KAPTAN MARVEL
(Captain Marvel)
1930'lar Amerika'da baş gösteren büyük ekonomik krizin hüküm sürdüğü yıllardı. Basın, halkı psikolojik bunalımdan kurtarabilmek için eğlenceli, mizahi çizgiroman dergileri yayınlar olmuştur. Gülmece unsuru taşıyan bu dergilere 'komik' anlamına gelen 'comic' adı verilmektedir. Bu tabir daha sonraki yıllarda yayınlanan dergilere de içerikleri ne olursa olsun 'comic' adının verilmesine yol açmıştır.
1938 yılının Haziran ayında çıkan Action Comics dergisinin sunduğu Superman isimli kahraman, yeni bir anlayışı, yeni bir soluğu da beraberinde getirmiştir: Süper kahramanlar. Gerek yeni ve farklı bir tipleme oluşu gerekse yayınların kamuoyunda yarattığı ilgiden dolayı, ticari başarı için yayıncılar bu tip kahramanlar üretmeye mecbur kalmışlardır. Fawcett Publications, 1939'da çizgiroman yayıncılığına başlamaya karar verdiğinde yazar Bill Parker bu işin organizasyonuyla görevlendirilmiştir. Ressam Charles Clerence Beck'le birlikte çakşarak, Whiz başlığı konulan bir derginin ilk sayısı için Captain Thunder adlı bir süper kahraman yaratmışlardır. Fakat telif haklarını güvence altına alma işlerini halledebilmek için yazılıp çizilen sayı, halka asla dağıtılamamıştır. Geçen sürede yapılan değerlendirmeler sonucu tiplemenin adı Captain Marvel şeklinde değiştirilerek 1940 yılının Whiz Comics No.2'de yayınına başlanmıştır.
Whiz Comics No.2
Dönemin sinema aktörü Fred MacMurray'ın yüz hatlarından yola çıkılarak yaratılan tiplemede karakter aslında, Billy Batson adında evsiz bir yetimdir ve yaşlı kızılderili büyücüsü Shazam'ı görmeye götürülmüştür. Billy ismini söylediğinde kızılderili büyücünün yıllardır beklediği olay gerçekleşmiş ve Billy büyüsel büyük kırmızı bir şekle bürünmüştür... Işıltılı dakikalardan sonra çelimsiz Billy gitmiş, yerine turuncu ve altın rengi kostümüyle bir süper kahraman gelmiştir: Captain Marvel.
Ressam Beck'in çizim stili çizgiromanlarda görülen en temiz ve direkt vücut hatlarını kullanma taızındadır. Arka planlardan genelde yoksun olan öykülerin okunması gayet kolaydır. Böylece derginin okuyucusu olan çocuklar, nispeten kolayca genç karakter Billy ile özdeşleşebilmektedir. Hemen ardından Captain Marvel fenomenal bir başarı yakalamış ve kısa zamanda tüm özel kostümlü rakiplerini satış miktarında geride bırakmıştır. Üstelik 1938 tarihli Superman'in yakaladığı 1.400.000 adetlik satış rekorunu, 2.000.000 adet net satışla kırmıştır. Pek çok alt serisi olmuştur: Kısaca bir Mary Marvel, bir Captain Marvel Junior, bir Marvel Uncle, üç tane de Teğmen Marvel vardı. Ayrıca bir de Hoppy adında Marvel Tavşan (Bunny)'ı listeye eklenmiştir.
Captain Marvel 1. Sayı kapağı.
Captain Marvel, Mary Marvel ve Captain Marvel Junior.
