Hayat Resimli Roman

Lami Tiryaki

Onursal Üye
21 Nis 2009
513
3,727
ÇİZGİ ROMANLARIN ARKA YÜZÜ; FOTOROMANLAR

1950’lerle 80’ler arasında dünyada olduğu gibi Türkiye’de de insanların başat hobilerinden biri fotoromanlardı. Ya bir sinema filminden karelerin fotoğraflarının üzerine konuşmalar eklenerek ya da bu amaçla gerçek oyuncularla çekilip yayınlanan macera dergi ve kitaplarıydı fotoromanlar. Aslında bu açıdan bakıldığında çizgi romana göre daha zor ve daha çok emek isteyen bir sanat uğraşıydı. Gerçekten film çeker gibi çekip kolajlamak, senaryosu üzerinde kafa yormak, basmak, yayınlamak dağıtmak vs derken oldukça zahmetli bir iş olduğu kuşku götürmez. Bu yolla pek çok yıldız oyuncu da yaratılmıştır.

O yıllarda çoğu gazeteler içeriklerine çizgi romanların yanında fotoroman sayfaları da ekleyerek tiraj arttırmaya çalışıyordu. Bu dönemde ilginç bir ayrım ortaya çıkar. Çizgi roman yayınları genellikle erkeklerin sevdiği bir tür olurken fotoromanlara daha çok kadınlar ilgi gösteriyordu. Bu ayrım zamanla fotoromanların senaryolarının daha çok kadınlara hitap eden konulara yönelmesine neden olmuştur. Çocukluğumda komşumuzun kızı olan bir abla, bana her gün bayiden Saklambaç Gazetesi aldırırdı. Kendisi okuduktan sonra ben de fotoromanlara şöyle bir göz atardım. Sonrada öyküler üzerine bir şeyler anlatırdı bana. Sonra bu ablaya gazeteden kestiği kuponlardan kocaman bir mutfak çeyiz takımı çıkmış, yine ben gidip taşımış ve sağlam bir harçlık almıştım. Ne güzel günlerdi…

HAYAT RESİMLİ ROMAN; DERGİCİLİKTE REKOR

Dönemin fotoroman yayınlayan pek çok yayınevi arasında sanırım en uzun soluklu yayın yapanları Hayat Grubu ve Ceylan Yayınları’ydı. Şevket Rado’nun Hayat Resimli Roman’ı, 2 Mart 1965’te ilk sayısıyla piyasaya çıkmış. Derginin künyesinde yazı işleri müdürü olarak Sezai Solelli’yi görüyoruz. İlk sayıdaki sunuş yazısında 1963 yılında çıkmaya hazırlanan derginin, teknik hazırlıkların uzaması nedeniyle 1965’te çıktığı yazıyor. İtalya’nın Rizzoli Fotoroman Stüdyoları’yla imzalanan sözleşme ile yayın hayatına atılan dergi, 3 Temmuz 1978’e kadar 1125 sayı yayınlanmış. İlk sayısının kapağında dört renk tifdruk kağıda basılı olarak Elizabeth Taylor olduğunu düşündüğüm muhteşem bir fotoğraf ile ve 1 LİRA fiyatla satıldığı bilgileri var. Derginin kapak içleri genellikle Hayat Grubu’nun kendi yayınlarının veya diğer ürünlerin reklamlarına ayrılmış. Üçüncü sayfada dünyadan magazin haberleriyle desteklenen genellikle dekolteli bir üçüncü sayfa güzeli fotoğrafı var. Diğer sayfalarda bolca İtalyan fotoromanları, tefrika romanlar, hikayeler, karikatür-fıkra sayfaları, okur mektupları, yerli ve yabancı magazin sayfaları, çizgi romanlar ve daha pek çok eğlencelik çalışmalar yer alıyor. Meral Gaspıralı gibi çevirmenlerle dönemin neredeyse sıfır hatalı Türkçe gramere sahip yazıları ve çevirileri, hikayelerin konuları, anlatım biçimleri, içerikleri düşünüldüğünde Hayat Resimli Roman, günümüzün yüzeysel sulu sepken magazin yayınlarının yanında klasik başyapıt romanları gibi kalıyor.


