Maymunlar Gezegeni / Cehennemi

Lami Tiryaki

Onursal Üye
21 Nis 2009
513
3,729
Pierre Bouille'nin 1963'te yazdığı ünlü romanı Maymunlar Gezegeni (Planet Of The Apes)'ni artık tanıtmaya pek ihtiyaç yoktur herhalde. Geçen gün İzmir'de görevdeyken yemekte muhabbeti açılmıştı. Durup dinlenmeden filminden ve şoke edici final sahnesinden dem vuruldu. Oysa ne romanında ne de filminde asıl vurgulanan tema bu değildir. Bahsi geçen Maymunlar Gezegeni'nin neresi olduğu, final sahnesi filan eserin bilim kurgu kısmıdır. Oysa eserde altı önemle çizilen evrim teorisi, bilim-ilahiyat karşılaştırması, ruhban sınıfın egemenliğini elde etmede oynanan oyunlar, kitleleri yönetmede dogmaların nasıl rol oynadığı gibi asıl altmetin nedense izleyici/okurların kafasında kalıcı olamıyor. Bu da Bouille'nin romanındaki bilim kurgu yüklü arka planın ne kadar kuvvetli olduğunu da gösteriyor.

Roman ülkemizde ilk kez filminin gösterildiği 1968 yılından sonra İnkilap ve Aka yayınevi tarafından 1971 yılında Maymunlar Cehennemi adıyla O. A. Gürün çevirisiyle 216 sayfa olarak yayımlanmıştır. Daha sonra yine 1971'de Okat Yayınevi tarafından 176 sayfa olarak yayınlanmış.

maymunlargezegeniokatyaynevi.jpg

Okat Yayınevi'nin Uzay Serisi'nin 1971 tarihli 7. kitabı Maymnular Gezegeni'nin kapağı.

Filminin gördüğü büyük ilgi ve popülaritesi nedeniyle Türkiye'deki isimlendirmesi Maymunlar Cehennemi daha kalıcı olmuş. Eseri daha çok Maymunlar Cehennemi olarak hatırlıyor biliyoruz. Okat Yayınevi'nin 176 sayfalık çevirisi 272 sayfalık orijinal metinden kısaltmalar yapıldığını gösteriyor sanki. Tahminin odur ki, kitabın daha çok bilim kurgu tarafı ağırlıklı çevrilmiş. Kitap elimde olmadığı için bilemiyorum.

2005'te İm Yayınları tarafından 247 sayfa halinde yayınlanan versiyon orijinal metnin uzunluğuna bire bir sadık kalındığını düşündürtüyor. Bu versiyon da bende olmadığı için yorum yapamıyorum.

maymunlargezegenimyaynevi.jpg

İm Yayınları'ndan, "orijinal ismine sadık", Maymunlar Gezegeni, 2005.

Bir de pek bilinmeyen ama koleksiyonumda bulunan bir adet çocuk versiyon Maymunlar Cehennemi mevcut. Üstelik yayınevi de çeviren de bize hiç yabancı değil. Aralık 1996'da, yerli jargona sadık Maymnular Cehennemi, Alfa Yayınları tarafından Klasik Bilim Kurgu Dizisi'nin ilk kitabı olarak basılmış. Çevireni de Ali Recan. Ali abi bu çalışmayı bakanlık danışmanı olduğu dönemlerde derleme kitabı Adnan Kahveci-Sorunlar ve Çözümler kitabıyla birlikte hazırlamış.

maymunlarcehennemiroman320bnb.jpg

Maymunlar Cehennemi, Alfa Yayınları, 1996, Çeviren:Ali Recan.

Kitap sadece 123 sayfa ve tahmin edildiği üzere sadece bilim kurgu ögeleri özenle çevrilmiş Maymunlar Gezegeni'nin çocuk versiyonu. Kapakta bolca çizgi roman ögelerinden yararlanılmış. Kitabın arka kapağında da filmden alınmış bir kare mevcut.

maymunlarcehennemiromanarkakapak321cpc.jpg

Maymunlar Gezegeni, Alfa Yayınları, arka kapak.

Roman daha çok Franklin J. Schaffner'in 1968 tarihli Charlton Heston'un başrolünü oynadığı ünlü filmle hatırlanıyor. Film bence romanla yarışırcasına, daha baskın biçimde felsefi konuları masaya yatırmış. Hem bilim kurgu, hem felsefi yanı oldukça dengeli biçimde verilmiş. Gerek güncel konusu gerekse müthiş görselliği sayesinde günümüzde hala aynı keyifle izlenen bir bilim kurgu başyapıtına dönüşmüş durumda. Hatta Türkiye'nin an itibariyle içinde bulunduğu durum gözönüne alındığında eskisinden daha bir popüler olduğu bile söylenebilir. Filmin DVD'si marketlerde, internette bolca bulunuyor.

maymunlarcehennemidvdn322bvb.jpg

Görüntüler temizlenmiş, keyifle izleniyor.

Birinci filmden sonra 1974'e kadar dört devam filmi çekilmiş. Gittikçe düşen bir eğri gösterse de son filme kadar merak edip izliyorsunuz. Üzerinde-maalesef-tartışmaya bile değer bulmadığım Tim Burton'lu filmi es geçiyorum. 4. filmin bir şekilde yeniden çevrimi olan 2011 tarihli Maymunlar Gezegeni-Başlangıç, fena değildi. 4. filmin felsefi derinliğini ve yeni çevrimin görselliğini üstüste koyduğunuzda, ortaya güzel bir başlangıç öyküsü çıkıyor aslında.

maymunlarcehennemidvdkitap323.jpg


Maymunlar Gezegeni/Cehennemi'ni tekrar okuyup, izleyip günümüz Türkiye'si ve orta doğu üzerine biraz düşünmekte yarar var.
Tüm bunların dışında iki sezonluk Maymunlar Cehennemi TV dizisi de mevcut ve TRT'de yayınlandı. Ayrıca sayısız çizgi roman versiyonları da var. Bunlar daha çok Maymun-İnsan çekişmeleri üzerine kurgulanmış devam serileri olarak göze çarpıyor. Çizgi romanlardan bir kaç hikaye bizde Mehmet Benli'nin Tay Vampirella albümlerinde yayınlandı.



Selamlar
Lami Tiryaki
 
Moderatör tarafında düzenlendi:

gandor08

Yönetici
6 Ocak 2013
18,366
141,642
Bu ile alakalı baya bir kitaba rastladım, aşağıda seslendirmeli bir seriden aldığım 4 bölümlük sanırım film lerin çr örnekleri var. 21 sayfalık bir seri.

pr18planetoftheapes.gif


pr19escapefromtheplanetoftheapes.gif


pr20beneaththeplanetoftheapes.gif


pr21battlefortheplanetoftheapes.gif
 
Moderatör tarafında düzenlendi:
12 Şub 2010
15,006
543,776
Maymunlar Cehennemi, kurgusu sağlam, bir mesajı olan başarılı bir filmdi. Başroldeki Charlton Heston'ın ünü ve karizması gişe hasılatı için bir teminattı zaten.

Çok gürültü koparmıştı. Gazetelerde uzun zaman sözü edilmişti filmin. Devam filmleri de ilkine yakın ilgi görmüştü.


Korku çizgi romanları içinde yayınlanan çizgi roman bölümlerinin tek kitapta derlenmesi çok iyi olurdu.


Sevgili gandor08 in paylaşımından bunların renkli olduğu anlaşılıyor. Balonlaması da yapılabilir ( iyi de olur:) ).


Teşekkürler sevgili Lami Tiryaki.
 

Doktor Kim

Aktif Üye
17 Mar 2011
325
14,124
Sevgili dostum; kitap aynı yıl (1971) Okat yayınları uzay serisinden 7. kitap olarak yayımlanmadan bir kaç ay önce, İnkilap ve Aka yayınevi tarafından Maymunlar Cehennemi adıyla O. A. Gürün çevirisiyle 216 sayfa olarak yayımlanmıştır. Okat yayınlarından Maymunlar Gezegeni olarak 174 sayfa olarak yayımlanmıştır.

Bu hafta içinde e-kitap olarak Diyar Kütüphanesinde düzenlenmiş olarak, Okat yayınlarından çıkan Maymunlar Gezegeni kitabını paylaşacağım.
 

Lami Tiryaki

Onursal Üye
21 Nis 2009
513
3,729
Sevgili dostum; kitap aynı yıl (1971) Okat yayınları uzay serisinden 7. kitap olarak yayımlanmadan bir kaç ay önce, İnkilap ve Aka yayınevi tarafından Maymunlar Cehennemi adıyla O. A. Gürün çevirisiyle 216 sayfa olarak yayımlanmıştır. Okat yayınlarından Maymunlar Gezegeni olarak 174 sayfa olarak yayımlanmıştır.


Bilgi için teşekkürler dostum. Metnimde gerekli düzeltmeyi yaptım.