Solomon'un zekası, Herkül'ün gücü, Atlas'ın dayanıklılığı, Zeus'un kudreti, Achille'in cesareti ve Mercury'nin hızının temsilcisi basit bir "Shazam" çığlığını atarak, dünyanın en güçlü ölümlüsü haline gelmenin çekiciliği okurları o kadar içine almıştır ki, Captain Marvel maceraları her onbeş günde bir, 1 milyondan fazla satar olmuştur. Çizgiroman satıcılarında kısa sürede onlarca Captain Marvel dergisi gözükmeye başlamıştır. Bunca talebe cevap verebilecek öykü ve çizim ihtiyacını karşılayabilmek için de şef ressam C.C.Beck'in kontrolünde birçok çizer işe alınmıştır. Ünlü Jack Kirby bile seri için birşeyler yapmış ve Captain Marvel AdventureIın ilk sayısını çizmiştir. Ayrıca serileri üzerine çalışan birçok yazar da vardır. Ancak bunlardan Otto Binder, serinin senaryo mimarı olarak tarihe geçmiştir. Binder'in öne çıkması ve onun yazdığı öykülerin tüketim hızı, ikincil yazarlar için gereken stili oluşturmuştur. Bu türden hafif satirik senaryoları hazırlayanlar arasında; Ron Reed, Bili Woolfolk ve Bob Kanigher, Editör Bili Parker, Ed Herron, Will Lieberson ve özellikle son editör Wendell Crowley'de vardır.
Herkes Captain Marvel'ı 1940'larda yaratılan en sürükleyici, eğlendirici karakter olarak tutmak için çalışmaktadır. Serinin başkca düşüşüne ise uzun ve baskıcı mahkeme oturumlan neden olmuştur. Whiz ortaya çıktıktan bir süre sonra Superman'i yayınlayan National şirketi Captain Marvel'a karşı tekf haklarının ihlakı konusunda dava açmıştır. Zira tiplemeler durumsal benzerlikler göstermektedir ve Fawcett bunu baştan beri bilerek hareket etmiştir. Gerçi iki kahramanın içerik olarak farklılığı önceden ilan edilmiştir ancak çok zaman kaybettiren bu dava sürelerinin yanı sıra, National'ın başlangıçtan beri değişmeyen kesif inadı sonucunda bu davayla ilgilenecek danışmanlar tutmasına rağmen Fawcett belli bir nedene dayanmaksızın birdenbire bu masraflı savunmaya devam etmemeye karar vermiş ve sadece Captain Marvel'i değil, tüm çizgiroman yayınlarını kendiliğinden durdurmuştur. Sonuçta Captain Marvel karakteri Whiz dergisinin 155 sayısı boyunca Haziran 1953 tarihine dek sürmüştür.
101 Roman adlı dergide yayınlanan bir Kaptan Marvel'in Oğlu macerasının kapağı.
Ekicigil Yayınlarınca Türkiye'de periyodik olarak yayınlanan ilk ve tek Kaptan Marvel dergisi.
Ülkemizde ilk kez 1950 yılında Mustafa Kızıltan tarafından yayınlanan 101 Roman dergisinde Kaptan Marvel'in Oğlu başlığıyla gözüken Captain Marvel, 1950'lerin başında Kaptan Marvel başlıklı kısa ömürlü bir yayında ve 1957 yılı ortalarında Ekicigil Yayınları tarafından basılan kendi başlığı altındaki dergi serisinde Türkçe maceralar da yaşamıştır. 1952'de okuyucuyla buluşan 1001 Özel'in bazı sayılarında Kaptan Marvel adıyla ve 1962 yaz aylarında yayınlanan Çocuk Haftası sayılarında önce süper yetenekli tavşanı, Hoppy Harika Tavşan Hopi olarak, ardından da bizzat Captain Marvel'in kendisi Harika Kardeşler başlığıyla yayınlanmaya başlamıştır. Aynca 1948 yılında Kaptan Marvel'in Oğlu adıyla yayınlanan Captain Marvel Jr. serisinden bazı maceralar Çocuk Alemî'nde basılmıştır.
Çocuk Alemi dergisinin 28. sayısında yayınlanan Kaptan Marvel'in Oğlu'ndan bir sayfa.
Tek sayı çıkan bir Kaptan Marvel dergisi kapağı.