Hayat Resimli Roman, ilk sayı 2 Mart 1965.


Derginin "3. sayfası"


Dergilerde şahane hikayeler var...


Pek çok fotoromandan biri...

Dergi bir yıl 52 veya 53 sayı çıktıktan sonra ertesi yıl tekrar 1. sayıdan başlatılan biçimde numaralanmış. Dergi o kadar sevilmiş ve çok satmış ki, 9 Kasım 1967 tarihindeki 46. sayısından itibaren haftada iki sayı şeklinde yayınlanmaya başlamış. 16 Şubat 1976 tarihindeki 15. sayıya kadar yaklaşık dokuz yıl haftada iki sayı şeklinde yılda 104 sayı yayınlanmış. Dergi yayıncılığı kategorisinde bu bir rekor olmalı. Yine aynı yıl 22. sayıdan itibaren 500 kuruş fiyatla 48 sayfalık formata geçilmiş.

Derginin neredeyse tüm yayın hayatı boyunca devam eden çizgi bantlarından Sarışın Bomba, daha sonra Alfa Yayınları tarafından Lolita ismiyle haftalık dergi olarak ta yayınlandı. 1973 yılının Ocak sayısında Hikmet Münir Ebcioğlu tarafından hazırlanan Plaklararası isimli bir köşe başlar. Burada yeni plaklar, şarkıcılar ve müzik dünyası ile ilgili güncel haberlere yer verilir. Tabii bu köşenin hazırlayıcısının Hikmet Münir Ebcioğlu olması tarihi öneme haiz bir çalışmadır. Ebcioğlu, yerli hafif müzik sanatçıları için yaptığı söz yazarlığı vb faaliyetlerinin altyapısını anlatmaktadır aslında. Sezen Cumhur Önal ve Fecri Ebcioğlu ile birlikte hafif müziğimizin en önemli sac ayaklarından birini oluşturan Hikmet Münir Ebcioğlu’nun tüm yazılarını keyifle okudum. Özellikle “kaset isimli yeni bir buluş”tan söz ettiği yazısı çok hoş!

Hayat Resimli Roman’a 1961 yılında yayınına başlanan kardeş dergi Ses Dergisi’nden de destek gelir. Ses Dergisindeki yarışmalar haberler söyleşiler vb pek çok yazıya Hayat Resimli Roman’da da farklı içeriklerle yer verilir. Derginin okuyucu mektuplarında yayınlanan pek çok mektup toplanıp sahipleri tespit edilecek olsa ne muazzam bir kişisel mektup arşivi olurdu kimbilir.


Hayat Resimli Roman'da Türkan Şoray haberi.

1978 yılı yazının başında, Hayat Yayın Grubu’nda baş gösteren grev, Hayat Resimli Roman, Ses Dergisi ve Hayat Dergisi'nin yayınlarının durmasına neden olmuş. Böylece Hayat Resimli Roman, 3 Temmuz 1978 tarihli 28. sayısıyla yayınını noktalamış.


3 Temmuz 1978 tarihli son sayı.

Sahaf Murat Sevgikuranlar’ın dükkanında görüp aldığım 7 cilt Hayat Resimli Roman, beni bu seriyi tamamlamaya yöneltti. Dergideki yazıları ve fotoromanları keyifle okuyordum. Bir süre uğraştıktan sonra 1125 adet tüm sayıları tek eksiğiyle toplamayı başardım. Çoğu cilt kapakları yıpranmış olduğundan ciltlerini tekrardan yaptırdım.

