Baytekin Ülkü Basımevi Forma 001 - 1935

[profesör]

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

Aşağıdaki yazı, Bilim ve Gelecek Dergisi'nde, Altay Gündüz'ün "1930 ların Çocuk Dergileri, Çizgi Romanlar ve Güdümleme" başlıklı yazısından kısaltılarak alıntılanmıştır.​

Altay Gündüz
Çocuk dergilerini sürekli okumaya, 1934 yılında ilkokulun birinci sınıfına giderken başladım. Haftalık iki dergiyi izliyordum: Çocuk Sesi ve Afacan. Dergileri, Faruk Gürtunca'nın sahibi olduğu Ülkü Yayınevi yayımlıyordu.

Çocuk Sesi pazartesi, Afacan ise perşembe günleri çıkardı. Her ikisi de beş kuruştu. Bir tekerleme de vardı: "Bugün nedir? Pazartesi. Hani bizim Çocuk Sesi". Bu dergilere olan düşkünlüğüm, Çocuk Sesi'nde "Gökler Hakimi Baytekin" çizgi romanının yayımlanmasından ötürüydü. Tüm yaşıtlarım gibi, bu dergide beni cezbeden, hayranlıkla izlediğim Baytekin'in gökyüzü serüvenleriydi. Afacan'da da "Avcı Baytekin" ve "Tarzan"ı büyük bir ilgiyle okuyordum.

Flash Gordon - Baytekin
1930'ların ilk yarısında Amerika'da "King Features Syndicate (KFS)" ajansı, satın aldığı üç çizgi romanı dergilere ve gazetelere dağıtmaya başladı: Flash Gordon, Jungle Jim ve Secret Agent X-9. Bunlar çok kısa bir zaman sonra Avrupa ve Türkiye dergilerinde ve gazetelerinde de yayımlanmaya başladı. Türkiye'de anılan çizgi roman kahramanları, sırayla, Baytekin, Avcı Baytekin ve Gizli Ajan X-9 olarak vaftiz edildi. Üçünü de illüstratör Alex Raymond (1909-56) çizmiş, Flash Gordon ve Jungle Jim'in konusunu yazar Don Moore ile belirlemişti (3). Bir kurgusalbilim çizgi romanı olan Flash Gordon çizim tekniği yönünden bir başeserdi. İletisini biraz sonra irdeleyeceğim.
Abartılı olmayan insan figürleri çiziyordu Raymond. İdeal güzellikteki kadın figürlerinin en masum görünüşlü olanları bile olağanüstü çekiciydi ve bakışları davetkardı. Jungle Jim ve Secret Agent X-9 çizgi romanlarının senaryosunu ise bir süre Dashiel Hammett (1894-1961) yazmıştı (4). Bir ara detektiflik de yapmış olan Hammett, polisiye romanlarında 1920'lerin ve 1930'ların Amerika'sında ekonomik bunalımın yol açtığı toplumsal çürümüşlüğü çarpıcı biçimde yansıtan bir yazardı. Ardıllarını büyük ölçüde etkilemiştir (5).
Söz konusu çizgi romanlar Amerikan gazeteleri ve dergilerinde yayımlanmaya başlar başlamaz büyük ilgi gördü.

Sayın sarkomer şahsında
Tüm çizgi roman tutkunlarına
Saygılarımla​

 

[abartman]

Don Moore ismi genellikle ihmal edilir, tüm yaratı süreci Raymond'a mal edilir. Aslında Moore Sunday striplere öykü üretmeye yıllarca devam etmiş, Brigs ve Raboy'la da çalışmıştır. Dan Barry'nin öykü ekibi ise tamamen farklı. Sanırım onu kendinden öncekilerden ayıran da bu fark. Bir anlamda Barry ile Gordon tekrar doğmuştur. Barry Gordon'u çizgileriyle başka bir noktaya taşırken Harvey Kurtzman ve Harry Harrison gibi bilimkurgu alanında edebi eserler de vermiş yazarlar da içerik anlamında bir nevi roketlemişlerdir bu çizgiromanı..

Baytekin fırtınasını sürdürdüğünüz için teşekkürler Profesör...

 

[gandor08]

Bugün nedir? Pazartesi. Hani bizim Çocuk Sesi.

Gündüz beyin yazısı güzelmiş, tabi sizn Baytekin formalı çizgi kitabınız daha da bir güzel.

Teşekkürler abi.

 

[fantoma98]

80 senelik vay canına teşekkürler master...

