bakunin

Admin
12 Mar 2009
6,304
49,801
NeverLand
1001 ÖZEL


(1) Türk çizgiroman tarihinde yayınlanan ilk 1001 Özel, 1950 yılından itibaren Burhanettin Erenler Matbaasında basılan ve Kemal Özcan'ın sahibi olduğu on beş günde bir çıkan kısa ömürlü bir seridir.


izgiromanAnsiklopedisi075a.jpg


Kemal Özcan'ın yayınladığı 1950 tarihli 1001 Özel sayılarından biri.

Zoro Kamçılı Süvari başlığıyla çıkan ilk sayıda edebiyat tarihinin ilk maskeli karakteri Zorro'nun bir macerası yer almıştır. Orijinal çizgileriyle yayınlanan bu ilk sayıyı yine orjinalitesine dokunulmadan yayınlanan Tarzan izlemiş, ancak 3. sayıdaki Baytekin/Flash Gordon ile birlikte 'kopyalama' dönemi başlamıştır. Diğer 1001 Özel sayılarında ise Mandrake, Kara Hayalet, Kızılmaske ve Yıldırım Polis King adı verilen başlığıyla King of the Royal Mounted maceralarının basımı gerçekleştirilmiştir.

(2) Sahibi Kemal Uzcan (bazı sayılarda soyadı Özcan olarak da geçmiştir) tarafından 12 Mart 1952 tarihinden itibaren haftalık yayın temposunda çıkarılan 1001 Özel, aslında İkinci Dünya Savaşı'nın başlangıç yıllarında yayında olan ve Türkiye'de büyük yankılar uyandıran 1001 Roman dergisine öykünerek yayınlanmıştır.

1001 Özel, yayınlandığı dönemde fiyatını ucuzda tutmayı başaran dergilerindendir, ancak bununla birlikte de baskı kalitesi konusunda bazı performans düşüklükleri sergilemiştir. Hatta sık sık ebat ve sayfa sayısı değiştirdiği de olmuştur. 1950'lerin ortalarına değin devam eden serisinde yayınladığı tüm çizgiromanlar Şemsi Güner, T.Korkmaz, Yılmaz Bora, Ferdi Sayışman, Erol Kandiyar gibi Türk çizerler tarafından orijinallerinin yayınlandığı dergilerden kopyalanarak yeniden çizilmiştir. Hatta bazı 1001 Özel sayılarında (mesela 1954'deki bir Kızılmaske'de, "Ray Moore'dan uyarlayan Yılmaz," şeklinde) ilginç notlar da düşülmüştür. Tabii bu işlem esnasında orijinal karelerdeki pek çok sanatsal detay yok olup gitmiştir. 1001 Özel, pek çok tanınmış çizgiroman kahramanının macerasına yer verdiği gibi bazı kısa öykülere de şans tanımıştır. Ancak bunlar sıradan dolgu malzemesi muamelesi gördüklerinden ve orijinallerine ekleme, çıkarma karelerle müdahale edildiğinden ilk yayın kaynağını bulmak zaman zaman zordur.


izgiromanAnsiklopedisi076.jpg


1001 Özel serisinin 1951 yılı versiyonuna ait 133. sayı kapağı.

Aynı dönemlerde yayında olan büyük boy 1001 Roman dergisiyle kıyas kabul etmeyecek denli 'uyduruk' formatlı 1001 Özel'de Tonto; Tommiks'deki Konyakçı karakterine çok benzeyen simasıyla Gabi Hayes; centilmen dedektif Ellery Queen; mizahi ve karikatürize Nik Uyur ile Dedektif X-0; Sisko Kid başlığıyla Cisco Kid; Yıldırım Polis King adıyla King of the Royal Mounted; Tarzan; Rusti-Harika Çocuk başlığıyla Frank Godwin'in Rusty Riley çizgiromanı; bir Tarzan taklidi olan Kaanga; ABD'de bir dönem yayınlanan 'comic'lerinden alınan John Wayne başlığı derginin ilk dönemlerinde okurla buluşmuştur. Bu başlıklara sonraki sayılarda ABD'deki Sheena başlığında da bir dönem maceralar yaşayan Ormanlar Kraliçesi Nyoka; Baytekin adıyla Flash Gordon; Mandrake; Kızılmaske; Kara Kartal başlığıyla yayınlanan Black Hawk; Kocabaşın Maceraları adıyla Carl Anderson'un çizdiği Henry; Dedektif X-9 adıyla Alex Raymond' ın yarattığı ünlü polisiye çizgiroman X-9 Secret Agent, Uçan Adam başlığıyla 1941'de Fox Features Syndicate tarafından yaratılan ilk süper kahramanlardan Blue Beetle; Maskeli Süvari; Tarzan'ın Oğlu Boy; Yılmaz adlı bir Türk polisinin maceralarını konu alan Maskeli Dedektif Lassi; iki Hollyvvood western aktörünün filmlerinden uyarlanan serüvenleriyle Buck Jones, Teksas Kovboyları Jin Otri ile Roy Rogers; Edgar Rice Burroughs'un bilimkurgu roman kahramanının öykülerinden uyarlanan Marslı John Carter; Feza Kartalı; Bill Kid; 2000 Yılında başlığıyla bir Brick Bradford macerası; Tik Tik Kardeş başlığıyla Ağaçkakan Woody; Zoro'nun işareti ile Zorro; Rex; Kara Süvari; Küçük Kralın Maceraları başlığıyla Little King; Kaptan Marvel ve bir diğer Fawcett Publications logolu süper kahraman Yenilmez Ibis; Prens Arto'nun Maceraları (çizer R.B.Fuller' den); Beyaz Kartal; Basri, Basri ile Acar gibi başlıklarıyla Fatoş, bir dönem romanları çok satılan Lemmi Kovşun'un çizgiroman uyarlaması, orman çocuğu Wambi; Kaptan Kid ve Yumurcaklar adıyla The Katzenjammer Kids/Kaptan ve Çocukları; İki İzci; Avcı Bay Aslan; Vak Vaka Kardeş/Donald Duck; Tom ve Jeri adıyla Tom & Jerry ve Teksas Jack başlığıyla Buffalo Bill eklenmiştir. Bu çok zengin listenin yanı sıra Define Adası ve Üç Silahşörler gibi edebiyat uyarlaması çizgiromanlar da kervana katılmıştır. Ayrıca yarı karikatürize Lorel Hardi maceraları da aralarda dolgu çizgiromanı olarak kullanılmıştır.

Bu arada 1001 Özel koleksiyonu içinde orijinal çizgilerine dokunulmadan yayınlanan (2. sayısındaki bir Tarzan ve 5. sayıdaki Dedektif X-9 maceraları dışında) iki çizgiroman başlığı daha olmuştur. Biri 1953 ortalarında bir süreliğine derginin mavi renkli arka kapaklarında gözüken Miki Fare, diğeri de Hollyvvood sinemasının komedyen ikilisi Bud Abbott ile Lou Castello-İki Açıkgöz başlıklı çizgiroman uyarlamalarıdır. Walt Disney imzalı tek sayfalık maceralar da okurlara 'el değmeden' ulaşmıştır. 1001 Özeldeki enteresan çizgiromanlardan bazıları da 1950'lerin hemen başında ABD'li yayıncıların başına bela olan korku öyküleridir. Kurt adamdan cinayetlere, şiddetten sadizme değin konular içeren birkaç E.C. Comics çizgiromanı dergi sayfalarından ara sıra da olsa okuyucularına ulaşmıştır.

(3) İlk sayısı 10 Şubat 1975 tarihinde Hayrettin Önder'in sahibi olduğu Süper Yayınevi bünyesinde çıkan 1001 Özel, bilimkurgu başlığı Regan; İngiliz yazar H.G.Wells'in romanından uyarlanan Görünmeyen Adam; Kara Korsan; Conan benzeri bir kılıçlı kahraman olan Varga; birer western olan Dik Demon ile Dik Barnes; fantastik kurgusuyla Ramon; Simba başlığıyla Rahan; Hafiyeler Kralı Deni Fox adı altında Billy Bis; Yalnız Kovboy Ringo başlığıyla Lone Wolf, ormanların cesur çocuğu Tedu; Maskeli Süvari; macera dolu temposuyla Vanaha; Kaptan Karaib; Gizli Ajan J99; klasik bir Savaş öyküsü olan 'Büyük Kin'; ve Kapak gibi kısa çizgiromanlara yer vermiş ve toplam 20 sayı çıkmış haftalık bir dergidir. Sonradan bu fasiküller yeniden piyasaya sunulmak üzere ciltlenmiştir.