HAYAT RESİMLİ ROMAN; YENİ DÖNEM
1981 yılında Uzan Grubu, Hayat, Hayat Resimli Roman ve Ses Dergisi'ni yeniden yayınlamaya başlamış. Ben, bu dergileri de toplayarak Türkiye'de yayınlanmış tüm Hayat Resimli Roman'ların bir listesini çıkarmaya gayret ediyorum. Dergilerdeki tüm başlıkları ve maceraları, binlerce satır şeklinde derledim. Uzan Hayat Resimli Roman, 26. sayıya kadar 40 Lira fiyatla piyasaya verilmiş.


Uzan Hayat Resimli Roman 1981 tarihli ilk sayı

Hayat Grubu tarafından yayınlanan 1978 yılının 28. sayısında yarım kalan fotoromanlar ve diğer neşriyatların devamı maalesef bu yeni yayın döneminde yer almıyor. Tüm neşriyatlar kendi ilk bölümünden başlıyor.

Yeni Hayat Resimli Roman'da hemen her sayının kapağında yerli sanatçıların fotoğrafları var. Önceki dönemden farklı olarak her bir sayıda 14 sayfalık bir tam fotoroman mevcut. Ayrıca yerli yapım fotoromanları da yayınlamışlar. Nükhet Duru, Erol Evgin, İlhan İrem, Ahu Tuğba, Sezer Güvenirgil, Filiz Ersürer, Cemal Gencer gibi benim gençlik dönemimin popüler sanatçılarını bu fotoromanlarda görmek güzel. Ayrıca çoğu sayının arka kapağında da yine yerli sanatçılar da dahil olmak üzere poster neşriyatı devam ettirilmiş.

HAYAT TV ve RESİMLİ ROMAN DÖNEMİ
11.11.1981 tarihli 20. sayıda reklamlarına başlandığı şekliyle, 23. sayıdan itibaren Hayat TV ve Resimli Roman ismiyle format değişikliğine gidilmiş. Bu yeni şekliyle dergi 48 sayfalık bütünlüğünü korurken, ilk 28 sayfa televizyon, geri kalanı Hayat Resimli Roman şeklinde devam ettirilmiş. Fiyatta değişikliğe gidilmezken, haber ve magazine ağırlık verilmiş. Daha çok TRT yayını içeriğine sahip dergi, bu haliyle daha renkli bir kişiliğe bürünmüş . Zamanın TRT televizyonu yayınlarına ait pek çok yayın, haber vb yer alıyor bu sayılarda. Ancak bu değişiklik, Hayat Resimli Roman formatının değişen zamana ayak uyduramayacağının ve en fazla bir iki yıllık ömrü kaldığının da habercisi olmuş sanki. Zaten 1982'de yayını durdurulmuş ve 1983 yılında da Ses Dergisi'nin eki olarak yayın hayatına devam etmiş. Hayat Resimli Roman'ın daha sonraki yıllarda yayınlanan herhangi bir sayısına da rastlamadım. Ses Dergisi ekleri şeklinde pek çok sayıyı topladım. Ancak kapaklarda tarih yazmadığı için hangisinin hangi yılda yayınlandığını anlamak güç.


Hayat TV Resimli Roman


Hayat Resimli Roman Ses Dergisi Eki


Hayat Grubu Külliyatı biraraya gleince böyle bir şey oluyor!

Fotoroman ve magazin dergiciliğimizin yüz akı Hayat Resimli Roman dergisini hala keyifle okuyorum. Bu kadar güzel bir Türkçeyle ve dolu bir içerikle bize bir dönemi hediye eden Şevket Rado ve Uzan Grubu’na teşekkürlerimle.

Lami Tiryaki


 
Son düzenleme:

peep_pee

Yeni Üye
24 Ocak 2019
18
37
Verdiğiniz güzel bilgiler için teşekkürler. O dönemleri seven biri olarak resimli romanları okumayı çok isterdim. Umarım bir gün o şansı bulabilirim.
 
Üst