 

[sarkomer]

O kadar nadir,
o kadar harika bir forma ki,
birgün bir çizgi roman müzesi kurulsa ve bu forma o müzede olmasa,
o müze müze sayılmaz...
Sayın "Profesör"ün bugüne kadar paylaşıma açtığı
ve eminim ki bundan sonra da açacağı kitap, dergi ve formalarla bir "Çizgi Roman Müzesi" açılabilir
ve de yine eminim ki hem yurtiçi hem de yurtdışından tahminlerin çok üstünde meraklı ziyaretçi toplar.
Kültür ve Turizm Bakanlığı'na "Çizgi Diyarı Yönetimi"nce bu yönde bir başvuru olsa Bakanlığın başvuruya bakışı, ilgisi ve sonuçta icraati ne olurdu acaba?

Sayın "Profesör",
bugünlere kadar gelebilmesi bile mucize olan bu eser için ne kadar teşekkür etsek azdır.
Bu kadar nadide bir eserin tarafınızca paylaşıma açılması ne büyük bir alicenaplıktır.
Onur duydum, gururlandım, gözlerim yaşardı...
Eeee, duygusal bir yapım var işte ben yapayım...
Teşekkürler, teşekkürler, teşekkürler...
En derin saygılarımla...

 

[dynamo]

Eserin dili günümüzde konuşulan dile çok yakın,yani 1934 olduğuna inanası gelmiyor...
Kıymetli paylaşım için çok teşekkürler.

 

[ertuğrul]

Eline sağlık abi,teşekkür ederim.
80 Yıllık çizgi roman.

 

[Tarantula]

Haluk bey lütfen artık itiraf edin zaman makinesini bir şekilde icat ettiniz ve arasıra binip bu nadide eserleri toplayıp dönüyorsunuz. Bunun başka bir izahı yok. Çok teşekkürler. 80 yıl öncesine bakıyoruz müthiş bir şey.
- Harf devrimi yapılalı henüz 6 yıl olmuş.
- Türk kadınları bu sene seçme seçilme hakkı kazanmış.
- Soyadı kanununu da yine bu sene çıkmış.

Ve taa uzak okyanus ötesindeki meşhur bir çizgi roman türkçeye kazandırılarak basılıyor bu ülkede. İnsanlar okusunlar, yeni tür eserlerle tanışsınlar, bilgi kültür artsın, vatandaşın ufku genişlesin diye. Kimbilir okuma yazma oranı ne durumda. Nerden nereye geldik. Keşke o zamanların ideal görüşleri hala içimizde bugün de bizi geleceğe umut dolu bakmamızı sağlayan bir meşale şeklinde yanıyor olsaydı.

Çok uzattım, velhasılı kelam, teşekkürler

 

[Bay_X]

Ağabey içim gitti!...
Teşekkür ederim.
Saygılarımla.

 

[dedo11]

Sayın profesör ;

İşte profesör'ün okuduğu çizgi roman bile böyle "Metinli Çizgi Roman" oluyor demek !!?? Şaka bir yana dergi tarihi bir hazine. Bu açıdan "sarkomer"e katılmamak olmaz. Ayrıca yukarıda tırnak içine aldığım.
"Metinli Çizgi Roman" tanımı bana ait. Ama inanın bu türe ancak böyle ad takabilirdim. Sadece çizgi roman deyip geçemedim.

Dergi kapağından hemen sonra gelen sayfadaki reklamda ;
[ Cuma ( günü ) Baytekin çıkar : Büyük , küçük herkesi heyecandan heyecana sürükleyen bir romandır. ]

Denmiş. Ne kadar dürüst bir reklam. Gerçekten de dergi içinde ;
3. sayfadaki "Kalp Para Basanlar Çetesi ( Büyükler için ) ve
11. sayfadaki "Kaçırılan Çocuk ( Küçükler için )

yazıyor. Parantez içindeki kimlere yönelik olduğu dergi tarafından yazılmış.


Emeğine ve paylaşım isteğine teşekkür ederim.

 

[bakunin]

Her ne kadar konu Flash Gordon üzerine odaklanmışsa da aslında Secret Agent X-9 ile ilk karşılaşma oluyor.

Strip tarihinin 1935 olduğunu göz önüne alırsak en iyimser tahminle yayımlanma tarihi 1936'ya daha yakın görünüyor. Her ne olursa olsun inanılmaz bir paylaşım. Türkiye'deki çizgi romanın ilk örneklerinden birisi.

Bazı kareleri de haliyle biraz "biz"leştirerek okuyucuyla da bir yakınlık kurulması sağlanmış.
Çok teşekkürler Haluk abi...​