JAPONYA
XIII. yüzyıldan itibaren Ukiyo-e adı verilen ve temelde resimli anlatımı sergileyen bir sanat türü, Japonya'nın geleneksel çizgiroman kültürüne denk düşen ilk çalışmalardır. Giderek 'manga' tanımlaması getirilen tür, ilk modern ve basılı örneğini Katsuhika Hokusai'nin (1760-1849) Hokusai Manga adlı çizimlerinde görülecektir. 1814'de basılan bu örnekten yıllar sonra, ABD'de gazete bantları boy göstermeye başlayınca Japonya'da yeniden canlanacak ve 1902 yılında Rakuten Kitazawa, sürekli karakterlerin yer aldığı ilk bant olan Togosaku To Mokubei No Tokyo yayına girecektir. 1905 yılında ise, karikatürlerin bolca yayınlandığı ilk Japon mizah dergisi Tokyo Puck çıkmıştır. Puck'un bünyesine de giren resimli anlatı olgusuyla beraber 1914 yılında Kodansha adlı yayıncının koordinasyonunda çıkan Shonen Club'de yayınlanan manga sayısı nice artmıştır. Ona katılan Yonen Club'de aynı yolu izlemiş, hatta 1918'de Manga Kourakukai adıyla bir Profesyonel Çizerler Birliği'nin kurulmasına dek açılım yakalamıştır. Dönemin gazetelerinde çalışan Japon çizerleri genelde ABD bantlarından etkilenerek çizimlerini gerçekleştirmelerine ve 1923 yılında Yutaka Aso adlı çizer Nonkina Tousan başlığını bu yolla hazırlamaya başlamasına rağmen bu seriyi bir yıl sonra, 1924'de kendine ait ilk orijinal günlük bant haline getirmiştir. Bu dönemin çok satan gazetelerinden olan Asahi Shinbum'da Bringing Up Father/Güngörmüşler, Mutt and Jeff, Happy Hooligan, Felix the Cat gibi Amerikan patentli başlıkları sayfalarına taşımıştır.
Ghost in Shell-2'den tasarım ve renk harikası bir sayfa.
1930'un hemen başında Sako Shushido'nun yarattığı Speed Taro'yu, bir yıl sonra Suihou Tagawa'nın Norakuro'su izlemiştir. Böylece 1935 yılında ilk Japon süper kahramanı olan Tanku Tankuro, yaratıcısı Gajo'nun elinden hayat bulmaya başlamıştır. Onu 1936'da Riyûichi Yokoyama'nın başlığı olan sonradan Fuku-chan olan Edokko-Ken-chan'ı takip etmiş ve İkinci Dünya Savaşı'nın sonuna değin sayısız başlık onların ardına eklenmiştir. Savaştan sonra, 1947'de yeniden yapılanan Japonya, Fukijiro Yokoi'nin çizimleriyle Fushigira Kuni'yi okurken, 1948'de Soji Yamakawa'nın Shonen Oja'sı da devreye girmiştir.
Tetsuwan Atom
1950'lerle birlikte Japon çizgiromanına uzun yıllar damgasını vuracak olan Osamu Tezuka'nın Tetsuwan-Atom'u yayına başlamış, 1952'de de Eiichi Fukui'nin çalışması olan Igaguri-kun adlı başlık ona katılmıştır. Aynı çizerin 1954'deki Akado Suzunosuke'si de diğer bir başarılı çizgiroman olarak tarihe geçmiştir. Tarihi konulara el atan Sanpei Shirato ise Ninja Bugeicho'suyla geleneksel Japon kültürüne görkemli görsel sahneler kazandırmıştır. 1967'de kıdemli çizer Osamu Tezuka Hi no Tori başlığıyla yeniden okurlarına ulaşırken, 1969'da yayınlanmaya başlayan Golgo 13 adlı çizgiroman ise işlediği casusluk konuları ve detaylı çizilmiş kareleriyle James Bond'a taş çıkartmıştır.
Ninja Bugeicho'dan bir sayfa.
1960 başlarında yetişkinlere hitap eden çizgiroman dergilerinin sayılarındaki artışı takiben bilimkurgu temalı çizgiromanlar da sayıca iyice fazlalaşmıştır. 1960'ların sonlarına doğru şampiyon Olimpiyat sporcuları çizgiroman kahramanları olarak sayfaları doldurmuştur. Yayınlanmış eski çizgiroman dergilerinin kiralık olarak okunabildiği 'pay-library'lerin sayesinde dokuzuncu sanatın popülerleşmesinde önemli bir aşama geçilmiştir. 1980'lerle birlikte telefon rehberi kalınlığındaki aylık periyodu olan Japon mangaları, yüzbinlerle ölçülen satışlarla Batılı sanatçıların olaya gıpta ile bakmasına neden olmuştur. 1970-1976 arası yayınlanan Lone Wolf and Cub çoktan gerilerde kalmış ve Japon çizgiromancıları daha çok ve rahat para kazanabilecekleri ABD dergi sektörüne 1990'ların ikinci yarısında devasa bir giriş yapmışlardır. Arada Gon gibi sıradışı örnekler çıksa da, Amerikan çizim stilini de derinden etkileyen klasik Japon ekolüne dahil kocaman gözlü, ince belli, karikatürize karakterler artık gırla gitmektedir. Japonya'da kişi başına yıllık otuz adet manga dergisinin satın alındığı kocaman bir sektörün ürkütücü/şaşırtıcı boyutlarına her geçen gün yenileri eklenmeye devam etmektedir.