(Captain Marvel)
1930'lar Amerika'da baş gösteren büyük ekonomik krizin hüküm sürdüğü yıllardı. Basın, halkı psikolojik bunalımdan kurtarabilmek için eğlenceli, mizahi çizgiroman dergileri yayınlar olmuştur. Gülmece unsuru taşıyan bu dergilere 'komik' anlamına gelen 'comic' adı verilmektedir. Bu tabir daha sonraki yıllarda yayınlanan dergilere de içerikleri ne olursa olsun 'comic' adının verilmesine yol açmıştır.
1938 yılının Haziran ayında çıkan Action Comics dergisinin sunduğu Superman isimli kahraman, yeni bir anlayışı, yeni bir soluğu da beraberinde getirmiştir: Süper kahramanlar. Gerek yeni ve farklı bir tipleme oluşu gerekse yayınların kamuoyunda yarattığı ilgiden dolayı, ticari başarı için yayıncılar bu tip kahramanlar üretmeye mecbur kalmışlardır. Fawcett Publications, 1939'da çizgiroman yayıncılığına başlamaya karar verdiğinde yazar Bill Parker bu işin organizasyonuyla görevlendirilmiştir. Ressam Charles Clerence Beck'le birlikte çakşarak, Whiz başlığı konulan bir derginin ilk sayısı için Captain Thunder adlı bir süper kahraman yaratmışlardır. Fakat telif haklarını güvence altına alma işlerini halledebilmek için yazılıp çizilen sayı, halka asla dağıtılamamıştır. Geçen sürede yapılan değerlendirmeler sonucu tiplemenin adı Captain Marvel şeklinde değiştirilerek 1940 yılının Whiz Comics No.2'de yayınına başlanmıştır.
Whiz Comics No.2
Dönemin sinema aktörü Fred MacMurray'ın yüz hatlarından yola çıkılarak yaratılan tiplemede karakter aslında, Billy Batson adında evsiz bir yetimdir ve yaşlı kızılderili büyücüsü Shazam'ı görmeye götürülmüştür. Billy ismini söylediğinde kızılderili büyücünün yıllardır beklediği olay gerçekleşmiş ve Billy büyüsel büyük kırmızı bir şekle bürünmüştür... Işıltılı dakikalardan sonra çelimsiz Billy gitmiş, yerine turuncu ve altın rengi kostümüyle bir süper kahraman gelmiştir: Captain Marvel.
Ressam Beck'in çizim stili çizgiromanlarda görülen en temiz ve direkt vücut hatlarını kullanma taızındadır. Arka planlardan genelde yoksun olan öykülerin okunması gayet kolaydır. Böylece derginin okuyucusu olan çocuklar, nispeten kolayca genç karakter Billy ile özdeşleşebilmektedir. Hemen ardından Captain Marvel fenomenal bir başarı yakalamış ve kısa zamanda tüm özel kostümlü rakiplerini satış miktarında geride bırakmıştır. Üstelik 1938 tarihli Superman'in yakaladığı 1.400.000 adetlik satış rekorunu, 2.000.000 adet net satışla kırmıştır. Pek çok alt serisi olmuştur: Kısaca bir Mary Marvel, bir Captain Marvel Junior, bir Marvel Uncle, üç tane de Teğmen Marvel vardı. Ayrıca bir de Hoppy adında Marvel Tavşan (Bunny)'ı listeye eklenmiştir.
Captain Marvel 1. Sayı kapağı.
Captain Marvel, Mary Marvel ve Captain Marvel Junior.
