Lami Tiryaki
Onursal Üye
- 21 Nis 2009
- 513
- 3,727
Günümüzden yaklaşık 102 yıl önce, 28 Nisan 1911'de Kızılmaske ve Mandrake'nin babası, Amerikan çizgi roman tarihinin önemli ismi Lee Falk, Missouri'nin St. Louis kentinde dünyaya geldi.
Türkiye'de çok uzun süre Kızılmaske ve Mandrake isimli çizgi romanlarla hikayelerini okuduğumuz bu büyük usta hakkındaki bilgileri sizlerle paylaşmak istedim. Kızılmake'yi ana yurdunda olmasa bile, bir zamanlar örümcek Adam kapakları çizen bir Türk çizeri Özcan Eralp'de çizmiştir. Hala Amerika'da günlük strip formatında yayınına devam eden Kızılmake ve Mandrake'nin yeni maceralarını okuyabilmek dileğiyle.
Falk'un, yarattığı efsane çizgi roman karakterlerinden aşağı kalmayan maceralı bir yaşamı oldu. St. Louis Lisesi'nde okuduğu yıllarda, bir yandan okul gazetesinin editörlüğünü yapıyor, bir yandan da yazar olma düşleri kuruyordu. Mezun olduktan sonra, Illinois Üniversitesi'ne girdi ve üniversite gazetesine yazdığı hikayeler, şiirler ve makalelerle yazarlık kariyerini profesyonelleştirdi. 19 yaşındayken, bir sahne sihirbazının maceralarını konu alan eğlenceli bir çizgi roman fıkrini geliştirdi ve karakterini iki haftada ortaya çıkardı. İleride Sihirbaz Mandrake adıyla ünü bütün dünyayı saracak ve tüm sihirbazların adını lakap olarak almaktan gurur duyacağı, ustanın ilk çizgi roman klasiği böylece ortaya çıktı. Çizim dersleri alıp karelerin çizimlerini de yapan Falk'ı o yıllarda Illinois'de oturan arkadaşı ve The Bungle Family (Şaşkın Aile) isimli popüler çizgi romanın sahibi Harry Tuthill, çizgi romana yönelmesi için teşvik etti.
Beklediği fırsatı, babasıyla New York'u ziyaret etme fırsatı bulduğu bir tatil günü yakaladı. Genç ve yakışıklı Falk, çalışmalarını göstermek için Amerika'nın çizgi roman devi King Features Syndicate'den kopardığı randevu için yönetim binasına gitti. Ancak delikanlıya verdiği randevuyu unutan genel müdür ]oe Connoly onu çağırmayınca, bütün gün beklemek zorunda kaldı. Akşam olayı öğrenen Connoly onu alıp Brodway müzikallerine ve ünlülerin uğrağı olan gece kulüplerine götürdü ve çalışmaları hakkında bilgi aldı. Mandrake için o gece hemen bir sözleşme yapıldı. Eserin 1934 yılında yapılan prömiyerinin ardından, iki yıl sonra diğer efsane çizgi roman The Phantom (Kızılmaske) doğdu.
Her iki eser de dünyaca ünlü çizgi romanlar olarak bir sonraki yüzyılda bile popülaritelerini artırarak sürdüreceklerdi. Bu arada belirtmek gerekirki usta, Mandrake'ye bizzat kendi yüzünü model olarak verdi. Böylece ince bıyıklı yakışıklı silüeti Mandrake'nin yüzünde ölümsüzlüğe ulaştı.
Usta'nın bundan sonraki yaşamı maceralarla doludur. Asla tek bir
çalışmayla yetinmeyen ve hırslı bir insan olan Lee Falk, tiyatro prodüktörlüğünden, yayıncılığa bir çok işe el attı. Bir ara dünyayı gezmeye çıktı. 2. Dünya Savaşı başladığı yıllarda iyi bir vatansever olarak ülkesine dönüp Deniz Kuvvetleri'ne katılarak savaşta yer aldı. Savaş sonrası, gezi, yazarlık ve sahne ile ilgili çalışmalarını artırarak devam ettirdi. Yıllarca Mandrake ve Kızılmaske öyküleri, dünyanın büyük otellerinin odalarında yaratıldı. Eşi Elizabeth Moxley Falk'la birlikte, 1999 yılındaki ölümüne dek dünyayı büyülemeye devam eti. Yaşamının her bir dönemi bu sayfaları kat kat aşacak ayrı birer yazı konusu olan büyük ustayı saygıyla anıyoruz.