XIII. yüzyıldan itibaren Ukiyo-e adı verilen ve temelde resimli anlatımı sergileyen bir sanat türü, Japonya'nın geleneksel çizgiroman kültürüne denk düşen ilk çalışmalardır. Giderek 'manga' tanımlaması getirilen tür, ilk modern ve basılı örneğini Katsuhika Hokusai'nin (1760-1849) Hokusai Manga adlı çizimlerinde görülecektir. 1814'de basılan bu örnekten yıllar sonra, ABD'de gazete bantları boy göstermeye başlayınca Japonya'da yeniden canlanacak ve 1902 yılında Rakuten Kitazawa, sürekli karakterlerin yer aldığı ilk bant olan Togosaku To Mokubei No Tokyo yayına girecektir. 1905 yılında ise, karikatürlerin bolca yayınlandığı ilk Japon mizah dergisi Tokyo Puck çıkmıştır. Puck'un bünyesine de giren resimli anlatı olgusuyla beraber 1914 yılında Kodansha adlı yayıncının koordinasyonunda çıkan Shonen Club'de yayınlanan manga sayısı nice artmıştır. Ona katılan Yonen Club'de aynı yolu izlemiş, hatta 1918'de Manga Kourakukai adıyla bir Profesyonel Çizerler Birliği'nin kurulmasına dek açılım yakalamıştır. Dönemin gazetelerinde çalışan Japon çizerleri genelde ABD bantlarından etkilenerek çizimlerini gerçekleştirmelerine ve 1923 yılında Yutaka Aso adlı çizer Nonkina Tousan başlığını bu yolla hazırlamaya başlamasına rağmen bu seriyi bir yıl sonra, 1924'de kendine ait ilk orijinal günlük bant haline getirmiştir. Bu dönemin çok satan gazetelerinden olan Asahi Shinbum'da Bringing Up Father/Güngörmüşler, Mutt and Jeff, Happy Hooligan, Felix the Cat gibi Amerikan patentli başlıkları sayfalarına taşımıştır.
Ghost in Shell-2'den tasarım ve renk harikası bir sayfa.
1930'un hemen başında Sako Shushido'nun yarattığı Speed Taro'yu, bir yıl sonra Suihou Tagawa'nın Norakuro'su izlemiştir. Böylece 1935 yılında ilk Japon süper kahramanı olan Tanku Tankuro, yaratıcısı Gajo'nun elinden hayat bulmaya başlamıştır. Onu 1936'da Riyûichi Yokoyama'nın başlığı olan sonradan Fuku-chan olan Edokko-Ken-chan'ı takip etmiş ve İkinci Dünya Savaşı'nın sonuna değin sayısız başlık onların ardına eklenmiştir. Savaştan sonra, 1947'de yeniden yapılanan Japonya, Fukijiro Yokoi'nin çizimleriyle Fushigira Kuni'yi okurken, 1948'de Soji Yamakawa'nın Shonen Oja'sı da devreye girmiştir.
Tetsuwan Atom
1950'lerle birlikte Japon çizgiromanına uzun yıllar damgasını vuracak olan Osamu Tezuka'nın Tetsuwan-Atom'u yayına başlamış, 1952'de de Eiichi Fukui'nin çalışması olan Igaguri-kun adlı başlık ona katılmıştır. Aynı çizerin 1954'deki Akado Suzunosuke'si de diğer bir başarılı çizgiroman olarak tarihe geçmiştir. Tarihi konulara el atan Sanpei Shirato ise Ninja Bugeicho'suyla geleneksel Japon kültürüne görkemli görsel sahneler kazandırmıştır. 1967'de kıdemli çizer Osamu Tezuka Hi no Tori başlığıyla yeniden okurlarına ulaşırken, 1969'da yayınlanmaya başlayan Golgo 13 adlı çizgiroman ise işlediği casusluk konuları ve detaylı çizilmiş kareleriyle James Bond'a taş çıkartmıştır.
Ninja Bugeicho'dan bir sayfa.
1960 başlarında yetişkinlere hitap eden çizgiroman dergilerinin sayılarındaki artışı takiben bilimkurgu temalı çizgiromanlar da sayıca iyice fazlalaşmıştır. 1960'ların sonlarına doğru şampiyon Olimpiyat sporcuları çizgiroman kahramanları olarak sayfaları doldurmuştur. Yayınlanmış eski çizgiroman dergilerinin kiralık olarak okunabildiği 'pay-library'lerin sayesinde dokuzuncu sanatın popülerleşmesinde önemli bir aşama geçilmiştir. 1980'lerle birlikte telefon rehberi kalınlığındaki aylık periyodu olan Japon mangaları, yüzbinlerle ölçülen satışlarla Batılı sanatçıların olaya gıpta ile bakmasına neden olmuştur. 1970-1976 arası yayınlanan Lone Wolf and Cub çoktan gerilerde kalmış ve Japon çizgiromancıları daha çok ve rahat para kazanabilecekleri ABD dergi sektörüne 1990'ların ikinci yarısında devasa bir giriş yapmışlardır. Arada Gon gibi sıradışı örnekler çıksa da, Amerikan çizim stilini de derinden etkileyen klasik Japon ekolüne dahil kocaman gözlü, ince belli, karikatürize karakterler artık gırla gitmektedir. Japonya'da kişi başına yıllık otuz adet manga dergisinin satın alındığı kocaman bir sektörün ürkütücü/şaşırtıcı boyutlarına her geçen gün yenileri eklenmeye devam etmektedir.