Selamlar
Lami Tiryaki
 

gruznan

Çeviri & Balonlama
20 Eki 2011
251
913
maymunlar cehennemi benim bilim kurguya olan ilgimi başlatan filmdir muhtemelen...küçük yaşlardayken bütün filmler arka arkaya trt'de yayınlandığında hepsini büyük bir merak ve heyecanla izlemiştim...
 

yeryüzü

Yönetici
3 Eki 2011
17,047
75,620
hiçbiryerde :)

Çok methini duymama rağmen ne yazık ki
"Maymunlar Cehennemi/Gezegeni"
filmlerini izleme fırsatım olmadı
(belki çocuk yaşta izlemişimdir,hatırlamıyorum).
Tim Burton'un sevmediğim filmi olmamıştır.
Tim Burton'un filmiyle ilgili "ruhsuz" ve "görselliğin
ön plana çıkarılması" yorumları var.Zaten
görselliğiyle sevdiğim biri Tim :) ama bu filmde
çuvallamış olabilir,bilemiyorum.
Bu önemli filmleri bugünlerde oturup seyretmeliyim,
sevgili Lami Tiryaki'ye teşekkür ve saygılarımla...
 

Lami Tiryaki

Onursal Üye
21 Nis 2009
513
3,729

Çok methini duymama rağmen ne yazık ki
"Maymunlar Cehennemi/Gezegeni"
filmlerini izleme fırsatım olmadı
(belki çocuk yaşta izlemişimdir,hatırlamıyorum).
Tim Burton'un sevmediğim filmi olmamıştır.
Tim Burton'un filmiyle ilgili "ruhsuz" ve "görselliğin
ön plana çıkarılması" yorumları var.Zaten
görselliğiyle sevdiğim biri Tim :) ama bu filmde
çuvallamış olabilir,bilemiyorum.
Bu önemli filmleri bugünlerde oturup seyretmeliyim,
sevgili Lami Tiryaki'ye teşekkür ve saygılarımla...

Dostum ben de aynen Tim Burton hayranı olmama rağmen, filmini serinin içinde bile değerlendirmek istemiyorum. Tabii bu kişisel bir yorum.

Söz filmlerden açılmışken, 1971 ve 1972'de gösterime giren Escape From The Planet Of The Apes ve Conquest Of The Planet Of The Apes filmlerinde oynayan Armando karakterinden bahsetmemek olmaz. Rolü oynayan Ricardo Montalban, özellikle ilkinde kısa ama oldukça kilit bir rolü başarıyla oynuyor. İki filmdeki toplam rolü Maymunlar Gezegeni'nin belki de kuruluşundaki kilit adam diyebileceğimiz bir yöne evriliyor.

ricardomontalbanlater.jpg


Rol aldığı 4. filmde veda ederken bıraktığı mirasın üzerine hala Maymunlar Gezegeni filmleri yapılıyor!..

Montalban'ı bilim kurgu severler aslında başka bir ünlü seri, Star Trek'teki efsane Khan rolüyle hatırlarlar. 1967'deki klasik serinin ilk sezonunda gösterilen Space Seed isimli bölümde Kaptan Kirk'ün belalısı Khan rolünde harikalar yaratmıştı.

ricardomontalbanspaceseed.jpg


Yıllar sonra 1982 yılında Star Trek sinema filmlerinin ikincisi The Wrath Of Khan(Khan'ın Gazabı) filminde yeniden Khan rolünü başarıyla oynadı. Birinci filmi bir kenara koyarsak Star Trek serisinin sinemaya ilk adım attığı filmde düşman hanesinde Khan'ı görmek muhteşem bir duyguydu.

ricardomontalbanstartrek.jpg

Meksikalı oyuncuyu sevgiyle anıyoruz.


J.J. Abrams'ın son Star Trek filmi Into The Darkness'da Khan rolünü sevimli Sherlock Holmes'ümüze oynatmasını doğrusu biraz yadırgadım. Fizik olarak Khan rolünde Ricardo Montalban'a o kadar alışmışımki, Maymunlar Gezegeni'ni izlerken bile adamı Khan diye anasım geliyordu :)

Filmden çıkıp nerelere geldik.

Selamlar
Lami Tiryaki
 
Moderatör tarafında düzenlendi:

tabure

Guest
14 Eki 2011
621
2,015
Bastiani Kalesi
İm yayınlarının çıkarttığı kitap bende de var, çevirisi berbat. Kitabın başlarında uzay gemisiyle dolaşan 2 maymunun sevgili olduğunu bile anlamamış çevirmen, 2 erkek maymun olarak belirtmiş.
Pierre Boule'un kitabıyla filmin senaryosu birbirinden epey farklı bu arada.
Ancak filmin mükemmel senaryosunun kitabı geçtiğini de belirtmekte fayda var, 1960'lardaki orijinal seriden bahsediyorum, yoksa Tim Burton'un çektiği film işe yaramaz.
Orijinal filmin özellikle kitapta olmayan son sahnesi, astronotun sahilde yıkılmış özgürlük heykelini görüp aslında baştan beri dünyada olduğunu anlaması, bence sinema tarihinde gelmiş geçmiş en iyi film sonu...
 
Üst