scanfan
Yönetici
- 25 Eyl 2013
- 7,211
- 75,323
Köstebek (Tinker Tailor Soldier Spy) Dizisi
BBC'de 10 Eylül 1979 - 22 Ekim 1979 (7 Bölüm, 315 dakika)
TRT'de 19 Aralık 1980 - 2 Şubat 1981 (6 Bölüm, 290 dakika)
"Tinker Tailor Soldier Spy" (Lehimci terzi asker casus) BBC televizyonu tarafından 1979 tarihinde çekilen yedi bölümlük bir mini dizidir. Ünlü casus romanları yazarı İngiliz "John le Carré"ın 1974 tarihli aynı adlı romanından beyaz cama uyarlanmıştı. Dizi TRT televizyonu tarafından 19 Aralık 1980 tarihinde çok yerinde bir Türkçe adla, "Köstebek" adıyla gösterime girdi, 2 Şubat 1981 tarihinde yayınlanan 6. bölümüyle dizi sona erdi. Tıpkı ABD'de yapıldığı gibi bizde de dizinin 6 bölüme sıkıştırılmış versiyonu gösterime verilmişti. TRT o tarihte siyah beyaz yayın yaptığı için siyah beyaz seyretmiştik ama böylesi daha iyi olmuş diyorum, zira dizinin kasvetli havasına siyah beyaz yayın daha uygun gibi gelmişti bana. Daha sonra bir yerlerde renklisini de gördüm, ama zaten BBC'nin renkleri de pastel, puslu ve donuktu. Bir de çok güzel bir Türkçe seslendirmesi olduğunu hatırlıyorum.
Başrol "George Smiley"i ünlü aktör "Sir Alec Guinness"ın canlandırdığı mini dizinin diğer oyuncuları Ian Richardson, Michael Jayston, Anthony Bate, Ian Bannen, George Sewell, ve Michael Aldridge'di. Alec Guinness'e bu rolü için BAFTA ödülü verildi. Konusu kısaca şöyle: "Sirk" adı verilen "İngiliz Gizli İstihbarat Teşkilatı"nın üst düzey şefi Smiley önemli bir operasyonun arifesinde emekliliğe zorlanır. "Kontrol" takma adıyla teşkilatı idare eden kişi teşkilat içinde Sovyetler adına çalışan bir casusun, yani bir "köstebeğin" bulunduğunu bildirir. Yaşlı kurt Smiley köstebeği ortaya çıkarmak için çok gizli bir soruşturma başlatır. Şüpheler 5 üst düzey idarecinin üzerinde toplanmıştır, bunlardan sadece biri casustur. Bunlara kolay akılda kalan birer kod adı verilir. Bu adlar (dizinin/romanın adında olduğu gibi) geleneksel bir çocuk tekerlemesinden alınmıştı "Tinker, tailor, soldier, sailor, rich man, poor man, beggarman, thief" (Lehimci, terzi, asker, denizci, zengin, fakir, dilenci, hırsız). Kod adlar için "Tinker, Tailor, Soldier, Poor Man ve Beggarman" seçilmiş. Dizinin/romanın adında bir de "spy" (casus) var haliyle. Bir de teşkilat içinde özel bir jargon geliştirilmişti. Mesela korumalara "çocuk bakıcısı", merkeze "sirk", seks ile şantaj yapmaya "bal tuzağı", güvenilir daktilo kızlara "Ana" ve uykudaki çift taraflı ajanlara "köstebek" deniyordu (daha onlarcası var). Bunların bir kısmı dizinin seyircileri tarafından benimsenmişti ve sağda solda yerli yersiz sarfedildiğini hatırlıyorum. Dizi kısa sürmüştü ama ülkemizdeki etkisi oldukça uzun devam etti. (Televizyonun henüz tek kanallı olduğunu unutmayalım, tüm ülke bu tek kanalı seyrediyordu)
Dizi aslında gerçek olaylara dayanıyordu. Gerçek hayatta da "İngiliz Gizli İstihbarat Teşkilatı"nın içinde "Kim Philby" adında bir "köstebek" vardı ve üst düzey yönetici olarak uzun yıllar farkedilmeden Sovyetler Birliği hesabına casusluk yapmıştı. Ancak günün birinde bu iki taraflı ajan SSCB'ye kaçınca olay ortaya çıkmış ve teşkilat baştan aşağıya yenilenmişti. Dizinin uyarlandığı romanın yazarı John le Carré da 1950'ler ve 1960'lar boyunca bu teşkilatta çalışmıştı, dolayısıyla işin iç yüzünü çok iyi biliyordu. Belki de bu yüzden yazdığı casus romanları hemen bestseller oluyordu (en iyi romanı 1963 tarihli "Soğuktan gelen Casus")
2011 yılında aynı roman aynı adla sinemaya da uyarlandı. Filmde Smiley'i "Gary Oldman" oynadı ve bu rölüyle de Oscar'a aday gösterildi.
Dizinin uyarlandığı romanın Türkçesi "E-yayınları"ndan çıkmıştı
Son düzenleme:
