınlanan ilk çizgiroman bandı niteliğindeki A.Mutt'ı (ilerde daha çok hatırlanacağı ismiyle Mutt ve Jeff) okuyucularıyla ilk kez, San Fransisco Chronicle gazetesinin 15 Kasım 1907 Cuma günü yayınlanan spor ekinde Bay A.Mutt At Yarışlarında başlığı altında tanışmıştır. Fisher, aslında 10 Kasım 1907'de, Mutt'ı karısıyla beraber spor ekinde tam sayfaya çizimler yapmış ve bu bant konusu da dönemin ünlü simalarından Clare Briggs'in at yarışı bahisçiliğinden esinlenmiştir. Bu sebeple Fisher, ilk macerada fanatik bir bahisçi olan Mutt'ın mahalli pistte aynı gün koşan üç gerçek at üzerine oynamasını anlatmıştır.

mutjeff.gif

Fisher'in bu doğuştan talihsiz, sırça bıyıklı ve buruşuk elbiseli karakteri okuyucu üzerinde müthiş bir sempati uyandırmış ve kısa zamanda at yarışıyla ilgili ilgisiz binlerce okuyucu Fisher'in mizah yüklü diyaloglarını ve umutsuzca büyük para hayalinin peşinden koşturan Mutt'ı izlemeye koyulmuştur. Bir ay geçmeden Chronicle, en yakın rakibi olan William Randolph Hearst'ün Examiner'ına oranla büyük oranda bir tiraj artışı sağlamıştır. 18 Kasım 1908'de çizdiği bir karede Fisher okurlannı Mrs. Mutt, Cicero ve onun kedisiyle de tanıştırmıştır. Ve Kasım ayının sonunda da bant artık belirgin bir konu etrafında şekillenmeye başlamıştır. Yine de bant salt at yarışı tüyolarından çok daha fazlasını içermekteydi ve akıllılık ederek bantının fikri ve yayın haklarını elinde bulunduran Fisher, takip eden ayın başında diziyi devam ettirmek üzere rakip gazete Examiner'e çok yüksek bir ücrete kolayca transfer olmuştur. Bu arada Fisher'in son Chronicle macerası 10 Aralık 1907'de, ilk Examiner macerasıysa ertesi gün yayınlanmıştı. Chronicle, böylece 12 Aralıktan itibaren A.Mutt başlığına devam etmesi için Russ Westover'i bünyesine katmıştır. Böylece Westover 7 Haziran 1908'e kadar diziyi devam ettirmiş ve son macerasında da Mutt'ı öldürmüştür.

T054681A.jpg

Examiner, bu yeni yeteneği fazla zaman geçmeden New York'a göndermiş, ancak Fisher gitmeden önce son dakikada, 27 Mart 1908'de okurlarını Mutt'ın güdük boylu yeni kankası Jeff ile tamştırmıştır. Jeff, kendisini para için çıplak elle boks yapan James Jeffries adındaki biri sanan bir delidir ve tımarhanenin diğer sakinleriyle beraber Mutt'la tesadüfen tanışmıştır. Böylece Mutt ve Jeff adı resmi olarak ilk kez Fisher'in The Mutt and Jeff Cartoons adlı çizgiroman bandı koleksiyonunda ortaya çıkmış, ancak Fisher 1915'de Hearst'ü bırakıp John Wheeler'in grubuna geçene kadar bu başlık gazetelerde kullanılmamıştır. Mutt ve Jeff logosu ilk kez 15 Eylül 1916'da devreye girmiştir. Bununla beraber ilk tam sayfa renkli Mutt ve Jeff'in yayınlanması, Wheeler bunu 11 Ağustos 1918'de ülke genelinde dağıtıncaya kadar ertelenmiştir.

Dizinin şöhret kazanmasını sağlayan diğer karakterlerin çoğu, ancak Fisher'in kendi bandı üzerinde etkin bir kontrol sağlayabilmesiyle ortaya çıkmıştır: Mutt ve Jeff'le Birinci Dünya Savaşı siperlerinde tanışan Sir Sidney; Gus Geevum; Jeff'in ikiz kardeşi Julius; Mutt'ın erkek kardeşinin Ima'sı- ve bir de rezil Lion Tamer's Kulübünün ahlaksız üyeleri. Aynı dönemde Fisher, kendisinin ayrılmasından sonra kısa bir dönem için Hearst'deki Mutt ve Jeff i çizen (daha önce sadece Asthma Simpson, The Village Queen adlı alalade bir çizgiroman bantıyla hatırlanan) yetenekli Billy Liverpool'u da yanına almıştır. Sonuçta Fisher içgüdülerinde haklı çıkmıştır: Liverpool'un muzip çizimleriyle desteklenen Mutt ve Jeff'i 1920'lerin görsel alandaki en komik bant yapmıştır. Mutt ve Jeff bu tarihlerde Amerika'nın en ünlü ve en çok okunan 5-6 çizgiroman bantından biridir. Ortalık Mutt ve Jeff kitapçıklarından geçilmemektedir; ülkenin her yanında Mutt ve Jeff müzikalleri sahnelenmiş; 1920'lerde ikiliyi konu edinen birçok çizgifilm gösterilmiş; hatta seriden esinlenen The Funny Paper Blues adlı bir bale gösterisi ve 1921'de hit olan bir şarkı bile yapılmıştır.

mutt_and_jeff.gif


"I finally got something for a Christmas present for Mutt. I know it’s late, but I'll give it to him for a New Year’s present.
"I couldn't see the holidays go by, Mutt, without giving you a present so I got you this little pin. It isn't so very valuable but there’s a history attached to these pins"
"Oh fine! What kind of a pin is it?"
"It’s the first pin worn by the masons."
"Oh fine! My uncle was a mason. I can hardly wait to open it.
"Hey! What’s the idea? This is nothing but a plain safety pin."
"Never the less that’s the first pin ever worn by the masons.
"You can ask any mason."

Liverpool'un 1933'ün sonlarına doğru ayrılmasından sonra yerine geçen Al Smith'in espri ve çizimlerdeki zayıflığı, belki de 1930 ve 1940'larda dizinin popülaritesinin azalmasındaki en büyük etken olmuştur. Buna rağmen 1940'larda günlük ve Pazar sayfalarında yayınlanan bantlarının yeniden basımları, kendi yerel gazetelerinde diziyi izleyemeyen milyonlarca kişinin ekiple tanışmasını sağlamıştır. İlerleyen dönemde yayın hakları önce Bell Grubuna ve peşinden de (United Feature Grubuyla birleşmeden önce) Bell-McClure'a geçen Mutt ve Jeff, Al Smith ve yardımcılarının elinde değişen zamana ayak uyduramamıştır. Bu sebeple en büyük yayın alanı olan birçok günlük gazeteyi kaybeden dizi, düzensiz olarak yayınlanmaya devam ettiyse de çoğu okuyucu için cazibesini kaybetmiş ve 1950'ye gelindiğinde tamamen ortadan kaybolmuştur. Yine de bir zamana damgasını vuran önemli bir çizgiroman bantı niteliğinde olması Mutt ve Jeff e ölümsüzlük payesini kazandırmıştır.

izgiromanAnsiklopedisi433.jpg


Resimli Perşembe dergisinin 29. sayısında yayınlanan bir Mutt and Jeff bantı.
 
Üst