(4) Hayrettin Önder'in sahibi olduğu ve yönetmenliğini üstlendiği 1001 Özel, 1979 yılı ortalarında ve genelde aynı yayıncının dört sene önce çıkardığı benzeri dergideki öyküleri kullanarak yayınlanmaya başlamıştır. Ciltler halinde yaptığı yayınında pek çok yabancı çizgiromana yer veren dergi ayrıca Suavi Süalp'in Salata için hazırlanan bazı öykülerine de sayfalarında yer vermiştir. 1001 Özel'de çoğu Salata sayılarından alınan Çılgın Yosma, Kumkapılı Felaket ismail, Rezil Adam, Çalkala Yavrum, Fezada Cümbüş, Karateci Lütfiye ve benzeri gibi kısa mizahi öykülerin yanı sıra, Ajan X adıyla meşhur FBI ajanının maceralarını; Dev Goro başlığı altında Hulk; Simba ismi altında Rahan maceralarını; Maskeli Süvari; polisiye hikayeler olan Soygun, Esrar Kurbanları; bir korsan olan Kaptan Jagir'in heyecanlı maceralarını konu alan Kara Korsan; western öyküleri olan Kasaba Fedaileri, Kiralık Katil, Kaza Kurşunu ve becerikli kovboy Dik Barnes; bir macera çizgiromanı olan Gizli Hazine ile bir bilimkurgu çizgiromanı kahramanı olan Regan'ın sıradışı serüvenleri yayınlanmıştır. Son sayılarında eski öykülerini tekrarlayan 1001 Özel, 13 sayı sonunda yayın hayatından çekilmiştir.

(5) Hayrettin Önder'in bu kez Sebahattin Sonakın ile ortaklık kurarak devam ettirdiği Süper Yayınevi logosuyla yayına giren 1001 Özel, ilk kez 10 Aralık 1981'de 'özel albüm' serisiyle okurlarına yeniden merhaba demiştir.


izgiromanAnsiklopedisi077.jpg
izgiromanAnsiklopedisi077a.jpg
izgiromanAnsiklopedisi077b.jpg


Hayri Önder'in yayınladığı 1975, 1979 ve 1982 serilerinden birer 1001 Roman sayısının kapağı.​

1001 Özel, 192'şer sayfalık ciltlerindeki pek çok çizgiromanla onbeş günde bir okuruyla buluşmuştur. Önder'in daha önce yayınlanan iki serisinden alınan Varga, Ringo, Kara Korsan, Simba/Rahan, Ajan X, Kaptan Karaib, Dik Demon, Deni Fox/Billy Bis, Ramon, Cango, Görünmeyen Adam, Dik Barnes, Tedu, Regan, Gizli Ajan J99 ile Savaş öykülerinin yanı sıra yeni başlıklar olarak bazı Salata öyküleriyle birlikte Hint Prensesi Safari; ikişer sayfalık mizahi öyküleriyle Mıstık ve Hatıra Defteri; kanundışı silahşor Wayne Mat; Yarasa Adam adı altında Batman; Çapkın başlığı altında Suavi Süalp'in en önemli çizgiromanlarından biri olan Çapkın Hırsız; müthiş bir korsan macerası olan Kaptan Sandor; karikatürize çizgi stilindeki Eğitim Kampanyası; western konulu üç örnek Panpo, Örnek Çocuklar, Uzun Kamçı Bob; Jim adlı bir kovboyun maceralarının işlendiği Gringo ve karikatürize Çitlenbik başlıkları yer almıştır.

Dergi, 14. cilttle birlikte eski sayılarındaki öyküleri tekrarlamaya başlamış ve 18. sayısıyla da yayınına bir daha gündeme gelmemek üzere son vermiştir.
 

bakunin

Admin
12 Mar 2009
6,304
49,801
NeverLand
1001o_68.jpg
1001o_69.jpg


Şemsi Güner imzalı 1001 Özel'in 68 ve 69. sayılarının kapakları.


1001o_70.jpg
1001o_89.jpg
1001o_90.jpg


1001 Özel'in 70, 89 ve 90. sayı kapakları.
 
Üst