Solomon'un zekası, Herkül'ün gücü, Atlas'ın dayanıklılığı, Zeus'un kudreti, Achille'in cesareti ve Mercury'nin hızının temsilcisi basit bir "Shazam" çığlığını atarak, dünyanın en güçlü ölümlüsü haline gelmenin çekiciliği okurları o kadar içine almıştır ki, Captain Marvel maceraları her onbeş günde bir, 1 milyondan fazla satar olmuştur. Çizgiroman satıcılarında kısa sürede onlarca Captain Marvel dergisi gözükmeye başlamıştır. Bunca talebe cevap verebilecek öykü ve çizim ihtiyacını karşılayabilmek için de şef ressam C.C.Beck'in kontrolünde birçok çizer işe alınmıştır. Ünlü Jack Kirby bile seri için birşeyler yapmış ve Captain Marvel AdventureIın ilk sayısını çizmiştir. Ayrıca serileri üzerine çalışan birçok yazar da vardır. Ancak bunlardan Otto Binder, serinin senaryo mimarı olarak tarihe geçmiştir. Binder'in öne çıkması ve onun yazdığı öykülerin tüketim hızı, ikincil yazarlar için gereken stili oluşturmuştur. Bu türden hafif satirik senaryoları hazırlayanlar arasında; Ron Reed, Bili Woolfolk ve Bob Kanigher, Editör Bili Parker, Ed Herron, Will Lieberson ve özellikle son editör Wendell Crowley'de vardır.
Herkes Captain Marvel'ı 1940'larda yaratılan en sürükleyici, eğlendirici karakter olarak tutmak için çalışmaktadır. Serinin başkca düşüşüne ise uzun ve baskıcı mahkeme oturumlan neden olmuştur. Whiz ortaya çıktıktan bir süre sonra Superman'i yayınlayan National şirketi Captain Marvel'a karşı tekf haklarının ihlakı konusunda dava açmıştır. Zira tiplemeler durumsal benzerlikler göstermektedir ve Fawcett bunu baştan beri bilerek hareket etmiştir. Gerçi iki kahramanın içerik olarak farklılığı önceden ilan edilmiştir ancak çok zaman kaybettiren bu dava sürelerinin yanı sıra, National'ın başlangıçtan beri değişmeyen kesif inadı sonucunda bu davayla ilgilenecek danışmanlar tutmasına rağmen Fawcett belli bir nedene dayanmaksızın birdenbire bu masraflı savunmaya devam etmemeye karar vermiş ve sadece Captain Marvel'i değil, tüm çizgiroman yayınlarını kendiliğinden durdurmuştur. Sonuçta Captain Marvel karakteri Whiz dergisinin 155 sayısı boyunca Haziran 1953 tarihine dek sürmüştür.
101 Roman adlı dergide yayınlanan bir Kaptan Marvel'in Oğlu macerasının kapağı.
Ekicigil Yayınlarınca Türkiye'de periyodik olarak yayınlanan ilk ve tek Kaptan Marvel dergisi.
Ülkemizde ilk kez 1950 yılında Mustafa Kızıltan tarafından yayınlanan 101 Roman dergisinde Kaptan Marvel'in Oğlu başlığıyla gözüken Captain Marvel, 1950'lerin başında Kaptan Marvel başlıklı kısa ömürlü bir yayında ve 1957 yılı ortalarında Ekicigil Yayınları tarafından basılan kendi başlığı altındaki dergi serisinde Türkçe maceralar da yaşamıştır. 1952'de okuyucuyla buluşan 1001 Özel'in bazı sayılarında Kaptan Marvel adıyla ve 1962 yaz aylarında yayınlanan Çocuk Haftası sayılarında önce süper yetenekli tavşanı, Hoppy Harika Tavşan Hopi olarak, ardından da bizzat Captain Marvel'in kendisi Harika Kardeşler başlığıyla yayınlanmaya başlamıştır. Aynca 1948 yılında Kaptan Marvel'in Oğlu adıyla yayınlanan Captain Marvel Jr. serisinden bazı maceralar Çocuk Alemî'nde basılmıştır.
Çocuk Alemi dergisinin 28. sayısında yayınlanan Kaptan Marvel'in Oğlu'ndan bir sayfa.
Tek sayı çıkan bir Kaptan Marvel dergisi kapağı.