Selamlar
Lami
Türkiye'de çok uzun süre Kızılmaske ve Mandrake isimli çizgi romanlarla hikayelerini okuduğumuz bu büyük usta hakkındaki bilgileri sizlerle paylaşmak istedim. Kızılmake'yi ana yurdunda olmasa bile, bir zamanlar örümcek Adam kapakları çizen bir Türk çizeri Özcan Eralp'de çizmiştir. Hala Amerika'da günlük strip formatında yayınına devam eden Kızılmake ve Mandrake'nin yeni maceralarını okuyabilmek dileğiyle.
Falk'un, yarattığı efsane çizgi roman karakterlerinden aşağı kalmayan maceralı bir yaşamı oldu. St. Louis Lisesi'nde okuduğu yıllarda, bir yandan okul gazetesinin editörlüğünü yapıyor, bir yandan da yazar olma düşleri kuruyordu. Mezun olduktan sonra, Illinois Üniversitesi'ne girdi ve üniversite gazetesine yazdığı hikayeler, şiirler ve makalelerle yazarlık kariyerini profesyonelleştirdi. 19 yaşındayken, bir sahne sihirbazının maceralarını konu alan eğlenceli bir çizgi roman fıkrini geliştirdi ve karakterini iki haftada ortaya çıkardı. İleride Sihirbaz Mandrake adıyla ünü bütün dünyayı saracak ve tüm sihirbazların adını lakap olarak almaktan gurur duyacağı, ustanın ilk çizgi roman klasiği böylece ortaya çıktı. Çizim dersleri alıp karelerin çizimlerini de yapan Falk'ı o yıllarda Illinois'de oturan arkadaşı ve The Bungle Family (Şaşkın Aile) isimli popüler çizgi romanın sahibi Harry Tuthill, çizgi romana yönelmesi için teşvik etti.
Beklediği fırsatı, babasıyla New York'u ziyaret etme fırsatı bulduğu bir tatil günü yakaladı. Genç ve yakışıklı Falk, çalışmalarını göstermek için Amerika'nın çizgi roman devi King Features Syndicate'den kopardığı randevu için yönetim binasına gitti. Ancak delikanlıya verdiği randevuyu unutan genel müdür ]oe Connoly onu çağırmayınca, bütün gün beklemek zorunda kaldı. Akşam olayı öğrenen Connoly onu alıp Brodway müzikallerine ve ünlülerin uğrağı olan gece kulüplerine götürdü ve çalışmaları hakkında bilgi aldı. Mandrake için o gece hemen bir sözleşme yapıldı. Eserin 1934 yılında yapılan prömiyerinin ardından, iki yıl sonra diğer efsane çizgi roman The Phantom (Kızılmaske) doğdu.
Her iki eser de dünyaca ünlü çizgi romanlar olarak bir sonraki yüzyılda bile popülaritelerini artırarak sürdüreceklerdi. Bu arada belirtmek gerekirki usta, Mandrake'ye bizzat kendi yüzünü model olarak verdi. Böylece ince bıyıklı yakışıklı silüeti Mandrake'nin yüzünde ölümsüzlüğe ulaştı.
Usta'nın bundan sonraki yaşamı maceralarla doludur. Asla tek bir
çalışmayla yetinmeyen ve hırslı bir insan olan Lee Falk, tiyatro prodüktörlüğünden, yayıncılığa bir çok işe el attı. Bir ara dünyayı gezmeye çıktı. 2. Dünya Savaşı başladığı yıllarda iyi bir vatansever olarak ülkesine dönüp Deniz Kuvvetleri'ne katılarak savaşta yer aldı. Savaş sonrası, gezi, yazarlık ve sahne ile ilgili çalışmalarını artırarak devam ettirdi. Yıllarca Mandrake ve Kızılmaske öyküleri, dünyanın büyük otellerinin odalarında yaratıldı. Eşi Elizabeth Moxley Falk'la birlikte, 1999 yılındaki ölümüne dek dünyayı büyülemeye devam eti. Yaşamının her bir dönemi bu sayfaları kat kat aşacak ayrı birer yazı konusu olan büyük ustayı saygıyla anıyoruz.
Selamlar
Lami