İspanya çizgiromanı

bakunin

Admin
12 Mar 2009
6,304
49,801
NeverLand
İSPANYA


İspanya çizgiromanı 1917 yılında yayına başlayan TBO adlı çocuk dergisi ve bu dergideki çizgiroman örnekleriyle birlikte başlamıştır. Öyle ki, bir süre sonra İspanya'da çizgiromanlar bu haftalık derginin adının açılımı olan 'tebeo' sözcüğüyle anılacaktır. Kendisininkinden yaklaşık on sene önce yayınlanmaya başlayan İtalyan çocuk dergisi Corriere dei Piccoli'yi örnek alan yayıncı Jaoquin Buigas Carrigas, TBO'yu çıkartmaya karar vermiştir. İlerleyen zaman içinde 350.000 adet gibi önemli bir satış rakamına ulaşan dergi, pek çok benzerinin çıkmasına önayak olmuş, diğer İspanyol dergi ve gazetelerinin de çizgiroman sanatının örneklerine yer vermesini sağlamıştır.

TBO'da yayınlanan ilk başlıklardan biri 1919'daki Amerikalı George McManus'un Bringing Up Father/Güngörmüşler'den hemen önce hazırladığı The Newlyweds idi. İlerleyen sayılarda TBO dergisi Pinokyo'nun bir uyarlamasıyla birlikte, yine Amerikan çizgiroman bantlarından The Little King/Kücük Kral, Little Annie Rooney, Felix the Cat ve The Katzenjammer Kids/Kaptan ve Çocukları türü mizahi bir içeriğe sahipti. 1928'de ise Macaco, yaratıcısı K-Hito (gerçek adı Ricardo Garcia Lopez) tarafindan İspanyollara ulaştırılmıştır. 1931 yılına gelindiğinde İspanya'da cumhuriyet ilan edilmiş ve yenilenen hayat şartlarına çizgiromanlar da ayak uydurmaya başlamıştır. Jose Cabrero Arnal ya da kısa adıyla Claude Arnal, Fransız Pif dergisi için çizgiromanlar hazırlamaya başlamış ve Jesus Blasco ile Emilio Freixas gibi İspanyol çizerler de Alex Raymond ve Milton Caniff ekolünü kendi ülkelerine adapte etmeye çalıştıkları çizgiroman çalışmalarına girişmişlerdir. 1936-1939 yılları arasında Jesus Blasco, Chico dergisine Cuto adlı başlıkta bir çocuğun maceralarını hazırlıyor, Pelayos ve Flechas adlı haftalık dergiler de piyasaya yeni ve genç İspanyol çizerler kazandırıyordu. 1941'de yayına başlayan Mis Chicas ise, genç kız okuyucu kitlesini kendine hedef seçmiştir. 1944'de Manuel Gago imzalı El Guerrero del Antifaz adıyla başlayan seri uzun seneler boyunca İspanyol okuyucular tarafindan iltifat görecek bir başlık haline gelecektir.

img003.jpg


İspanyol Chicos ve TBO dergileri.

İkinci Dünya Savaşı'nın hemen ardından, 1946'da José Mallorqui ve Fransisco Batet işbirliğinde yaratılan El Coyote ve ardından gelen Zorro gibi çalışmalar kahraman olgusunu iyice belirginleştirmiş ve 1951 yılı ile birlikte Francisco de la Fuente, başarılı çizgiromancılık kariyerine başlamıştır. Bu arada İngiltere patentli Dan Dare adlı bilimkurgu çizgiromanından esinlenilen Diego Valor start almış, El Capitan Trueno ise yaratıcısı Riccardo Cour di Leone'nin firçasından okuyucuya ulaşmaya başlamıştır. Yine bu dönem başlayan bir diğer başlık İspanyol çizgiromanının geleceğini etkileyecek olan Mortadelo y Filemon/Dörtgöz Dazlak 1958'de Francisco Ibanez tarafından mizahi diline doladığı esprileri sergilemeye girişmiştir. 1960'ların sonlarına doğru İspanyol gazetelerinde Vampirella, Modesty Blaise ve Lois Roca ile Jo Adams' ın 2150'de geçen bilimkurgusu Scarth yayınlanmaktadır.

1970'lerle birlikte periyodik İspanyol çizgiroman dergileri birbiri peşi sıra okura ulaşmaya başlamıştır. Comix International, Totem, Cimoc, Cairo, El Vibora gibi dergiler gerek bünyelerindeki evrensel çizgiromanlarla gerekse çizgiroman sanatı ve kültürüyle ilgili makale ve araştırmalara verdikleri sayfalarla ülkede varolan dokuzuncu sanat boyutunun gelişimine katkı sağlamışlardır. 1980 ve 1990'larla birlikte Jordi Bernet, Vicente Segrelles, Ruben Pellejero, Alfonso Azpiri, Enrique Abuli, Horatio Altuna, Manfred Sommer, Alfonso Font, Jose Maria Beâ, Carlos Gimenez, Daniel Torres gibi çizgiromancılar dünya piyasasında boy gösteren İspanyol asıllı ustalar olarak önemli çalışmalara imza atmaya başlamıştır.
 
Üst